خوشا مکران و نقش بی مثالش؛ نگاهی به جشنواره مد و لباس فجر
امسال هشتمین سالی است که فعالان و علاقهمندان مد و لباس در ایران جایی برای بودن و درگاهی برای حرف زدن دارند. حتی اگر هنوز محدودیتهای بسیاری سر راهشان باشد و چارچوبها و قوانین سرسختی برای خلاقیتشان وجود داشته باشد همین که محفل و مجالی برای ابراز وجود دارند، جای امیدواری است.
جشنواره مد و لباس فجرکه مهمترین رویداد این هنر و صنعت است، امسال در محل نمایشگاههای تخصصی شهرداری تهران در بوستان گفتگو در حال برگزاری است و برخلاف سالهای پیش تمام بخشهای جشنواره اعم از دانشگاهی و مسابقه در یک محل جمع شدهاند. موضوع بخش مسابقهی جشنواره مد و لباس فجر مکران است. مَکران ، مُکران یا مکوران منطقهای ساحلی در جنوب شرقی ایران است که در طول خلیج عمان گسترده است. این سواحل از شرق بندرعباس شروع میشود و تا مرز پاکستان و ایران ادامه دارد. مردم محلی به آن مَکران میگویند، اما در اشعار فردوسی مُکران هم نوشته شده. اهمیت سواحل مکران به این خاطر است که تنها بندر اقیانوسی ایران یعنی چابهار، در آن قرار دارد. این منطقه علاوه بر جاذبههای توریستی و گردشگری، صنایع دستی زیبایی همچون سوزن دوزیهای ظریف و زیبایی نیز دارد که در این جشنواره بسیار مورد استفاده قرار گرفته شده است.
امسال برای اولین بار بخش بینالملل این جشنواره با حضور کشورهایی صاحب نام در حوزه مد و لباس مانند فرانسه در شهر چابهار، یعنی قلب الهامگیری و موضوع امسال جشنواره، در حال برگزاری است که امیدواریم با حضور چنین بخشهایی صنعت مد در ایران با سرعت جهانی پیشرفت کند و کشورهای متخصص و با تجربه بتوانند هنرمندان و صاحبان برند در ایران را به چالش بکشانند و باعث پیشرفت ما در این حوزه شوند.
پوستر این جشنواره توسط محسن پیشدادی و بر اساس لباس اهالی مکران طراحی شده و از رنگهای مختلف و هنر سوزندوزیهای لباسهای محلی این منطقه در آن استفاده شده است. رنگها به کار رفته شده در این پوستر، هر کدام معنای خودشان را دارند و معرف بخشی از جغرافیای منطقهی مکران است. به طور مثال رنگ صورتی به کار رفته در پوستر به دریاچهی صورتی چابهار به نام لیپار اشاره دارد و رنگ سبز نشانگر جنگل حرا و رنگ آبی نیز استعارهای از رنگ آسمان آبی منطقهی چابهار و همچنین دریای زیبای عمان و خلیج فارس است. رنگ زرد نشانهی خورشید تابان جنوب ایران و رنگ نارنجی نمادی از سفالینههای کلپورگان، قدیمیترین سفال بومی ایران که به نوعی شاهکار دستان هنرمند زنان بلوچ محسوب میشود، اشاره دارد و در انتها رنگ بنفش نیز رنگ مورد استفاده در لباسهای مردم سیستان و بلوچستان است.
از نظر طراحی لباسها و بعد هنری، به نظر من امسال جشنواره پیشرفت چشمگیری نسبت به سالهای قبل داشته است و پتانسیلها و استعدادهای هنرمندان فعال در این حوزه در حال شکوفایی است و همین نکته که موضوع برای الهامگیری یکسان بوده است میتواند نکتهی بسیار خوبی برای جشنواره امسال باشد چراکه اولا هنرمندان هر کدام گوشهای از زیباییهای این منطقهی کشور را مورد توجه قرار دادهاند و کارها یکسان و حوصلهسر بر نیستند و دوما داشتن المان یکسان، داوری میان هنرمندان واقعی و استعدادهای برتر را آسانتر میکند. برخی از طراحان، مکران را نه به معنای دم دستی و ساده بلکه عمیقتر نگاه کردهاند و کارهایی بسیار زیبا و هنرمندانه خلق کردهاند و برخی دیگر از نظر رنگ، تزئینات و مدل بسیار سطحی عمل کرده و همان کارهای قدیمی و محلی را نمایش دادهاند. اگر موضوعات متفاوت بود نمیشد اینگونه راحت سره را از ناسره تشخیص داد و هنرمندان واقعی را از دل این نمایشگاه بیرون کشید.
علاوه بر لباسهای تک و مجموعهسازیهایی شامل سه الی پنج لباس، در این جشنواره طراحی زیورآلات و جواهرات، طراحی پارچه، کیف و کفش نیز در این جشنواره حضور دارند و طراحیهای جواهرات این نمایشگاه هم درست مانند لباسها با الهام از مکران است و هر کدام از هنرمندان و صنعتگران قسمتی از مکران را موضوع کار خود قرار دادهاند. مثلا انگشتری که از چشمهی گلین الهام گرفته شده و یا گردنبندهایی با موضوع سوزندوزیهای بلوچ و گردنبند زیبا ملهم از فلامینگوی تالاب لیپار در بندر اقیانوسی چابهار.
در بخش دانشگاهی و موسسات فرهنگی و هنری مد و لباس که در سالن زیرین در حال برگزاری است میتوان بهترین موسسات برای یادگیری طراحی لباس، نقاشی روی پارچه، طراحی پارچه، دوخت و انواع کارهای تزئینی مربوط به لباس را یافت. علاوه بر این انتشاراتهایی که در این حوزه فعالیت دارند، مانند انتشارات جمال هنر، آبان و … با بهترین کتابهای مربوط به این رشتهها در این نمایشگاه حضور دارند.
افزون بر تمامی این برنامهها هر روز از ساعت ۱۱ تا ۵ عصر ورکشاپها و کارگاههای آموزشی در سه نوبت با حضور اساتید دانشگاهها و بهترین مربیان دوخت و صاحبان برند برگزار میشود و در اخر مدرکی از سوی آقای حمید قبادی دبیر کارگروه سازماندهی مد و لباس به شرکت کنندگان داده میشود.
هشتمین جشنواره مد و لباس فجر از ۲۶ بهمن ماه آغاز به کار کرده و تا روز پنجشنبه دوم اسفند ماه ادامه دارد. ساعات بازدید از این نمایشگاه ۱۰ صبح تا ۸ شب است.