روز جهانی بدون پلاستیک و معرفی چند محصول برای پاک نگه داشتن طبیعت
در ایران سالیانه حدود ۳ میلیون تن پلاستیک تولید می‌شود و برای تجزیه هر قطعه پلاستیک به طور میانگین ۵۰۰ سال زمان لازم است.
هر سال در تقویم جهانی روز سوم جولای مقارن با روز جهانی بدون پلاستیک نام‌گذاری شده است. اما در ایران روز ۲۱ تیرماه را روز بدون کیسه‌ی پلاستیکی نام‌گذاری کرده‌اند. به طور کلی ماه جولای در سراسر جهان، ماهی است که در آن علاقه‌مندان به محیط زیست و کسانی که دغدغه‌ی سالم نگه داشتن کره زمین را دارند، تلاش می‌کنند به مردم درباره‌ی خطرات زیست محیطی پلاستیک آگاهی دهند. اما سوال اصلی این است که ما “هر کسی به نوبه‌ی خودش” برای داشتن محیط زیستی سالم چه کارهایی انجام داده است؟ این زمین متعلق به همه‌ی ما است و امانتی است به ما برای نسل‌های آینده و اینکه ما چگونه زمین را به فرزندانمان تحویل دهیم فقط و فقط مسئولیت تک تک افراد این کره خاکی است. مابقی روزهای تقویمی را از اینجا دنبال کنید.
پلاستیک در سال ۱۸۵۶ میلادی توسط شخصی به نام اکساندر پارکز (۱۸۱۳- ۱۸۹۰) اختراع شد. شاید اگر او اولین بار در دفتر کار خود در بیرمنگامِ انگلستان اولین پلاستیک دست‌ساز بشر را اختراع نمی‌کرد کره‌ی زمین با این حجم از چالش روبرو نمی‌شد. و شاید اگر هر انسان دیگری هنگام استفاده از ظروف پلاستیکی، کیسه‌ها و انواع و اقسام دیگر کالاهای پلاستیکی دیگر کمی به سرعت تجزیه آن و تأثیری که بر اکوسیستم و سلامت حیوانات دیگر و سلامت آینده‌ی بشر دارد، فکر کند حالا آینده برای بشر طور دیگری می‌بود. البته پلاستیک به خودی خود چیز بدی نیست و به پیشرفت بشر و اختراعات کمک زیادی کرده است مشکل از جایی آغاز می‌شود که مصرف آن از حدود خود فراتر می‌رود و بشر از آن سوءاستفاده می‌کند. استفاده از مواد پلاستیکی‌ای که شاید سال‌ها و سال‌ها استفاده کنید ایرادی ندارد اما باید مراقب مصرف روزانه و بی‌رویه از پلاستیک باشیم.
در ایران سالیانه حدود ۳ میلیون تن پلاستیک تولید می‌شود و برای تجزیه هر قطعه پلاستیک به طور میانگین ۵۰۰ سال زمان لازم است. وقتی پلاستیک‌ها در طبیعت رها می‌شوند باد آن‌ها را جابجا خواهد کرد و اکثراً سر از دریاها و اقیانوس‌ها درمی‌آورند. حیوانات و ماهی‌ها این پلاستیک‌ها را می‌خورند و باعث عفونت دستگاه گوارش آن‌ها می‌شود و عمر آن‌ها را کوتاه می‌کند. حتی وقتی حیوان می‌میرد و بدن او تجزیه می‌شود باز این پلاستیک خورده شده، ۵۰۰ سال در طبیعت باقی می‌ماند. اکثر پرندگان در کیسه‌های پلاستیکی گیر می‌کنند و قادر به پرواز نیستند، نی‌های پلاستیکی وارد حفره‌های بدن حیوانات می‌شود و جان آن‌ها را می‌گیرد. همچنین نور خورشید باعث می‌شود مواد سمی درون پلاستیک وارد هوا شود و اثرات مخرب آن در اکوسیستم پخش شود و تا ابد در این چرخه باقی بماند.
حتی اگر کیسه‌ها و مواد پلاستیکی که به عنوان زباله دور انداخته می‌شوند به محل دفن زباله‌ها برده شوند و دفن شوند، به دلیل عدم سازگاری با خاک باعث جمع شدن شیرابه و آسیب به طبیعیت می‌شوند. بنابراین بهترین راه کاهش تولید پلاستیک و بازیافت آن است. اما راهکارهای کند کردن و از میان برداشتن این چرخه‌ی معیوب چیست؟ چگونه می‌توان محیط زیست را برای خودمان و نسل‌های آینده سالم‌تر کنیم؟
آگاهی:
بدون آگاهی تغییر نیز غیر ممکن است و فاصله‌ی انسان مدرن تا آگاهی باز کردن قفل گوشی همراه خود و یک تحقیق ساده در موتور جستجوگر گوگل است. تا جایی که می‌توانید درباره‌ی اثرات مخرب پلاستیک بخوانید، مستندها را تماشا کنید و اگر می‌بینید کسی به محیط زیست بی اعتنا است و باعث تخریب آن می‌شود لطفا آگاهی خود را به او منتقل کنید. فرزندان خود را با فرهنگ تفکیک و عدم مصرف ظروف یک بار مصرف و کیسه‌های پلاستیکی آشنا کنید. اگر عادت احترام به کره‌ی زمین از کودکی شکل بگیرد، هیچ‌گاه شکسته نخواهد شد. برای گسترش آگاهی کافی است همین حالا این مقاله یا هر مقاله‌ی دیگری راجع به طبیعت و نگهداری از آن را با دیگران به اشتراک بگذارید.
عدم استفاده از پلاستیک:
۱-۱) تا جایی که می‌توانید از کیسه‌ها و مواد پلاستیکی استفاده نکنید. مثلاً هنگام خرید یک کیسه‌ی پارچه‌ای همراه خود ببرید و از کیسه‌ی پلاستیکی استفاده نکنید. کیسه‌های پارچه‌ای دوام زیادی دارند و می‌توانید سال‌ها از آن استفاده کنید و همچنین سرعت تجزیه آن‌ها بسیار بیشتر از تجزیه پلاستیک است.
کیسه‌های بسیار زیبا در طرح‌ها، رنگ‌ها و سایزهای مختلفی وجود دارند که می‌توانید بر اساس سلیقه و نیاز خود از آن‌ها استفاده کنید. این کیسه‌های پارچه‌ای نه تنها به طبیعت کمک می‌کنند و روند تخریبی را که انسان از صد سال پیش تا به حال پیش گرفته را کند می‌کنند، بلکه تجربه خرید را برای شما لذتبخش‌تر خواهند کرد. نمونه‌هایی از این کیسه‌ها :
این کیسه‌های پارچه‌ای را می‌توان هنگام هدیه دادن هم استفاده کرد و هدیه را به جای پیچیدن در حجم زیادی از پلاستیک، درون کیسه‌ای پارچه‌ای گذاشت.
۱-۲) از ظروف یکبار مصرف پلاستیکی استفاده نکنید. اما اگر مجبور هستید، ظروف یکبار مصرف گیاهی را جایگزین ظروف پلاستیکی کنید. این ظروف نسبتاً سریع‌تر در طبیعت تجزیه می‌شوند و کمتر تخریب کننده هستند.
۱-۳) هنگام بیرون رفتن به جای خرید آب معدنی و کمک به تولید بیشتر و بیشتر پلاستیک و زباله، بطری آب شیشه‌ای همراه خود ببرید. شما با نوشیدن آب از بطری‌های شیشه‌ای نه تنها به سلامت کره زمین کمک می‌کنید، بلکه سلامت بدن خود را نیز در معرض خطر قرار نمی‌دهید. نوشیدن آب در بطری‌های پلاستیکی باعث می‌شود رفته رفته مولکول‌های پلاستیک از بطری جدا شده و همراه آب درون دستگاه گوارش شما بروند و سلامتتان را تهدید کنند.
۱-۴) به طور کلی به نی‌های پلاستیکی نه بگویید. این نی‌ها اثرات مخرب زیادی بر حیوانات دارد. بر اساس آمارهای جهانی مردم سالیانه ۵۰۰ میلیون نی پلاستیکی استفاده می‌کنند. حجم این پلاستیک‌ها آنقدر زیاد است که می‌شود روزانه ۱۲۵ اتوبوس را پر کرد. اکثر این پلاستیک‌ها از اقیانوس‌ها و آب‌های آزاد سر درمی‌آورند و به درون بینی، گوش، دهان و دیگر حفره‌های بدن حیوانات فرو می‌روند. لحظه‌ای به این آمار و ارقام فکر کنید و دفعه‌ی بعدی که خواستید از نی پلاستیکی استفاده کنید با یک “نه” ساده به کره زمین کمک کنید.
و به جای نی‌های پلاستیکی از نی‌های شیشه‌ای یا استیل استفاده کنید.
۱-۵) به جای گذاشتن مواد غذایی در ظروف و کیسه‌های پلاستیکی از ظروف شیشه‌ای و سایر ظروف که یکبار مصرف نیستند استفاده کنید.
۱-۶) تا جایی که می‌توانید به جای استفاده از تامپون و نوار بهداشتی از کاپ‌های قاعدگی سیلیکونی استفاده کنید تا از تولید و بازتولید صدها تن مواد پلاستیکی و دور ریختن آن‌ها جلوگیری شود.
۱-۷) اگر کوهنورد یا طبیعت‌گرد هستید از رها کردن زباله‌ها به طبیعت خودداری کنید و حتی زباله‌های ریخته شده را جمع آوری کنید تا از آلودگی بیشتر از محیط زیست بکاهید.
۱-۸) از رستوران‌ها و کافه‌هایی که ظروف پلاستیکی استفاده نمی‌کنند حمایت کنید و چرخه‌ی معیوب تولید و بازتولید زباله را بشکنید. همچنین شرکت‌هایی که با بسته‌بندی بیش از حد محصولات خود در کیسه‌های پلاستیکی به آلوده شدن محیط زیست کمک می‌کنند برخورد کنید.
و در آخر تا جایی که می‌توانید بازیافت کنید. داشتن دو سطل زباله و تفکیک آن‌ها کار سختی نیست و اگر دغدغه‌مندی کافی برای سیاره‌ای که در آن زندگی می‌کنیم را داشته باشید این عمل را داوطلبانه انجام خواهید داد و دیگران را نیز تشویق خواهید کرد. امیدوارم بتوانیم دست در دست هم دهیم و کره زمین را از این سقوط نجات دهیم و نسل بعدی بشر و دیگر گونه‌های حیوانات را حفظ کنیم. همین حالا شروع کنید.
