آیا میدانستید بیتکوین دارای ذخیره محدود ۲۱ میلیون کوین است؟
فرضیات گوناگونی درباره محدودسازی ذخیره بیتکوین از سوی سازنده آن، ساتوشی ناکاموتو وجود دارد. با این حال، اغلب افراد بر این باورند که رویکرد وی در راستای ایجاد یک ارز الکترونیک قوی بدون تورم بوده است.
با این وجود، ابهامات و پرسشهای زیادی بر جای خود باقیاند. چه زمانی تمامی بیتکوینها استخراج خواهند شد؟ و پس از آن چه بر سر ماینرهای بیتکوین خواهد آمد؟
چرا بیتکوین دارای ذخیرهای محدود است؟
بیتکوین از جهاتی به طلا شباهت دارد. بنابر شرطی که در کد منبع آن تعریف شده است، ذخیره بیتکوین متناهی است و از این رو همچون طلا منبعی پایانپذیر به شمار میرود. به این همین هرگز بیش از ۲۱ میلیون بیتکوین در گردش نخواهد بود.
بیتکوین همچنین مثل طلا از ناکجا پدیدار نمیشود و استخراج آن به کار و تلاش نیاز دارد، با این تفاوت که بیتکوین به طرق کامپیوتری و نه با استخراج مستقیم از زمین بدست میآید.
استخراج بیتکوین مستلزم حل معادلات بسیار پیچیده ریاضیاتی است. این معادلات رمزنگاریشده هستند و یک زنجیره الفبا-عددی که به نام هش هدف (target hash) شناخته میشود، به عنوان کلید حل هر معادله عمل میکند. یک هش هدف با زنجیرهای از عدد صفر آغاز میشود و سپس حروف و اعداد تصادفی را دربرمیگیرد، مثل: ۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۶FCAq.
استخراج بیتکوین به سختافزاری فوقالعاده قدرتمندی نیاز دارد که مختص به این هدف طراحی شدهاند. ماینرهای ASIC با حل چنین معادلاتی قادر به یافتن هش هدف میباشند و با ازای انجام یک کار یک پاداش بلاک (block reward) دریافت میکنند. درباره اهمیت پاداش بلاک در ادامه بیشتر توضیح خواهیم داد.
همگی ۲۱ میلیون بیتکوین پیشاپیش ایجاد شدهاند
ماینرها قادر به ایجاد بیتکوینهای جدید نیستند، حتی اگر کارشان به ظاهر اینطور به نظر برسد. ساتوشی ناکاموتو در حقیقت همگی ۲۱ میلیون بیتکوین را در زمان ساخت بیتکوین در ژانویه ۲۰۰۹ ایجاد کرده است.
وظیفه اصلی یک ماینر در واقع ایجاد امنیت در شبکه و پردازش تراکنشهای بیتکوین است. در هر ۱۰ دقیقه یک ماینر باموفقیت یک بلاک تازه را با حل پازلی رمزنگاریشده کشف میکند و قادر است آن را به بلاکچین بیتکوین اضافه کند.
بلاکها همچون یک دفترکل عمل میکنند و انباشته از مبادلات بیتکوینی در انتظار پردازش هستند. ماینرها برای انجام این خدمت، بهطور خودکار با بیتکوینهای تازه و کارمزد معامله دستمزد میگیرند.
استخراج همه بیتکوینها چه زمانی رخ خواهد داد؟
ساتوشی ناکاموتو با اعلام عرضه Bitcoin V.0.1 به هرکس که مایل به اجرای توافق وی در توزیع بیتکوین بود، پیشنهادی یکجانبه داد. مادامی که ماینرها بر اساس قوانین بیتکوین در امنیت شبکه و پردازش مبادلات بیتکوین عمل کنند، در قالب بیتکوین و کارمزد معامله پاداش میگیرند.
سند رسمی بیتکوین نرخی که برطبق آن به ماینرها برای کارشان بیتکوین تعلق میگیرد، مشخص کرد. با افزودن این نکته که این نرخ هر چهار سال نصف خواهد شد تا زمانی که همه بیتکوینها استخراج شده باشند. بر این اساس، پس از اتمام ذخیره بیتکوین، سیستم پاداشدهی با کارمزد معامله جایگزین خواهد شد.
در زمان شروع به کار بیتکوین، ماینرها در ازای کشف هر بلاک جدید، ۵۰ بیتکوین دریافت میکردند. این مقدار در سال ۲۰۱۲ به ۲۵ بیتکوین و در سال ۲۰۱۶ به ۱۲.۵ بیتکوین رسید.
در سال ۲۰۲۱، ماینرها برای هر بلاک جدید، ۶.۲۵ بیتکوین بدست میآورند. به این ترتیب، پاداش استخراج بیتکوین در ازای هر بلاک در سال ۲۰۲۴ به ۳.۱۲۵ بیتکوین خواهد رسید. در نتیجه با کاهش پاداش بلاک بیتکوین پس از هر ۲۱۰۰۰۰ بلاک، آخرین بیتکوین زودتر از سال ۲۱۴۰ استخراج نخواهد شد.
با این همه اما تغییرات ناگهانی در شبکه بیتکوین و روشی که اعداد را گرد میکند به این معناست که، هرچند عجیب به نظر میرسد، بیتکوین احتمالاً هرگز دقیقاً به عدد ۲۱ میلیون نخواهد رسید. زمانی که بیتکوین به این مقدار برسد، احتمالاً در نهایت چند اعشار کمتر از ۲۱ میلیون خواهد بود.
پس از استخراج کامل ۲۱ میلیون بیتکوین چه اتفاقی خواهد افتاد؟
ذخیره متناهی ۲۱ میلیون بیتکوین در کنار اتکای شبکه به ماینرها در عملکرد خود موجب نگرانی اغلب مصرفکنندگان و علاقهمندان به دنیای بیتکوین است، به این خاطر که انگیزه اصلی ماینرها در کار خود به عنوان گره/نودهای تأییدکننده، کسب پاداش بیتکوین است.
ساتوشی پیشاپیش راهحلی را برای این مشکل مطرح کرده است. همانطور که گفته شد، با به انتها رسیدن ذخیره بیتکوین، سیستم پاداشدهی با کارمزد معامله به کار خود ادامه خواهد داد. در حال حاضر ماینرهای بیتکوین علاوه بر پاداش بلاک، چنین کارمزدی را دریافت میکنند و به این طریق بر محبوبیت بیتکوین میافزایند. این موضوع همچنین موجب افزایش امنیت شبکه بیتکوین گردیده است.
با این حال با تکمیل استخراج ۲۱ میلیون بیتکوین، ممکن است کارمزد معامله از سوی ماینرها افزایش یابد تا کمی از ضرر وارده از سوی فقدان پاداش بلاک را جبران نمایند. پاداش بلاک بیتکوین تا آن زمان بسیار جزئی خواهد بود. چنانچه بیتکوین به همین منوال به نصف شدن ادامه دهد، تا سال ۲۰۳۲ مقدار پاداش بلاک به ۰.۷۸۱۲۵ و تا سال ۲۰۳۶، به ۰.۳۹۰۶۲۵ کاهش پیدا خواهد کرد.
در نتیجه، چنانچه قیمت بیتکوین افزایش نیابد (که البته بنابر پیشبینی اکثریت به دلیل کمبود بیتکوینهای تازه این اتفاق خواهد افتاد)، ارزش پولی پاداش بلاک بیتکوین به میزان قابل توجهی تنزل پیدا خواهد کرد.
حتی با وجود ذخیره محدود بیتکوین، ماینرها کماکان محرکه لازم برای پشتیبانی از شبکه را حتی پس از اتمام ذخیره آن دریافت خواهند کرد.
در حال حاضر، کارمزد معامله تنها ۶ درصد از درآمد یک ماینر را تشکیل میدهد. با این حال، انتظار میرود بازده کارمزد تراکنش پیش از به انتها رسیدن ذخیره شبکه بیتکوین بهطور تصاعدی افزایش یابد.
محرک ماینرها در پشتیبانی از شبکه نیز به احتمال زیاد پیش از استخراج آخرین بیتکوین به تدریج به سوی کارمزدهای معامله متمایل خواهد شد.
اما پرسش اصلی کماکان بر جای خود باقی است. پس از اتمام استخراج آخرین بیتکوین چه اتفاقی میافتد؟
متأسفانه سال ۲۱۴۰ برای همه ما بیش از اندازه دور از انتظار است. هیچ کس از آینده بیتکوین پس از استخراج آخرین کوین باخبر نیست. با این حال، انتظار میرود که با وجود اشتیاق وافر و فعالیت مداوم جامعه بیتکوین، یک جایگزین قدرتمند پیشاپیش در انتظار چنین روزی نشسته باشد. این جایگزین احتمالاً به صورت یک فرایند اصلاحشده کارمزد مبادله به گونهای که در بالا شرح آن رفت، خواهد بود.
در وضعیت فعلی اما نگرانی از بابت به انتها رسیدن ذخیره بیتکوین، کاری بیهوده است. تغییرات گستردهای تا آن زمان در شبکه بیتکوین و البته دنیای وسیعتر رمزارزها رخ خواهد داد. از این رو، سرانجام این داستان به معنای واقعی از حدس و گمان همه ما خارج است.
