دلیل روان پریشی چیست؟
روان پریشی با از دست دادن ارتباط با واقعیت مشخص می شود. این یک بیماری روانی نیست بلکه یک علامت از بسیاری از اختلالات روانی مختلف است. علل دقیق روان پریشی به طور کامل مشخص نیست، اما عواملی مانند ژنتیک، محیط، بیماری و اختلالات روانی همگی می توانند نقش بالقوه ای داشته باشند. این مقاله برخی از علل شایع مرتبط با روان پریشی را بررسی می کند.
علل شایع
برخی از شایع ترین علل مرتبط با روان پریشی عبارتند از:
- شیزوفرنی و دیگر اختلالات روانی
- مریضی فیزیکی
- مصرف مواد
- تروما
اسکیزوفرنی و سایر اختلالات روانی: اسکیزوفرنی یک اختلال روانی مزمن است که باعث می شود فرد درک خود از واقعیت را از دست بدهد. افراد مبتلا به اسکیزوفرنی ممکن است دچار توهم، هذیان، گفتار آشفته، رفتار آشفته و عدم انگیزه شوند.
علل ژنتیکی روان پریشی
برخی از شواهد نشان می دهد که ژن ها می توانند خطر ابتلا به روان پریشی را افزایش دهند. اگر کسی در خانواده شما دچار حمله روان پریشی شده باشد، ممکن است شما نیز خطر کمی بالاتر برای تجربه آن داشته باشید.
مهم است توجه داشته باشید که در حالی که به نظر می رسد روان پریشی دارای یک جزء ژنتیکی است، داشتن یک عضو خانواده با یک وضعیت روان پریشی به معنای لزوماً ابتلا به این وضعیت نیست.
روان پریشی نشانه ای از تعدادی از شرایط مختلف سلامت روان است. برخی از شرایطی که می توانند باعث حملات روان پریشی شوند عبارتند از:
اختلال دوقطبی
اختلال دوقطبی وضعیتی است که با دورههای مکرر حالات بسیار بالا (شیدایی) و حالات بسیار پایین (افسردگی) مشخص میشود. روانپریشی میتواند زمانی رخ دهد که فرد به این بیماری مبتلا باشد، اما تمایل به شیوع بیشتر در طول دوره شیدایی دارد.
در حالی که تجربه از فردی به فرد دیگر متفاوت است، علائم روان پریشی که اغلب در اختلال دوقطبی رخ می دهد عبارتند از:
- تفکر آشفته: افراد ممکن است افکار نامرتب و گیج کننده ای داشته باشند که عملکرد و تعامل طبیعی آنها را دشوار می کند.
- خودبزرگ بینی: افراد مبتلا به این بیماری ممکن است احساس غرور و خودبزرگ بینی داشته باشند که با احساس خاص بودن یا داشتن قدرت های خاص مشخص می شود.
- توهم: افراد ممکن است چیزهایی را ببینند یا بشنوند که در واقعیت وجود ندارند.
اختلال روان پریشی مختصر
این شامل یک رویداد کوتاه مدت رفتار روان پریشی است. اغلب در نتیجه یک رویداد استرس زا رخ می دهد. یک دوره روان پریشی مختصر می تواند از یک روز تا یک ماه طول بکشد.
- اختلال افسردگی شدید با ویژگی های روان پریشی
گاهی اوقات به عنوان افسردگی روان پریشی نامیده می شود، علائم روان پریشی نیز ممکن است گاهی اوقات در این نوع اختلال افسردگی شدید رخ دهد. افراد مبتلا به این بیماری علائم افسردگی مانند غمگینی، تحریک پذیری و از دست دادن علاقه را دارند. با این حال، آنها همچنین دچار هذیان، توهم یا هر دو می شوند
- اسکیزوفرنی
روان پریشی یک علامت بارز اسکیزوفرنی است، یک بیماری روانی جدی که باعث اختلال در افکار و رفتار می شود. افرادی که به این بیماری مبتلا هستند می توانند علائم مثبت (که به معنای ایجاد تغییرات در رفتار و تفکر است) و همچنین علائم منفی (که با کنار کشیدن افراد از جهان مشخص می شود) را تجربه کنند.
برای تشخیص اسکیزوفرنی، فرد باید حداقل یک دوره روان پریشی را تجربه کند.۳ این دوره ها با هذیان، توهم و گفتار آشفته و همچنین رفتار آشفته و علائم منفی مانند فقدان بیان عاطفی مشخص می شوند.
- روان پریشی پس از زایمان
در شدیدترین حالت، افسردگی پس از زایمان ممکن است منجر به علائم روان پریشی شود که جدی است و نیاز به بستری دارد. روان پریشی پس از زایمان بیشتر در دو هفته اول پس از زایمان رخ می دهد. تحقیقات نشان می دهد که ابتلا به اختلال دوقطبی یا اختلال اسکیزوفرنی خطر ابتلا به روان پریشی پس از زایمان را افزایش می دهد.
- اختلال اسکیزوفرنی
اختلال اسکیزوفرنی وضعیتی است که با علائم روان پریشی و اختلالات خلقی مشخص می شود. مشابه اسکیزوفرنی، این بیماری باعث می شود افراد در نحوه درک واقعیت دچار مشکل شوند. علاوه بر توهم و هذیان، آنها همچنین با مشکلات عاطفی، تفکر و تعاملات اجتماعی مواجه هستند.
مصرف مواد
روان پریشی همچنین می تواند در اثر مصرف مواد مخدر تفریحی ایجاد شود. در برخی موارد، داروهای تجویزی نیز می توانند یک دوره روان پریشی را ایجاد کنند، به خصوص اگر از آنها سوء استفاده شود یا فرد دچار مصرف بیش از حد شود.
هنگامی که فرد در اثر مصرف مواد دچار روان پریشی می شود، به آن اختلال روان پریشی ناشی از مواد / دارو گفته می شود.
مواد احتمالی که ممکن است باعث روان پریشی شوند عبارتند از:
- آمفتامین ها
- ماری جوانا (کانابیس)
- کوکائین
- کتامین
- LSD
- MDMA (اکتازی)
- مت آمفتامین
- سیلوسایبین (قارچ های جادویی)
افراد با سابقه سوء مصرف مواد در معرض خطر بیشتری ابتلا به روان پریشی هستند. این ممکن است به دلیل تأثیرات مواد مخدر و الکل بر مغز باشد، یا ممکن است به این دلیل باشد که افراد با شرایط سلامت روان زمینه ای بیشتر احتمال دارد خوددرمانی با مواد را انجام دهند.
رویدادهای آسیب زا در زندگی، مانند سوء استفاده یا خشونت، نیز می توانند خطر ابتلا به روان پریشی را افزایش دهند. به عنوان مثال، قرار گرفتن در معرض تروما جنگ یا تحمل مرگ یک فرد عزیز، به عنوان عاملی در بروز روان پریشی شناخته شده است. برخی از علائم روان پریشی، به خصوص توهم، می توانند زمانی رخ دهند که فرد پس از یک تجربه آسیب زا دچار اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) شود.
با این حال، شواهد همچنین نشان می دهد که ارتباط بین تروما و روان پریشی پیچیده است. روان پریشی ممکن است به عنوان بخشی از PTSD در نتیجه تجربه یک تجربه آسیب زا رخ دهد، اما تجربه علائم روان پریشی نیز می تواند به تروما منجر شود.
شرایط پزشکی و آسیب
آسیب به مغز ناشی از بیماری یا آسیب نیز می تواند باعث روان پریشی شود. تعدادی از شرایط مختلف پزشکی نیز می توانند باعث حملات روان پریشی شوند.
برخی از این شرایط عبارتند از:
بیماری آلزایمر تومورهای مغزی HIV/AIDS اختلالات هورمونی هیپوگلیسمی
- بیماری لوی بادی
- لوپوس
- بیماری لایم
- مالاریا
- مولتیپل اسکلروز
- بیماری پارکینسون
- سکته مغزی
در حالی که علل روان پریشی به طور کامل شناخته نشده است، واضح است که عوامل مختلفی وجود دارند که می توانند نقش داشته باشند. اگر شما یا کسی که می شناسید علائم روان پریشی را تجربه می کنید، مهم است که فوراً به دنبال کمک حرفه ای باشید. درمان های مؤثری وجود دارد که می تواند به بهبودی افراد کمک کند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد گزینه های خود و تعیین اینکه چرا این علامت را تجربه می کنید، با پزشک خود مشورت کنید.