جایزه نوبل ادبیات یکی از پنج جایزه اصلی از سمت بنیاد نوبل است که هر سال به یک نویسنده تعلق می‌گیرد. این جایزه اغلب به مجموعه کارهای یک نویسنده مربوط می‌شود و کتاب خاصی مد نظر داوران نیست اما گاهی حین اعطای جایزه، نام اثر خاصی نیز برده می‌شود.
آلفرد نوبلِ سوئدی، پایه گذار این جایزه، در وصیت‌نامه‌ی خود نوشته است:” جایزه هر سال باید به کسی اعطا شود که «در حوزه‌ی ادبیات، برجسته‌ترین مجموعه آثار را در جهتی آرمانی یا ایده‌آل» خلق کرده‌باشد.”
بخوانید: ۱۲ کتاب برتر ادبیات کلاسیک جهان
این جایزه هر سال در اوایل اکتبر توسط آکادمی سوئد اعلام می‌شود. البته این جایزه در سال ۲۰۱۸ به دلیل رسوایی اخلاقی یکی از اعضای آکادمی نوبل لغو شد و قرار است در سال ۲۰۱۹ دو جایزه به دو نفر از نویسندگان اعطا شود. عامل این رسوایی نیز به دو سال زندان محکوم شده است.
زنی با موهای قرمز اثری از اورهان پاموک
اورهان پاموک در سال ۱۹۵۲ در خانواده‌ای مرفه در استانبول به دنیا آمد و بعدها نخستین فردی شد که از کشور ترکیه توانست جایزه نوبل را دریافت کند. فرید اورخان پاموک که به اورهان پاموک معروف شد در رشته روزنامه‌نگاری در دانشگاه استانبول تحصیل کرد و اولین رمان خود را در سال ۱۹۸۲ نوشت و جایزه ملی اورهان کمال را از آن خود کرد و کتابش به پرفروش‌ترین کتاب سال ترکیه تبدیل شد.
پاموک در طول زندگی خود اظهار نظرهای سیاسی زیادی کرده است و یکی از فعالان سیاسی در کشور ترکیه محسوب می‌شود و در کتابهای خود نیز مسائل اجتماعی و سیاسی را دستمایه‌ی خود قرار داده است. او در سال ۲۰۰۶ موفق به دریافت جایزه نوبل شد و کتابهای او به زبان‌های زنده زیادی ترجمه شده است.
آخرین کتاب او به نام زنی با موهای قرمز را می‌توانید از دیجی کالا خریداری کنید.
زن و شوهر واقعی اثری از نجیب محفوظ
نجیب محفوظ که به نام نقیب محفوظ هم شناخته می‌شود در سال ۱۹۱۱ در یکی از محلات متوسط قاهره به نام جمیله به دنیا آمد و بزرگ شد. نجیب محفوظ که نام کامل او نَجیب مَحفوظ عبدالعزیز ابراهیم احمد الباشا است، به دلیل نوشتن سه گانه‌ی مصری خود شهرت جهانی پیدا کرد. این کتاب‌ها درباره‌ی سه نسل مختلف از خانواده‌های مصری در محلات گوناگون قاهره است. محفوظ در کارهای بعدی خود، به شرایط زندگی و حکومت مصری‌ها و استعمار انگلیس انتقاد کرد و در قالب داستان و نمایشنامه، درباره‌ی مسائل اجتماعی زیادی مانند زندانیان سیاسی و شرایط زنان در مصر تاثیر گذاشت. یکی از آثار او به نام ” بچه‌های محله‌ی ما” سال‌ها در مصر ممنوع بود و در پی سخنرانی آیت‌الله خمینی درباره‌ی سلمان رشدی، یکی از روحانی‌های مصری به نام عمر عبدالرحمان درباره‌ی کارهای محفوظ اظهار نظر کرد. سخنرانی او درباره‌ی محفوظ باعث شد مسلمانان تندرو با چوب به نجیب محفوظ حمله کنند و او را از ناحیه‌ی گردن مجروح کنند. پس از این واقعه که در سال ۱۹۸۹ رخ داد، محفوظ همواره فقط به همراه محافظ در جامعه حاضر شد. او در سال ۱۹۸۸ برنده‌ی جایزه نوبل شد و در پس برنده شدن این جایزه بسیاری از ممنوعیت‌های علیه او در مصر برداشته شد. و سرانجام در اثر عارضه قلبی در ۹۴ سالگی درگذشت. از آثار او برای فیلم‌ها و ساخت آلبوم‌های موسیقی نیز الهام گرفته شده است.
شما می‌توانید یکی از کتابهای او به نام زن و شوهر واقعی را از دیجی کالا تهیه کنید.
زمین پست اثری از هرتا مولر
هرتا مولر را می‌توان یکی از سرکش‌ترین نویسندگان حال حاضر دانست. او در سال ۱۹۵۳ در یکی از روستاهای رومانی به دنیا آمد. خانواده‌ی او جزو اقلیت‌های آلمانی کشور رومانی محسوب می‌شدند و بنابراین در خلال جنگ جهانی دوم زندگی رقت‌باری برای آن‌ها رقم خورد. دارایی‌های بسیار پدربزرگش توسط حکومت کمونیستی رومانی ضبط شد و مادرش به اردوگاه‌های کار اجباری اعزام شد. پدر او نیز که از اعضای یک گروه سیاسی بود در دوره حکومت کمونیست‌ها زندگی سختی را می‌گذراند. هرتا مولر در چنین شرایطی، به دلیل عدم همکاری با پلیس مخفی در سن بیست سالگی شغل معلمی خود را از دست داد و امرار معاش برایش سخت تر شد. او سپس به شغل مترجمی در یک کارخانه مشغول شد و دوباره به دلیل عدم همکاری با پلیس مخفی از آنجا هم اخراج شد.
اولین مجموعه داستان کوتاه او در سال ۱۹۸۲ در رومانی سانسور شد و سپس آثار او به بیرون از کشور برده می‌شد تا زمینه انتشار آن‌ها فراهم شود. او مجبور بود برای ملاقات با ویراستارش در جنگل‌های دور افتاده قرار ملاقات بگذارد تا دیده نشود. او در این شرایط سخت در دو رشته‌ی زبان آلمانی و ادبیات رومانیایی تحصیل کرد و سپس در سال ۱۹۸۷ به آلمان مهاجرت کرد.
او در سال ۲۰۰۹ موفق به کسب جایزه نوبل ادبیات شد و پس از آن آثار او به فارسی ترجمه شد. هرتا مولر اکنون ۶۵ ساله است و همچنان در آلمان زندگی می‌کند.
شما می‌توانید کتاب زمین پست او را از دیجی کالا خریداری کنید.
طبل حلبی اثری از گونتر گراس
گونتر گراس هنرمندی بود که در ارتش نازی آلمان خدمت می‌کرد. گاه رسانه آنقدر یک طرف جنگ را قهرمان و طرف دیگر را شر کامل معرفی می‌کند که یادمان می‌رود هر دو در جنگ حضور دارند و سربازان آن‌ها انسان‌هایی عادی بوده‌اند که در شرایط اجتماعی و سیاسی پیچیده‌ای قرار گرفته‌اند. گونتر گراس در سال ۱۹۲۷ در لهستان و از پدری آلمانی و مادر لهستانی به دنیا آمد. او فقط از نظر ملیت دورگه نبود، بلکه مادر او کاتولیک و پدرش پروتستان بودند و او را برای خدمت به کلیسا فرستادند. گراس در پانزده سالگی برای فرار از فضای بسته‌ی مراسم‌های مذهبی به خدمت ارتش نازی درآمد و پس از چند سال به اسارت آمریکایی‌ها در آمد و حدود یک سال در بازداشتگاه‌های آمریکایی، زندانی بود.
بخوانید: ۱۰ کتاب طنز در بازار کتاب ایران
به دلیل پیشینه‌ی زندگی‌اش و درگیر بودن با فضای جنگ و سیاست، کارهای او پیرنگ‌های سیاسی دارد و به صورت نمادین حکومت‌ها را دستمایه نوشته‌های خود قرار می‌دهد. او علاوه بر نوشتن رمان، داستان، نمایشنامه و شعر در مجسمه‌سازی نیز حرفی برای گفتن دارد. او در کشورهای مختلفی از جمله فرانسه و هنر زندگی کرده‌است و در انتها در سال ۲۰۱۵ بر اثر عفونت در آلمان درگذشت.
گونتر گراس در سال ۱۹۹۹ موفق شد جایزه ادبیات نوبل را از آن خود کند. و شما می‌توانید مشهورترین کتاب او را یعنی طبل حلبی از دیجی کالا خریداری کنید.
صد سال تنهایی اثری از گابریل گارسیا مارکز
گابریل گارسیا مارکز در سال ۱۹۲۷ در روستایی در کشور کلمبیا به دنیا آمد و تحت نظارت پدربزرگ و مادربزرگش پرورش یافت. کمتر کسی را می‌توان دید که او را نشناسد، هرچند که آثار او پیچیده است اما سبک منحصربه‌فردش باعث جذب مخاطبان زیادی در سراسر جهان شده است. او یکی از پیشگامان سبک رئالیسم جادویی است و بسیاری از ایرانیان به پیروی از سبک او، رئالیسم جادویی می‌نویسند. شهرت مارکز در ایران بیشتر در گرو ترجمه‌های خوبی است که بهمن فرزانه از کتابهای او ارائه داده است و تقریبا تمام آثار مارکز به فارسی ترجمه شده است.
گارسیا در سال ۱۹۸۲ جایزه ادبیات نوبل را از آن خود کرد و در سن ۸۷ سالگی در مکزیک درگذشت.
شما می‌توانید مشهورترین کتاب او یعنی صد سال تنهایی را از دیجی کالا تهیه کنید.
راستی چرا اثری از پابلو نرودا
پابلو نرودا که در واقع نام مستعار ریکاردو الیسر نفتالی ریس باسوآلتو است، شاعری اهل شیلی است که توانست در سال ۱۹۷۱ جایزه ادبیات نوبل را از آن خود کند. او در سال ۱۹۰۴ در سانتیاگو در کشور شیلی به دنیا آمد و طولی نکشید که به نویسندگی روی آورد. او در شانزده سالگی اولین قطعه خود را در روزنامه‌ای محلی به چاپ رساند. یکی از مشوقان اصلی او برای نوشتن، گابریلا میسترال بود که خود بعدها برنده جایزه نوبل ادبیات شد.
اکثرا نرودا را به عنوان شاعری رمانیک می‌شناسیم اما او سیاستمدار و سفیر نیز بوده است و مدتی در فرانسه، در مقام سفیر به کشور خود خدمت می‌کرده است.
پابلو نرودا در سال ۱۹۷۳ در سانتیاگو یعنی محل تولد خود، بر اثر سرطان پروستات درگذشت. اما عده‌ای مرگ او را مشکوک می‌دانند. زیرا نرودا طی زندگی، به دلیل شغل و رویکرد سیاسی‌اش دشمنانی داشت و راننده او و بعضی از دوستانش معتقدند که او به قتل رسیده است. در سال ۲۰۱۳ قبر نرودا را نبش کردند و در جنازه او آثاری از سم کشف شد. او قبل از مرگ خود و در حالی که بستری بوده، به یکی از دوستان خود تلفن می‌کند و می‌گوید چیزی به او تزریق کرده‌اند و اکنون حالت تهوع دارد. پس از آن تماس تلفنی نرودا در می‌گذرد و هنوز علت مرگ او مشخص نیست.
شما می‌توانید کتاب راستی چرا را از دیجی کالا تهیه کنید. مجموعه‌ای از لطیف‌ترین شعرهای او در این کتاب جمع آوری شده است.
عقاید یک دلقک اثری از هاینریش بل
هاینریش تئودور بل در سال ۱۹۱۷ در شهر کلن آلمان به دنیا آمد و مثل تمام کسانی که در آن دوره در آلمان به دنیا آمده بودند به ارتش نازی‌های آلمان پیوست و تا سال ۱۹۴۵ در جبهه‌های جنگ به سر برد. پس از جنگ به دانشگاه رفت در رشته ادبیات و زبان آلمانی به تحصیل پرداخت و در سال ۱۹۴۷ اولین اثر خود را به چاپ رساند و دو سال بعد برای چاپ کتاب قطار به موقع رسید، از شهرت ملی برخوردار شد. کتاب‌هایش رفته رفته میان آلمانی‌ها و در نهایت در جهان معروف شد. درون‌مایه‌ی داستان‌های هاینریش بل مردمان ساده و بی غل و غش‌اند و در کتابهای خود سرگذشت مردمان معمولی را به تصوی می‌کشد. او در سال ۱۹۷۲ موفق به کسب جایزه نوبل شد و سرانجام در ۶۷ سالگی در شهر زادگاهش از دنیا رفت.
عقاید یک دلقک مشهورترین اثر اوست و شما می‌توانید این کتاب را از دیجی کالا دریافت کنید.
بیگانه اثری از آلبر کامو
آلبر کامو نویسنده، نظریه‌پرداز و فیلسوف فرانسوی‌الاصلی است که در الجزایر به دنیا آمد. در زمان تولد او یعنی در سال ۱۹۱۳، الجزایر یکی از مستعمرات فرانسه بود. او در سال ۱۹۵۷ و در جوانی به خاطر «آثار مهم ادبی که به روشنی به مشکلات وجدان بشری در عصر حاضر می‌پردازد» به عنوان برنده جایزه نوبل رسید. همچنین او اولین کسی بود که از قاره آفریقا موفق به دریافت این جایزه شده است.
بسیاری او را از پیشگامان مکتب اگزیستانسالیسم می‌دانند اگرچه خودش همیشه از این عنوان سرباز زده بود. اما با خواندن آثار او خصوصا بیگانه و سقوط، نمی‌توان با آن‌هایی که او را به این مکتب ارتباط می‌دهند موافق نبود.
رمان‌ها، نمایشنامه‌ها و آثار غیرداستانی زیادی از او به فارسی ترجمه شده است و به طور کلی در میان ایرانیان، نویسنده‌ای محبوب است. او در سال ۱۹۶۰ در ۴۷ سالگی در حادثه تصادفی مشکوک کشته شد.
بیگانه بهترین و مشهورترین اثر اوست و رمانی کوتاه درباره‌ی مردی غیرعادی است. شما می‌توانید این کتاب را از دیجی کالا خریداری کنید.
فرزند پنجم اثری از دوریس لسینگ
دوریس می لیسنگ در سال ۱۹۱۹ از پدر و مادری انگلیسی در کرمانشاه زاده شد و شاید نزدیک‌ترین تجربه ایرانیان از جایزه ادبی نوبل همین دوریس لسینگ باشد اما او بارها در زمان حیاتش از ایران اظهار تنفر کرده است.
ادبیات داستانی لسینگ به‌طور کلی به سه دوره تقسیم می‌شود: تم کمونیستی (۱۹۴۴-۱۹۵۶) به زمانی مربوط می‌شود که او به شکل رادیکال درباره مباحث اجتماعی می‌نوشت ولی پس از سرکوب قیام مردم مجارستان به‌وسیله ارتش سرخ در سال ۱۹۵۶ ضدکمونیست شد. (او در سال ۱۹۸۵؛ با نوشتن تروریست خوب بازگشتی به این دوره ادبی خود داشت)؛ تم روانشناسانه (۱۹۵۶-۱۹۶۹) و پس از آن تم صوفیانه که در زمینه‌ای علمی-تخیلی نوشته شد. شکسته (نامی برگرفته از خط فارسی) نخستین کتاب از سری کتابهای علمی-تخیلی و صوفی گرایانه وی به نام سهیل است. با وجود کودکی دشوار و غم‌انگیز، آثار لسینگ دربارهٔ آفریقای زیر سلطه بریتانیا، آکنده از شفقت برای زندگی سترون استعمارگران و بدبختی‌های ساکنان بومی است.
او در سال ۲۰۰۷ جایزه ادبی نوبل را از آن خود کرد و سپس در سن ۹۴ سالگی در لندن درگذشت.
شما می‌توانید کتاب فرزند پنجم او را از دیجی کالا خریداری کنید.
نقاشی اثری از ژوزه ساراماگو
ژوزه دی سوزا ساراماگو در سال ۱۹۲۲ در شهر آزینگاها در پرتغال به دنیا آمد. او تحصیلات دبیرستان خود رها کرد و برای امرار معاش به سراغ کارهایی همچون نجاری و مکانیکی روی آورد و سپس به روزنامه‌نگاری پرداخت و سال‌ها در این شغل به موفقیت‌های زیادی رسید. او عضو حزب کمونیسم بود اما هیچ‌گاه قلم خود را به خدمت حزب درنیاورد.
سبک نوشتاری ساراماگو بسیار خاص و منحصربه‌فرد است چرا که او از هیچ علائم نگارشی‌ای به جز نقطه و ویرگول استفاده نمی‌کند و گفتگو‌ها را پشت سر هم می‌آورد. همین باعث دوپهلو شدن کارهای او و به فکر فرو بردن مخاطبان می‌شود. بسیاری از منتقدان ادبی نام او را در کنار مارکز از پیشگامان سبک رئالیسم جادویی می‌آورند که با توجه به کارهایش چندان هم غیرمنطقی به نظر نمی‌رسد. اما او خود را ادامه دهنده ادبیات اروپا و تأثیرپذیری خود را بیشتر از گوگول و سروانتس می‌داند.
ساراماگو گاه در دل داستان‌های خود از جملات طعنه آمیزی استفاده می‌کند که ذهن خواننده را از حوادث تخیلی و غالباً تاریخی داستان خود به واقعیت‌های جامعه امروز معطوف می‌کند. نوک پیکان کنایه‌های ساراماگو معمولاً مقدسات مذهبی، حکومتهای خودکامه و نابرابری‌های اجتماعی است. رویکرد ساراماگو علیه مذهب آنچنان در رمان‌ها و مقالات او آشکار است که وزیر کشور پرتغال در سال ۱۹۹۲ در پی انتشار کتاب انجیل به روایت عیسی مسیح نام او را از لیست نامزدهای جایزه ادبی اروپا حذف کرد و این کتاب را توهینی به جامعه کاتولیک پرتغال خواند، ساراماگو پس از آن به همراه همسر اسپانیایی‌اش به تبعیدی خودخواسته به لانزاروته جزیره‌ای آتشفشانی در جزایر قناری در اقیانوس اطلس رفت و تا آخر عمر یعنی تا سال ۲۰۱۰ در آنجا اقامت گزید.
او در سال ۱۹۹۸ توانست جایزه ادبی نوبل را “به خاطر نوشته‌هایی که با تخیلات، شفقت و طعنه تقویت شده‌اند و ما را یک بار دیگر قادر به درک واقعیت گریزپا می‌سازند” به دست بیاورد.
شما می‌توانید کتاب نقاشی او را از دیجی کالا خریداری کنید.
