شاید در زندگی پرسرعت و پرمشغله‌ی انسان مدرن گاهی وقت برای کارهای روزمره هم کم بیاید چه برسد به خواندن کتاب‌های دوجلدی و هزار صفحه‌ای کلاسیک. اما اشتباه نکنید کلاسیک‌ها را باید خواند. حتی ایتالو کالوینو نویسنده‌ی مشهور ایتالیایی کتابی با عنوان “چرا باید کلاسیک‌ها را خواند؟” نوشته است. او در این کتاب تاکید میکند ک «که ما نمی‌توانیم در برابرش بی‌تفاوت بمانیم و یاری‌مان می‌دهد که از طریق آن و احتمالاً در تضاد با آن، خود را تعریف کنیم.» با این وصف کالوینو بر این باور است که بازتاب آثار کلاسیک در زندگی موجب آن می‌شود که فرد جایگاه هویتی خود را در بطن فرهنگ شناسایی کند. دلیل پافشاری وی بر این باور بهتر شدن آینده انسان از این رهگذر است؛ تا آنجا که از «کتاب»، اسطوره‌اي مي‌سازد در برابر کالاهايي که امروز زندگي ما را آغشته به خود کرده‌اند؛ فيلم، تلويزيون، روزنامه، مجله و… که همگي تنها در سطحي از برقراري ارتباط باقي مي‌مانند و نمی‌توانند همچون کتاب به تولید عمیق و تاثیرگذار در رابطه میان مخاطب و اثر کمکی بنمایند.
خواندن به طور کلی به ما قدرت همذات‌پنداری می‌دهد. قدرت زندگی کردن به جای انسان‌های دیگر، زندگی در شرایط مختلف و در اعصار گوناگون. رمان خواندن درست مثل سفر کردن است با این تفاوت که شما جهان را از دریچه نگاه انسان دیگری می‌بینید و طور دیگری به دنیا نگاه می‌کنید. اما خواندن کلاسیک‌ها این شرایط را فراتر می‌برند و حتی به شما اجازه می‌دهند دنیای دیگری از آداب و رسوم و فرهنگ و زمان را ببینید. روسیه‌ی قرن هجده یا انگلیس قرن شانزده را حتی با سفر هم نمی‌شود دید اما قطعا با خواندن رمان‌های کلاسیک می‌توان به فهمی کلی درباره‌ی آن زمان از زبان انسان‌هایی که در بطن آن جامعه زندگی کرده‌اند رسید. و اشتباه اکثر آدم‌ها این است که کتاب‌های کلاسیک را با ادبیات نوین مقایسه می‌کنند و توقع دارند نویسنده درست در چارچوب‌های امروزی کتاب را نوشته باشد اما، شاید پیرنگ اصلی این کتاب‌ها که اکثرا در موضوعات عشق، خانواده و جنگ می‌گذرد معمولی باشد، اما شرایط اجتماعی، تاریخی، اقتصادی در آن رمان‌ها با ادبیات نوین متفاوت است و این چیزی است که از چشم خواننده‌ی امروزی پنهان می‌ماند.
آلکساندر سولژنیتسین می‌گوید: «تنها جایگزین برای تجربه‌ای که خودمان هرگز آن را زندگی نکرده‌ایم هنر و ادبیات است. آن‌ها توانایی شگفت‌انگیزی دارند، فراتر از تمایز زبان و ساختار اجتماعی، آن‌ها می‌توانند تجربه زندگی یک ملت را به دیگران انتقال دهند ادبیات تجارب مهم زندگی را از نسلی به نسل بعد منتقل میکند. به‌این‌ترتیب، حافظۀ زندۀ ملت می‌شود.»
همچنین بخوانید: کتابهایی از نویسندگان زن برای زنان
به علاوه، بسیاری از داستان‌ها و کتاب‌ها و فیلم‌های امروزی از آثار کلاسیک اقتباس شده‌اند و با خواندن آن‌ها می‌توان به درک درست‌تری از آثار مورد علاقه‌مان برسیم. به طور مثال الیف شافاک «ملت عشق» را بر اساس زندگی مولوی و شمس نوشته است و با توجه به عمق آثار مولانا، این اثر نتوانسه است به حق آن رابطه را بازسازی کند. و«وزیری امیر حسنک» اثر محمود دولت‌آبادی، برگرفته از تاریخ بیهقی است. در ادبیات کلاسیک غرب هم دقیقا به همین منوال است و آثار بسار زیادی به‌خصوص فیلم‌ها و سریال‌ها از روی آثار کلاسیک اقتباس شده‌است. به طور مثال رمان آنا کارنینا که یکی از باشکوه‌ترین رمان‌های کلاسیک در ژانر عاشقانه است منبع الهام بسیاری از نویسندگان و فیلم‌سازان بوده است.
به مناسبت ۲۳ آوریل، روز جهانی کتاب و برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران که یکی از مهم‌ترین رویداد فرهنگی ایران به شمار می‌آید، دیجی کالا نیز کتاب‌های با تخفیف برای فروش گذاشته است. اگر شما هم مثل من زمان رفتن به نمایشگاه را ندارید پیشنهاد می‌کنم این تخفیف‌ها را از دست ندهید.
همچنین بخوانید: ۱۰ کتاب طنز موجود در بازار ایران
در این مقاله سعی کرده‌ایم بهترین کتاب‌های کلاسیک از ادبیات جهان را برایتان جمع‌آوری کنیم.
آنا کارنینا از لئو تولستوی
این کتاب را می‌توانید از دیجی کالا تهیه کنید.
شاید یکی از معروف‌ترین و عامه‌پسندترین رمان‌های جهان این اثر از لئو تولستوی باشد و با این حال از قرن نوزدهم تا به حال، طرفداران پروپاقرص خود را داشته است. این کتاب برخلاف آثار دیگر تولستوی درون‌مایه‌ای اجتماعی و عاشقانه دارد و علاوه بر پیرنگ قوی، ما را با شرایط اجتماعی در روسیه درباری قرن ۱۹ آشنا میکند. زیبایی این اثر در این است که شما به شدت با شخصیت اول این کتاب یعنی آنا احساس همذات پنداری خواهید کرد و تجربه‌های او، به تجربه‌های شما تبدیل می‌شود و عمق شخصیت‌ها را درک خواهید کرد. علاوه بر این‌ها درک کلی‌ای از شرایط جغرافیایی، اقتصادی و اجتماعی روسیه و به خصوص شهر مسکو در آن زمان به ما می‌دهد.
آرزوهای بزرگ اثر چالز دیکنز
این کتاب را می‌توانید از دیجی کالا تهیه کنید.
در واقع این کتاب برشی از زندگی مردی به نام پیپ از هفت سالگی تا سی و چند سالگی است و راوی هم خود شخصیت پیپ است. او در طول کتاب اتفاق‌هایی که برایش افتاده است را تعریف میکند و لایه‌های شخصیتی خود را نشان می‌دهد. علاوه بر پیپ دو زن دیگر نیز به نام‌های استلا و خانم هویشام در داستان نقش اصلی دارند. این رمان بسیار نمادین است و بارها و بارها از نمادهای تاریکی و روشنی و نبرد میان آن‌ها استفاده شده است. این نمادها در جاهای مختلف داستان هم ادامه پیدا میکند مثلا باغ خانم هویشام در واقع بهشت پیپ است و نماد روشنی برای او است و در حالی که این باغ همیشه شلخته در واقع نماد زندگی خود خانم هویشام است که دست مانند باغ درگیر مسائل زیادی است و از نظر روانی برای او شلختگی در پی دارد. و در لایه‌های دیگر این باغ نماد ثروت و مکنت است، ثروتی که آهسته در حال از بین رفتن است.
آرزوهای بزرگ داستانی است که هرکسی می‌تواند با آن ارتباط برقرار کند. چرا که هر کسی در طول زندگی خود ممکن است با مشکلات پیپ مواجه شود. این رمان نشان می دهد که مالکیت و ثروت نمی‌توانند درون شخصیت‌ها را تغییر دهند و همچنین پیدا کردن خود واقعی، نیاز به طی کردن مسیری طولانی دارد. مسیری که البته در نهایت انسان را به آگاهی می‌رساند.
مروارید اثر جان اشتاین بک
این کتاب را می‌توانید از دیجی کالا تهیه کنید.
این کتاب یکی از آثار کوتاه جان اشتاین بک به حساب می‌آید و روایت خانواده‌ای سه نفره است و پدر و مادری که برای نجات فرزند دست به هرکاری می‌زنند. عشق و درد در این کتاب به‌هم گره خورده است و این درهم پیوستگی این دومقوله شاید یکی از ویژگی‌های اصلی کتاب‌های اشتاین بک به شما بیاید. چراکه در مشهور ترین رمان خود یعنی “خوشه‌های خشم” نیز حول محور خانواده و عشق و دردی که برای با آن‌ها بودن تجربه می‌کنیم را بازگو میکند.
داستان در مکزیک اتفاق می‌افتد و بنابراین بسیاری از المان‌های فرهنگ اسرارآمیز مکزیک و آمریکای میانه نیز در آن گنجانده شده است و از این نظر نیز بسیار آموزنده است.
بر باد رفته اثر مارگارت میچل
این کتاب دو جلدی را می‌توانید از دیجی کالا تهیه کنید.
برباد رفته کتابی عاشقانه اما در بستری اجتماعی در خلال جنگ داخلی آمریکا است و بر خلاف بقیه‌ی داستان‌هایی که درباره‌ی این جنگ نوشته شده است، طرف سفیدپوست این ماجرا را به تصویر می‌کشد. جنگ داخلی آمریکا که میان ایالت‌های شمالی و جنوبی آمریکا رخ داد، بر سر قوانین برده‌داری و منع برده‌داری بود. این رمان در سال ۱۹۳۶ نوشته شده است و در همان سال عنوان پرفروش‌ترین کتاب سال را به خود تعلق داد. کتابی که شناسنامه جنگ‌های داخلی آمریکا را در سال‌های ۱۸۶۱ تا ۱۸۷۳در سینه خود حفظ کرده است و جنگ‌های بین ایالات شمال و جنوب آمریکا و مشکلات برچیده شدن نظام برده‌داری را در بستری عاشقانه روایت میکند.
۱۹۸۴ اثر جورج اورول
این کتاب را می‌توانید از دیجی کالا تهیه کنید.
این کتاب در کنار قلعه‌ی حیوانات از آثار مشهور جورج اورول به حساب می‌آید. او این کتاب را در سال ۱۹۴۹ نوشت، زمانی که جنگ دوم جهانی به تازگی پایان یافته بود و جهان خطر تسلیم شدن در مقابل حکومتی ظالم و دیکتاتوری را به خوبی احساس کرده بود. در آن زمان جنگ سرد هنوز به معنای واقعی آغاز نشده بود و در دنیای غرب روشنفکرانی بودند که به دفاع از کمونیسم برخواسته بودند. اورول این کتاب را در واقع برای اخطار به غرب در مورد گسترش کمونیسم نوشت. اما داستان این اثر را می‌توان تا حدود زیادی به شرایط حاکم بر تمام جوامع تحت سلطه‌ی حکومت‌های استبدادی تعمیم داد.
داستان در سال ۱۹۸۴ (۳۵ سال بعد از تاریخ نگارش کتاب) در شهر لندن رخ می‌دهد. بعد از جنگ جهانی حاکمان کشورهای قدرتمند به این نتیجه رسیده‌اند که اگر جهان به همین ترتیب روند افزایش ثروت را ادامه دهد ارکان جامعه‌ی طبقاتی به خطر افتاده و حکومتشان سرنگون خواهد شد. آن‌ها تنها راه جلوگیری از این امر را نابود کردن ثروت تولید شده در جنگی بی پایان می‌بینند.
جین ایر اثر شارلوت برونته
این کتاب را می‌توانید از دیجی کالا تهیه کنید.
کتابی با درون‌مایه عاشقانه در بستری اجتماعی و بسیار نمادین. تفاوت جین ایر با کتاب‌های همزمان خودش در این است که جین، شخصیت اصلی کتاب برخلاف زن‌های کتاب‌های مطرح آن زمان از زیبایی چندانی برخوردار نیست اما در کتاب به سادگی جین اشاره می‌شود. نکته‌ی دیگر شخصیت مستقل و قوی جین در برابر زن‌های دیگر رمان‌های آن زمان است. این دو نکته در شخصیت جین، باعث شد مخاطبان خودشان را در شخصیت اصلی کتاب ببینند. دانیل برت یکی از منتقدان ادبی بزرگ انگلیسی درباره‌ی این کتاب می‌گوید:” برونته، نخستین فردی بود که مفهوم «خودآگاهی شخصی» را در اثرش مطرح کرد. ایده‌ای که بعدها رمان‌نویسانی همچون مارسل پروست و جیمز جویس پی گرفتند.”
نکته‌ی دیگری که درباره‌ی نویسنده این کتاب بسیار جالب است، این است که تمام کتاب‌های خواهران برونته در آن دوران با نام‌های مستعار چاپ شدند. جین ایر اولین بار در سال ۱۸۴۷ با نام مستعار کِرِر بل منتشر شد. او بیم این را داشت که اگر دوستان و نزدیکانش متوجه نوشتن او شوند، برای او محدودیت ایجاد کنند و کار او را بیهوده بدانند. بلندی‌های بادگیر نوشته اِمیلی برونته و اگنس گری نوشته آن برونته نیز در همان سال به نام‌های الیس و اکتن بل منتشر شدند. یکی از دلایل مهم دیگر آن‌ها برای انتشار با نام‌های مردانه، جلوگیری از نگاه تعصب‌آمیز در برابر نویسندگان زن بود. شارلوت در جایی گفته بود: «من آرزو داشتم تا منتقدان من را به عنوان یک نویسنده و نه یک زن قضاوت کنند.»
قمارباز اثر داستایوسکی
این کتاب را می‌توانید از دیجی کالا تهیه کنید.
پیش‌تر درباره‌ی اقتباس از کتاب‌های کلاسیک نوشتم و جالب است بدانید بیش‌ترین اقتباس کتاب و فیلم و نمایشنامه از روی همین اثر داستایوفسکی انجام شده است. این کتاب اولین بار در سال ۱۸۶۶ چاپ شد و منتقدان آن را به نوعی خودزندگینامه‌ی داستایوفسکی می‌دانند. فئودور داستایوفسکی در داستان قمارباز دست به انتقاد از قمار و اثرات مخرب آن بر زندگی زده است. او که خود به قمار اعتیاد داشت و دچار مشکلات شده بود این کتاب را در کمتر از یک ماه نوشته است.
این کتاب را می‌شود از جنبه‌های مختلف بررسی کرد اما دوست دارم بدون پیش زمینه به سراغ این کتاب بروید و از خواندنش لذت ببرید.
گتسبی بزرگ اثر اسکات فیتز جرالد
این کتاب را می‌توانید از دیجی کالا تهیه کنید.
این رمان یکی از مهم‌ترین رمان‌های کلاسیک ادبیات آمریکا و جهان است و اسکات فیتز جرالد در سال ۱۹۲۵ آن را نوشت و منتشر کرد. او خود می‌گوید:” من، گتسبی بزرگ را در زمان یک سرخوردگی و درد آلودگی از درون خودم کندم و بیرون آوردم”. اشاره‌ی او به رابطه‌ی زودگذر و نیمه عاشقانه‌ایست که بین همسرش و خلبانی فرانسوی به وجود آمده و او را در بحرانی عمیق و احساسی فرو برده بود. این کتاب ابتدا با استقبال عموم مواجه نشد اما چند سال پس از انتشار، به یکی از مهم‌ترین و پرفروش‌ترین کتاب‌های آمریکا تبدیل شد.
امروز، روان‌شناسان بر اساس این کتاب، سندرمی را به سندرم گتسبی نامگذاری کرده‌اند که در واقع، فرد مبتلا برای جلب کردن توجه یک فرد دست به هر کاری می‌زند درست مانند شخصیت اول این کتاب یعنی “گتسبی” در مقابل یکی دیگر از شخصیت‌ها یعنی “دیزی”.
دنیای قشنگ نو از آلدوس هاکسلی
این کتاب را می‌توانید از دیجی کالا تهیه کنید.
این کتاب معروف‌ترین اثر آلدوس هاکسلی است و یکی از بهترین کتابهایی است که در زندگی‌ام خوانده‌ام. هاکسلی در این کتاب درباره‌ی ۶۰۰سال آینده‌ی زمین می‌نویسد و با طنزی تند و تلخ، اتوپیایی بسیار کثیف و نکبت‌بار را توصیف میکند. آرمان‌شهری که در آن یک حکومت مرکزی به زمین حکمرانی میکند و کارخانه‌های انسان‌سازی، کودکان را تولید می‌کنند. ظلم سیاسی حاکم بر جهان – دولت جهانی – با هدف ایجاد یک جامعه‌ی طبقاتی فرآیند تولد انسان‌ها که در کارخانه‌های تخم‌گیری و شرطی‌سازی در سراسر دنیا انجام می‌شود را دستکاری میکند و در نتیجه چند گروه از انسان‌ها به عنوان محصول از این کارخانه‌ها خارج می‌شوند؛ آلفاها، بتاها، گاماها و اپسیلون‌ها. این رده‌بندی نزولی بر حسب هوش و کارآیی ذهنی و اجتماعی انسان‌های “تولیدشده” تنظیم شده است و هر رده یک تقسیم‌بندی داخلی مثبت و منفی نیز دارد. بنابر این رده‌بندی، آلفامثبت‌ها از نظر هوش و ویژگی‌های اجتماعی از همه برتر و والاترند و تقریبا شبیه به انسان‌های معمولی هستند.
برخی این کتاب را چیزی شبیه به ۱۹۸۴ از جورج اورول می‌دانند و درواقع ۱۹۸۴ را نسخه‌ی ضعیف‌تری از دنیای قشنگ نو معرفی می‌کنند. خواندن این کتاب به ما می‌آموزد که اگر دست روی دست بگذاریم و به اتفاقات گول‌زننده و پستانک‌وار دل خوش کنیم چه سرنوشتی روبه‌رویمان خواهد بود.
وداع با اسلحه اثر ارنست همینگوی
این کتاب را می‌توانید از دیجی کالا تهیه کنید.
کتاب، اثری برجسته از نویسنده‌ی مشهور آمریکایی به نام ارنست همینگوی است. کمتر پیش می‌آید کسی کتاب‌خوان باشد و رمان یا داستانی از همینگوی نخوانده باشد. داستان قسمت کوچکی از جنگ جهانی اول است که آن را از زبان شخصیت‌های کتاب می‌خوانیم. گفته می‌شود شخصیت‌ها و اتفاقات تا حدودی از حوادث و انسان‌هایی که خود همینگوی دیده گرفته شده است و شاید دلیل گیرایی کتاب هم همین باشد. خود همینگوی می‌گوید:” سی و شش پایان بندی متفاوت برای این کتاب در نظر گرفته بودم تا در نهایت به این صورتی که می‌بینید منتشر شد.” همچنین در جای دیگری گفته است:” یادم است تقریبا هر روز در دنیای این کتاب زندگی می‌کردم و به این فکر می‌کردم که قرار است بقیه‌اش را چه کار کنم. وقتی این کشور، مردم و ماجراها را خلق می‌کردم خوشحال‌تر از همیشه بودم. هر روز کتاب را از اول تا جایی که نوشته بودم می‌خواندم. هر وقت که از کار خودم راضی بودم و می‌دانستم فردا باید از کجا شروع کنم، دوباره کار را متوقف می‌کردم.”
وداع با اسلحه یکی از رمان‌هایی است که بیش از آنچه نویسنده توقع داشته مشهور شده است و فکر می‌کنم به حق هم این اتفاق افتاه است چراکه مخاطبان در طول سال‌های مختلف می‌توانند احساسات شخصیت ها را در جایگاهی عمیق باور کنند و خودشان را در شرایط مشابه این افراد ببینند.
غرور و تعصب اثر جین آستین
این کتاب را می‌توانید از دیجی کالا تهیه کنید.
جین آستن نویسنده‌ی این کتاب و ده‌ها کتاب دیگر، یکی از فمنیست‌های قرن ۱۹ به حساب می‌آمده است چراکه در رمان‌های خود بسیاری از کلیشه‌های زمان زندگی خود را شکسته است و صدایی برای زنان آن دوره بوده است. اما مخاطب امروزی باید توجه کند که این رمان را از نظر یک زن در قرن نوزده بخواند نه با مغز زنی مدرن. مثلا برای دختران امروزی ازدواج تنها راه پیش رویشان نیست و می توانند مسیرهای دیگری را در پیش بگیرند و حتی از نظر مالی مستقل از خانواده باشند. زنان جوان دوران جین آستن از این مزایا بهره‌مند نبودند. اگرچه دختران طبقه مرفه یا متوسط می‌توانستند به مدرسه بروند، باز هم این تحصیل تنها مزیتی بود که به واسطه آن می‌توانستند به خواستگارهای بهتری دست پیدا کنند و از خود تحصیل استفاده آن چنانی نمی‌کردند. علاوه بر این، زنان عصر ویکتوریا نمی‌توانستند تا تحصیلات عالی ادامه دهند. به همین دلیل معلم‌ها و مدارس خصوصی تنها مکان‌هایی بودند که آن‌ها می‌توانستند برای تحصیل مد نظر داشته باشند.
این رمان از زمان نوشته شدنش تا به امروز یعنی از سال ۱۷۹۶، یکی از رمان‌های عاشقانه‌ی مطرح دنیا بوده و هست. البته در زمان حیات آستن تنها سه بار تجدید چاپ شد.
شاهزاده و گدا اثر مارک تواین
این کتاب را می‌توانید از دیجی کالا تهیه کنید.
این کتاب یکی از شناخته‌شده‌ترین آثار مارک تواین به شمار می‌آید و ناعدالتی طبقاتی میان افراد مختلف جامعه را در زمان حکومت تئودورهای انگلیسی نشان می‌دهد. این رمان یکی از رمان‌های تاریخی است چراکه شخصیت‌های هنری هشتم و شاهزاده ادوارد و حکومت تئودورها واقعا وجود داشته‌اند و از این نظر حاوی اطلاعات تاریخی بسیاری است. گره داستان بسیار ساده است ولی در همین اتفاق ساده، مارک تواین بزرگترین درس اخلاق را درباره‌ی نادرستی‌ها و کژی‌های فراوانی که در میان درباریان و مردم اتفاق می‌افتد را به مخاطب می‌دهد. نویسنده مانند یک جراح با تیغ تیز نقد هنرمندانه‌اش نظام سلطنتی انگلستان را از یک سو و نظام اخلاقی مردم فرودست را از سویی دیگر تشریح میکند و ناراستی‌ها و نادرستی‌ها را با خلق لحظات طنز به مخاطب بازمی‌شناساند.
ممنون از مطلب خوبتون