۷ کتاب برای آشنایی کودکان با فلسفه

همهمان بارها با این موقعیت مواجه شدهایم که کودکی از ما سوالی سخت و بنیادی میپرسد و ما حیرتزده میمانیم که چه سوالی باید به او بدهیم. در نگاه اول آشنایی کودکان با فلسفه ممکن است خیلی عجیب بنظر برسد، اما این فلسفه به معنی جملات سخت و دشوار و کتابهای سنگین نیست، در واقع ما دنبال راهی هستیم که بتوانیم توانایی فکر کردن کودک را در مواجهه با پدیدههای مختلف و سوالاتش تقویت کنیم.
از طرفی کودکان سوالهای خیلی زیادی دارند که حتی با اینکه مدام در حال پرسیدن هستند باز هم سوالهای زیادی بی پاسخ میماند، چه بسا که امروزه بدلیل کمبود وقت و مشغولیتهای دائم والدین ممکن است حتی وقتی برای پرسیدن این همه سوال هم نداشته باشند. این کتاب بیش از آنکه پاسخ دهنده به سوالات مختلف باشند، شیوه تفکر راجع به مسائل مختلف را به کودک میآموزند.
کتاب گفتگو با دخترم درباره فلسفه اثر روژه پل درووا
کتاب «گفتگو با دخترم درباره فلسفه» نوشتهی روژه پل درووا را مهدی ضرغامیان به فارسی برگردانده است. این اثر برای نوجوانان در نظر گرفته شده است. در توضیح پشت جلد کتاب آمده است: «فلسفه؟ چه واژه وحشتناکی! چه موضوع دشوار و پیچیدهای! چه کسی میتواند فلسفه بخواند و بفهمد؟ در این کتاب، نویسنده با دختر شانزده سالهاش دربارهی فلسفه گفتگو میکند و برایش شرح میدهد که فلسفه چماقی سفت و سخت نیست؛ بلکه مانند موسیقی یا ورزش نوعی فعالیت است. فلسفه فعالیتی است که برپایه آن میتوان دلیل آورد، سوال کرد، به فکر خود نظم داد و…»
بخوانید: ۱۰ کتاب پر فروش روانشناسی برای شناخت بهتر خود
کتاب قصه های ماندگار ۱ سه پرسش اثر جان جی موث
«چه وقتی بهترین زمان انجام کارهاست؟ چهکسی مهمترین است؟ کار درستی که باید انجام داد چیست؟ وقتی نیکلای جوان در جستجوی پاسخ این پرسشهای مهم، به لئو، لاکپشت پیر خردمند، روی میآورد مطمئن است که او پاسخ آنها را میداند. اما پاسخ خود نیکلای به فریاد کمکخواهی، او را مستقیما به پاسخهایی که در پیشان است، میرساند. جانجیموث نویسنده و تصویرگر خوشقریحه و مشهور، با ما در این کتاب همسفر شود.»
بخوانید: ۱۰ کتاب پر فروش از لیست نیویورک تایمز که به فارسی ترجمه شدهاند
کتاب سلما اثر یوتا بائر انتشارات او
«سگ کوچولو هنگامی که پاسخی برای پرسش هایش پیدا نمی کند به سراغ قوچ دانا می رود. او این بار از قوچ دانا می پرسد خوشبختی چیست؟ و قوچ دانا داستان یک گوسفند را برایش تعریف می کند که صبح ها وقتی از خواب بیدار می شود کمی علف می خورد تا ظهر با بچه هایش حرف زدن را تمرین می کند ظهر کمی ورزش می کند و باز هم علف می خورد، غروب کمی با خانم میر که یک پرنده در همسایگی آنهاست صحبت می کند و شب عمیق و آرام می خوابد. یک روز از او می پرسند که اگر وقت بیشتری داشته باشد چه کار می کند در جواب می گوید اگر وقت بیشتری داشته باشد همان کارها را انجام می دهد از او می پرسند اگر برنده ی جایزه شود چه کار می کند و باز هم فعالیت های روزمره اش را توضیح می دهد. کتاب می خواهد به ما بگوید خوشبختی همینقدر ساده است و می توان شاد بود و خوشبخت، با هر بهانه ی کوچکی. قرار نیست اتفاق عجیب غریبی در زندگی ما بیفتد تا خودمان را خوشبخت بدانیم.
بخوانید: ۱۰ رمان تاریخی محبوب در بین عاشقان ادبیات
کتاب شناخت یعنی چه؟ اثر اسکار برنی فیه
این کتاب در مجموعهی «کودکان فیلسوف» برای گروه سنی (ج) تدوین شده است. در توضیح پشت جلد کتاب آمده است: «کودکان فیلسوف مجموعهای است برای آشنایی و نوآوری در رویارویی با سوالهای مهمی که کودکان درباره خود، زندگی و جهان هستی از خودشان میپرسند. این کتاب همچنین میتواند مورد استفاده بزرگسالانی قرار گیرد که بیشتر دوست دارند به جای بیان پاسخهای همیشگی به کودکان، با آنها به گفتگو و تبادل نظر بپردازند. در کتاب شناخت یعنی چه؟ ۶ سوال اساسی مطرح شده است تا کودکان تشویق شوند ایدههای خود را با مهارت به کار گیرند و فراتر از ظواهر را ببینند. – از کجا میدانی جهان وجود دارد؟ – آیا باید همه چیز را بدانی؟ – آیا فکر کردن مهم است؟ – آیا باید برای دانستن به مدرسه بروی؟ – فایده تخیل چیست؟ آیا ایدههای تو مال خود توست؟»
بخوانید: ۱۰ کتاب برنده جایزه پولیتزر که به زبان فارسی ترجمه شدهاند
کتاب کلاس آموزش فلسفه اثر ران شاد
«در سال های اخیر، تلاش های ارزنده ای در زمینه آموزش فلسفه و تفکر نقاد و خلاقانه به کودکان انجام گرفته است و این خود نشان دهنده این واقعیت است که جامعه به خصوص مربیان و کارشناسان تعلیم و تربیت به اهمیت رشد فکری از دوران کودکی، بیش ازپیش پی برده اند و بر این باورند که باید در کلاس درس، حس کنجکاوی کودکان را برانگیخت و زمینه بحث تفکر و استدلال آنان را فراهم ساخت تا در آینده افرادی مسئولیت پذیر و فعال در جامعه شوند.
کتاب حاضر به خوبی توانسته است با استفاده از حکایت های کوتاه، شیرین و خواندنی، آموزه های مهم زندگی را به کودکان منتقل نماید و سپس با استفاده از پرسش های کلیدی و ضرب المثل هایی از فرهنگ های ملل مختلف، ذهن کودکان را فعال ساخته و آنها را به چالش فکری بکشاند.»
بخوانید: ۸ مجموعه کتاب طنز برای کودکان و نوجوانان
کتاب مجموعه کودک فیلسوف اثر اسکار برونیفیه
«بیشتر کودکان سوالهایی دارند که نمیپرسند. آنها به همه چیز فکر میکنند اما چون شیوه تفکر و استدلال را نمیدانند فکرهایشان معمولا سرگردان و سوالهایشان بیجواب میماند. مجموعه کودک فیلسوف به کودکان میآموزد که چگونه سوال کنند، چگونه فکر کنند و چگونه به جواب برسند.»
«چرا به مدرسه میروم»، «چرا من را دوست داری»، «چرا نمیتوانم هر کاری دلم میخواهد بکنم؟» و «چرا وجود دارم؟» جلدهای مختلف این مجموعه هستند. در این کتابها پسربچهای به نام فیلو به همراه عروسکش، سوف، سوالهایشان را از همه میپرسند و جوابهای مختلفی میگیرند؛ جوابهای متفاوتی از پدربزرگ، مورچه و حتی پله مدرسه.
بخوانید: ۸ کتاب برای آشنایی و شروع به خواندن فلسفه
مجموعه فلسفه به زبان ساده
از جذابیتهای این مجموعه این است که نویسندگان پاسخ مشخصی به سوالات کودک نمیدهند، بلکه سعی میکنند راهی را برای تفکر و به جواب رسیدن کودک و نوجوان پیش رویش بگذارند و او خودش به جوابش برسد. در هر چهار جلد این مجموعه ابتدا داستانی درباره یک یا چند کودک گفته میشود و سپس سوالی پرسیده میشود. در بخش بعدی کتاب سوال مطرح شده بررسی میشود و کودک راجع به آن بحث و فکر میکند.
جلد اول این مجموعه«چگونه دنیا را متحد کنیم؟» به مفاهیمی در حوزه اخلاق مثل صلح و عدالت و… میپردازد.