ژانر پلیسی و معمایی-جنایی، یکی از ژانرهای جذاب ادبیات است که می‌تواند توجه کتاب نخوانترین افراد را هم به خود جلب کند. عنصر اصلی این ژانر تعلق و ندانستن است، چیزی که باعث می‌شود شما اشتیاق داشته باشید که زودتر کتاب را بخوانید تا رمز و رازها را کشف کرده و به جواب خود برسید. تعداد زیادی از این کتاب‌ها هم به فیلم و سریال تبدیل می‌شود که نشان دهنده جذابیت بالای آنهاست.
این مطلب ۱۰ کتاب از این ژانر را معرفی می‌کنیم.
کتاب قتل راجر آکروید اثر آگاتا کریستی
این کتاب یکی از آثار مشهور این نویسنده‌ی بریتانیایی است. نویسنده‌ای که تا پایان عمرش حدود ۶۶ اثر به چاپ رسانید. آگاتا کریستی نویسنده انگلیسی داستان‌های جنایی و ادبیات کارآگاهی بود. او با نام مستعار مِری وستماکوت (Mary Westmacott) داستان‌های عاشقانه و رومانتیک نیز نوشته‌است، ولی شهرت اصلی‌اش به خاطر رمانهای جنایی اوست.
بیشتر کتاب‌ها و داستان‌های کوتاه او (و بعضی‌ها از آنها چندین بار) به فیلم درآمده‌اند که از آن میان می‌توان فیلم‌های قتل در قطار سریع‌السیر شرق، مرگ در رودخانه نیل و قطار ساعت ۴:۵۰ پدینگتون نام برد. بسیاری از نوشته‌های آگاتا کریستی بارها برای تهیه برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی نیز مورد استفاده قرار گرفته‌اند. اتفاقات داستانی این رمان در یک روستای انگلیسی و در محیطی نیمه اشرافی رخ می‌دهد. خواهر راوی داستان، یکی از جالب‌ترین شخصیت‌های رمان است، زیرا این زن خوش نیت و بی اندازه فضول مدام شایعه‌های مضحک و بی اساس را که با پشتکاری کم‌نظیر از اینجا و آنجا گرد آورده‌است، نقل قول می‌کند و باعث انبساط خاطر خوانندگان می‌شود.
کارآگاه ماجرا، جناب هرکول پوآرو که در همسایگی دکتر منزل دارد و راوی داستان او را «مرد کله تخم مرغی» می‌نامد، به شیوه‌ای کاملاً شرلوک هولمزگونه سؤال‌هایی ظاهراً بی ربط می‌کند که در آخر معلوم می‌شود تا چه اندازه مهم بوده‌اند! همه رمانهای معمایی موفق این دوره، به نحوی به خواننده کلک می‌زنند و ترفندی که آگاتا کریستی در اینجا به کار بسته‌است، برای آن ایام بی اندازه بدیع و بی نظیر بود.
بخوانید: ۸ رمان فمینیستی که باید بخوانیم
کتاب پیش از آن که بخوابم اثر اس. جی. واتسون
این کتاب جز یکی از آثار پرفروش سال ۲۰۱۱، از طرف نیویورک‌تایمز و ساندی تایمز، معرفی شده است. این اثر حاصل تجربه‌ی سال‌ها حضور نویسنده در کنار بیماران آلزایمری است و تاکنون به بیش از ۳۰ زبان ترجمه شده است. داستان درباره‌ی فردی است که دچار بیماری نادری است که هربار بعد از اینکه از خواب بیدار می‌شود تمام حوادث گذشته‌اش از حافظه‌اش پاک می‌شود و تنها با نوشتن اتفاقات زندگی در دفترچه یادداشت روزانه‌اش سعی در یادآوری گذشته خود دارد. در بخشی از متن این کتاب می‌خوانید: اتاق‌خواب غیرعادی است و ناآشنا.
نمی‌دانم کجا هستم، و چه طور از اینجا سر درآورده‌ام. مانده‌ام چه طور باید خودم را به خانه برسانم. شب را همین‌جا گذرانده‌ام. با صدای زنی از خواب بیدار شدم و اولش خیال کردم کنارم روی تخت خوابیده است، ولی بعد متوجه شدم دارد اخبار می‌گوید و من صدای ساعت رادیویی را می‌شنوم، وقتی چشم‌هایم را باز کردم، دیدم اینجا هستم؛ در اتاقی که نمی‌شناسم. چشم‌هایم که به تاریکی عادت می‌کند، نگاهی به اطراف می‌اندازم. پیراهن راحتی‌ای پشت در کمد لباس آویزان است؛ که مناسب زن‌هاست، ولی زنی که سنش از من خیلی بیشتر باشد… .
بخوانید: ۶ کتابی که از حقوق حیوانات می‌گویند
کتاب جزیره ی شاتر اثر دنیس لهین
جزیره‌ی شاتر اولین کتابی است که از دنیس لِهِیْن به فارسی برگردانده شده. لهین مجموعا دوازده رمان و یک مجموعه داستان کوتاه نوشته که تقریبا تمام آنها در فهرست پرفروش‌ترین‌های مجله‌ی «نیویورک‌تایمز» قرار داشته‌اند. جزیره‌ی شاتر به گفته‌ی خودش حاصل علاقه‌اش به رمانهای گوتیک، فیلم‌های رده‌ی ب و فرهنگ پالپ است.
در بخشی از داستان می‌خوانیم: ناگهان حفظ کردن رویا سخت‌تر شد… عطر و بوی دلورس رو به محو شدن داشت… ما قرار بود با هم پیر بشیم، دلورس. چه داشته باشیم. زیر درخت‌های کهنسال قدم بزنیم. من شاهد ظاهر شدن چین‌های صورتت باشم و بدونم هر کدوم از این چین و چروک‌ها چه زمانی ظاهر شده‌ن. با هم بمیریم. ولی حالا چی؟ این چیزی نبود که آرزوش رو داشتم.
بخوانید: ۸ رمان برتر از نویسندگان عرب که حتما باید بخوانیم
کتاب قاضی و جلادش اثر فریدریش دورنمات
رمان «قاضی و جلادش» را فردریش دورنمات، در سال ۱۹۵۰ نوشت، محمود حسینی‌زاد این اثر را به فارسی برگردانده است. فردریش دورنمات را در ایران، بیشتر با نمایشنامه‌هایش می‌شناسند؛ نمایشنامه‌های فیزیکدان‌ها، ازدواج با آقای می سی سی پی، ملاقات با بانوی سالخورده و… بارها در سراسر دنیا روی صحنه رفته‌اند. اکثر رمانهای دورنمات، مضامین پلیسی- جنایی دارند و با سبکی پر کشش و هیجان‌انگیز روایت می‌شوند. کارآگاه برلاخ، شخصیت محوری«قاضی و جلادش»، مردی مسن و مبتلا به سرطان است. او تنها یک سال فرصت زندگی دارد؛ از این رو مصرانه به دنبال حل معمای مرگ بهترین افسرش اشمید و محاکمه‌ی قاتلی است که سال‌ها پیش با او شرط بسته آدم بکشد و از چنگ قانون بگریزد.
گذر بازرس برلاخ به شهر استانبول می‌افتد… در بخشی از این رمان آمده است: تو می‌گفتی که عدم کمال انسانی، این واقعیت که ما هیچ وقت نمی‌توانیم شیوه عمل فرد دیگر را با اطمینان پیش بینی کنیم و این که ما نمی‌خواهیم در برنامه‌ریزی هایمان عنصر اتفاق را که همه جا نقش دارد دخالت بدهیم، باعث می‌شود، بیشتر جنایتکاران به ناچار دستشان رو بشود. می‌گفتی جنایت، حماقت است؛ چون غیر ممکن است بشود با انسان‌ها مثل مهره‌های شطرنج رفتار کرد. من بر خلاف تو، کمتر از سر اعتقاد و بیشتر برای مخالفت با تو، با اطمینان می‌گفتم که درست همین بی‌نظمی روابط انسانی، جنایت را ممکن می کند و باز به همین دلیل، تعداد بی‌شماری جنایت نه فقط کیفر نشده‌اند؛ بلکه بدون انعکاس هم مانده اند؛ انگار که فقط در ناخودآگاه اتفاق افتاده باشند… من شرط جسورانه‌ای بستم که در حضور تو جنایتی انجام بدهم، بدون این که تو قادر باشی جنایتم را ثابت کنی. پیرمرد که گرفتار خاطراتش شده بود آهسته گفت: سه روز بعد وقتی با یک تاجر آلمانی از روی پل محمود می گذشتیم، جلوی چشم های من او را پرت کردی توی آب!
بخوانید: ۶ کتاب فانتزی – تخیلی دنباله دار که باید بخوانیم!
کتاب وسوسه ی انتقام اثر لی چایلد
این کتاب هفتمین کتاب از مجموعه‌ی جک ریچر است که در سال ۲۰۰۳ منتشر شد. این داستان با روایت اول‌شخص و از زبان جک ریچر نوشته‌شده است. جک ریچر، پلیس سابق ارتش، سال‌هاست که ارتش را ترک کرده و زندگی پر ماجرایی را آغاز کرده است؛ بدون خانواده، بدون دارایی و بدون هیچ تعهدی. و البته بدون هیچ ترسی. با اینکه ریچر به دنبال دردسر نیست، دردسر همه جا به دنبال او می‌گردد. و وقتی دردسر او را پیدا می‌کند ریچر اهل جا زدن نیست… هیچ‌وقت. ده سال پیش یکی از مأموریت‌های ریچر برای کشتن یک افسر اطلاعات ارتش که قصد فروختن طرح‌های یک سلاح سری به عراق را داشت و یکی از همکاران نزدیک ریچر را به قتل رساند خوب پیش نرفت.
حالا پس از یک رویارویی تصادفی همه چیز برای او زنده می‌شود. اینجاست که با آخرین شانس خود مواجه می‌شود. بعضی‌ها به آن می‌گویند انتقام، بعضی دیگر هم شاید اسم رستگاری را روی آن بگذارند؛ اما برای ریچر چیزی نیست جز.. عدالت. خواندن این کتاب مثل این است که با سرعت ۱۴۰ کیلومتر در ساعت در شب بدون هیچ چراغی رانندگی کنی و فقط مطمئن باشی به مقصد خواهی رسید، بدون اینکه بدانی چطور قرار است برسی.
بخوانید: ۷ رمانی که فلسفه را در داستان روایت می‌کنند
کتاب زن پشت پنجره اثر ای . جی . فین
زن پشت پنجره چه دید؟
ده ماه از سقوط وحشتناک خودروی آنا فاکس می‌گذشت که در آن حادثه شوهر و دخترش را از دست داد. او در این مدت هرگز مرگ عزیزانش را باور نکرد و با یاد آنها زندگی میکرد. ده ماه بود که آنا فاکس هرگز از خانه‌اش بیرون نیامده بود. ده ماهی که مانند روح در اتاق‌های خانه قدیمی‌اش در نیویورک روزگار می‌گذراند و در خاطرات گذشته‌اش گم شده بود و از اینکه از خانه بیرون برود، بسیار هراسناک می‌شد و به قولی به ((برونه هراسی)) دچار شده بود. شاهرگ حیاتی زندگی آنا به دنیای واقعی، پنچره‌اش بود که روزها پشت آن می‌نشست و همسایگانش را تماشا میکرد.
یکی از همسایگانش تصویر کامل خانواده‌ای سه نفره بود که پژواکی از زندگی گذشته او محسوب می‌شد. اما یک شب، فریاد جنون آمیزی سکوت آن خیابان را درهم شکست و آنا فاکس شاهد قتلی شد که به نظر می‌رسید کسی متوجه آن نشد. اکنون او باید کاری میکرد تا پرده از حقیقت ماجرایی بردارد که واقعا اتفاق افتاده بود ولی حتی اگر هم این کار را میکرد، آیا کسی حرفش را باور میکرد؟ آیا می‌توانست به حرف خودش اعتماد کامل داشته باشد؟
بخوانید: ۷ کتاب درباره امید و کارکرد آن در زندگی
کتاب فروشنده ی دوره گرد اثر پتر هاندکه
پیتر هاندکه (۱۹۴۲) یکی از بزرگ‌ترین نویسندگان ادبیات آلمانی‌زبان است. این نویسنده‌ی اتریشی و برنده‌ی جایزه‌ی فرانتس کافکا در سال ۲۰۰۹ را یکی از آوانگاردهای بزرگ ادبیات آلمانی‌زبان می‌دانند و رمان‌هایش هم در ساختار، هم در انتخاب موضوع از بداعت برخوردارند. هاندکه رمان فروشنده‌ی دوره‌گرد را سال ۱۹۶۷ منتشر کرد، رمانی که براساس قواعد ژانر پلیسی و در استقبال از آثار ریموند چندلر نوشته شده اما فراتر از ژانر مذکور حرکت می‌کند. رمان داستان یک فروشنده است که شاهد جنایت است، مردی که می‌تواند ببیند و برای همین در هر لحظه و تکه‌ای از متن مخاطب با رازها و رمزهایی که او به آنها اشاره می‌کند همراه می‌شود مگر کلید حل معما را بیابد.
یک رمان درخشان و البته مهیج که قرار است خواننده‌ی خود را غافلگیر کند… هاندکه نویسنده‌ی فیلمنامهی مشهورِ برلین زیرِ بالِ فرشتگان است که ویم وندرس آن را کارگردانی کرد. همچنین داستانِ ترس دروازه‌بان از ضربه‌ی پنالتی. پیش از این رمان محاکمه از او نیز با ترجمه‌ی آرزو اقبالی از آلمانی به فارسی منتشر شده بود و حال درک این رمان مخاطبان این نویسنده را با وجه دیگری از جهان او آشنا می‌کند. هاندکه در حوزه‌ی فاشیسم نیز مطالعات و آثار مهمی دارد که جوایز معتبری را هم نصیب او کرده است.
بخوانید: ۸ رمان معمایی که شما را درگیر معمای خود می‌کند
کتاب فرشتگان و شیاطین اثر دن براون
ستاد نماد شناس دانشگاه هاروارد، رابرت لنگدان، را به مرکزی پژوهشی در سوییس فرا می‌خوانند تا از نمادی رازآلود رمزگشایی کند…نمادی که بر روی سینه‌ی فیزیک‌دانی مقتول داغ زده شد. اما لنگدان متوجه می‌شود اتفاق باورنکردنی رخ داده: ظهور دوباره‌ی انجمنی کهن و سری… انجمنی که قرن‌ها خود را سایه‌های تاریخ پنهان کرده بود و منتظر فرصتی بود تا از بزرگ‌ترین دشمنش انتقام بگیرد: مسیحیت. لنگدان ناخواسته به درون ماجرایی پیچیده کشیده می‌شود… .
او باید مسیری چهارصد ساله را مثل نقشه‌ی گنج دنبال کند و نمادهایی باستانی را بیاید و کشف رمز کند و خود را به کنام فراموش‌شده‌ی آن اخوت خطرناک برساند؛ اما برای چنین کاری از گورهای لاک و مهرشده و دخمه‌های خطرناک و کلیساهای متروک سردرمی‌آورد و حتا گذرش به سری ترین کتاب‌خانه‌ی جهان می‌افتد. پاپ‌ها و حشاشین و دانشمندان و هنرمندان و حتا شاعران شخصیت‌های این کتاب هستند.
بخوانید: ۷ کتاب اقتصادی درباره فقر و چگونگی مواجهه درست با آن
کتاب چیزهای تیز اثر گیلیان فلین
چیزهای تیز داستان خبرنگاری به نام کامیل پریکر را روایت می‌کند که مدتی به دلیل خودآزاری در آسایشگاه روانی بستری بوده است. زمانی که کامیل دوباره سر کارش برمی‌گردد، مأموریتی را به عهده‌اش می‌گذارند که چندان هم ساده نیست. او باید به زادگاهش برود و رازهای هولناک پشت پردۀ قتل دو دختر نوجوان را کشف کند. رویارویی کامیل با مادر و خواهر ناتنی‌اش و تلاشش برای کشف راز این جنایت، او را در موقعیت پیچیده‌ای قرار می‌دهد؛ درحالی‌که رازهای تاریک و پنهان خود کامیل هم لحظه‌ای او را رها نمی‌کنند… گیلیان فلین برای این اثر برندۀ چندین جایزه از سوی انجمن نویسندگان داستان‌های جنایی شده است. شبکۀ اچ‌بی‌او در سال ۲۰۱۸ با اقتباس از این کتاب سریالی هشت‌قسمتی با بازی ایمی آدامز و پاتریشیا کلارکسون تهیه کرد که مورد استقبال مخاطبان قرار گرفت.
بخوانید: ۷ کتاب در مورد جنگ های جهانی که باید بخوانیم
کتاب تابوت های دست ساز اثر ترومن کاپوتی
ترومن کاپوتی در کتاب تابوت‌های دست‌ساز گزارشی داستان گونه از یک جنایت واقعی در آمریکا را روایت می‌کند که در نوع خودش جذاب و جالب است. این کتاب شانزده هفته‌ی تمام در لیست پرفروش‌ترین‌های نیویورک‌تایمز قرار داشت.
در مارس ۱۹۷۵ در دهکده‌ی کوچکی در غرب آمریکا نزدیک چندین قتل مرموز و پیچیده اتفاق می‌افتد. تنها چیزی که بین این قتل‌ها مشترک است یک تابوت دست‌ساز کوچک است که هر کدام از آنها قبل از مرگ خود از قاتل هدیه می‌گرفتند.
در بخشی از کتاب آمده است: اضطراب، همچنان که هر روانپزشک گران قیمتی به تان خواهد گفت، حاصل افسردگی است؛ اما افسردگی، همچنان که همان روان پزشک در جلسه‌ی دوم و بعد دریافت حق ویزیت بعدی آگاهی تان خواهد کرد، حاصل اضطراب است. تمام بعدازظهر را در این چرخه ی پر ملال دور زدم. دم غروب دیگر دو خوره با هم همراه شده بودند؛ اضطراب که با افسردگی آمیخت، نشستم و زل زدم به اختراع جنجالی آقای بل، ترسان از لحظه‌ای که بالاخره باید شماره‌ی متل پریری را می‌گرفتم و صدای جیک را می‌شنیدم که تایید میکرد دایره از پرونده کنارش گذاشته.
