زندگی سیاستمداران و حکمرانان و دولت‌مردان همیشه برای مردم جالب و مورد سوال بوده است. اینکه آن‌هایی که برای ما تصمیم می‌گیرند و قانون را اجرا میکنند خود در زندگی واقعی چگونه هستند، چه احساسی به ما دارند و اصلا از کجا و چگونه به این مرتبه و جایگاه اجتماعی رسیده‌اند؟ زندگینامه سیاستمداران که گاه نوشته خود آن‌هاست یا از خلال مصاحبه‌ها و یادداشت‌های روزانه‌شان گردآوری شده می‌تواند به این پرسش‌ها پاسخ بدهد. ب
عضا هم این همسران سیاستمداران هستند که با نوشتن از زندگی خود وجهی پنهان از زندگی آن‌ها را برای مردم روشن میکنند. اگر می‌خواهیم قضاوت درستی درباره عملکرد و موضع‌گیری‌های سیاستمداران داشته باشیم، خواندن چنین کتاب‌هایی کمک می‌کند تا شرایط و چالش‌های اجتماعی و فردی که آن‌ها با آن درگیر بوده‌اند را بهتر بشسناسیم و ببینم اگر تصمیم اشتباهی هم گرفته شده، در چه موقعیت و اضطرار تاریخی و اجتماعی بروز کرده و جایگاه عقلانیت و انصاف و وجدان در برنامه‌ریزی‌های آن‌ها کجاست.
در این گزارش هشت کتاب با محوریت زندگی و زمانه سیاستمداران به شما معرفی می‌کنیم. کتاب‌هایی ناهمگون که می‌تواند نوشته همسر یک سیاستمدار باشد، یا خاطرات قربانی و حتی بازجوی یک دیکتاتور یا نه حتی به‌قلم یک همراه و شیفته سیاستمدار نوشته شده باشد.
وینستون چرچیل قهرمان پیش‌بینی‌ناپذیر
کتاب چرچیل؛ قهرمان پیش‌بینی‌ناپذیر نوشته پاول ادیسون، روایت سرگذشت سر وینستون چرچیل (۱۹۶۵-۱۸۷۴)، سیاستمدار بریتانیایی است. چرچیل که افسر ارتش بریتانیا هم بوده، دوبار یعنی در سال‌های ۱۹۴۰ تا ۱۹۴۵ و در طول جنگ جهانی دوم، و بین سال‌های ۱۹۵۱ تا ۱۹۵۵ نخست‌وزیر بریتانیا بود.
او همچنین در سال ۱۹۵۳ جایزه نوبل ادبیات را به‌خاطر چیره‌دستی‌اش در توصیف وقایع تاریخی و زندگینامهای و نیز فصاحت بیانش در دفاع از آرمان‌های والای انسانی از آن خود کرد. برای تجارت آزاد (۱۹۰۶)، لیبرالیسم و مسئله اجتماعی (۱۹۰۹) و بحران جهانی (۱۹۳۱-۱۹۲۳) نمونه‌هایی از کتاب‌های او هستند. چرچیل در ۹ آوریل ۱۹۶۳ با درخواست جان اف. کندی، و با تصویب کنگره آمریکا به‌عنوان «اولین شهروند افتخاری ایالات متحده آمریکا» انتخاب شد و مردم بریتانیا نیز در رأی‌گیری نوامبر ۲۰۰۲ بی‌بی‌سی، او را به‌عنوان «بزرگ‌ترین بریتانیایی تمام تاریخ» انتخاب کردند.
در بخشی از کتاب می‌خوانیم:
عشق و علاقۀ چرچیل به امور نظامی حد و مرزی نداشت، حتا زمان‌هایی که غرق در اجرای برنامه‌های رفاهی یا درگیری با مجلس اعیان بریتانیا بود نیز از امور نظامی غافل نبود. در ۱۲۸۶، در رزمایش سالانۀ ارتش فرانسه حضور یافت و دو سال بعد، شاهد رزمایش ارتش آلمان بود و برای اولین‌بار از جبهۀ جنگ بلنهایم بازدید کرد. وی این اشتیاق خود را پنهان نمی‌کرد. روزی که در رژۀ گارد پدافند ملی بریتانیا در برابر ملکه حضور داشتند __ چرچیل و برادرش جک هر دو در این مراسم در التزام رکاب بودند __ چرچیل در برابر همسرش کلمنتاین از آرزوی قلبی و عمیق خود پرده برمی‌دارد، اینکه روزی بتواند این بخت را بیابد که مجدداً بر نیروهای نظامی فرمان براند، چرا که باور داشت بیشتر از سربازان حرفه‌ای در تاکتیک‌های نظامی خلاقیت دارد: «ایمان دارم این نبوغ نظامی در من ریشه دارد، اما هرگز از این واقعیت هراس نداشته‌ام که‌این ریشه‌های عمیق روزی با شکفته شدن شکوفه‌های سرخ‌رنگ به بار بنشیند.
بخوانید: ۷ کتاب اقتصادی درباره فقر و چگونگی مواجهه درست با آن
میشل اوباما شدن
کتاب شدن نوشته میشل اوباما، روایتی است از زندگی شخصی همسر اولین رئیس‌جمهور سیاه‌پوست آمریکا را قبل و بعد از ورود به کاخ سفید که در همان ماه نخست انتشارش رکورد فروش را شکست و عنوان پرفروش‌ترین کتاب سال آمریکا را نصیب خود کرد.
میشل اوباما در کتابش به‌زبانی ساده تعریف می‌کند که چگونه دشواری‌ها و موانع زندگی را قدم به قدم پشت سر گذاشته و با تلاش، صبوری، تدبیر و ایستادگی آینده‌ای روشن برای خود ساخته است. کتاب را می‌توانی در ژانر داستان رویای آمریکایی قرار داد: روایت زندگی دختری از یک خانوادۀ فقیر در جنوب شهر شیکاگو، جایی که به خاطر نرخ بالای جرم و جنایتش مشهور است و کارگری که تحصیل در یک دبیرستان خوب پلی می‌شود تا او بتواند به هاروارد راه پیدا کند. درس می‌خواند و وکیل می‌شود و سرانجام از کاخ سفید سر در می‌آورد.
در بخش اول این کتاب که هشت فصل دارد از دوران کودکی تا دانشگاه می‌گوید. از شروع زندگی سخت تا رسیدن به هاروارد، روابط خانوادگی خانواده‌اش و تاثیری که این روابط در تمام دوران زندگی‌اش گذاشته است. او تاکید می‌کند که حمایت والدینش پشتوانه‌ای برای او بوده که اکثر هم‌نژادانش از آن محروم‌اند و همین موضوع سبب شده تا با مواجهه با چالش‌های زندگی بتواند روی پای خودش بایستد.
بخش دوم کتاب نیز در ده فصل به آشنایی، ازدواج و سال‌های اولیه زندگی میشل و همسرش باراک اوباما پرداخته است. او پس از فارغ‌التحصیلی در رشته حقوق دانشگاه پرینستون و پس از آن هم هاروارد در معتبرترین شرکت حقوقی شیکاگو با حقوقی بالا استخدام می‌شود که بسیار فراتر از انتظار خانواده‌اش بود. و نهایتا بخش سوم را به روز پیروزی باراک اوباما در انتخاب و از جشن روز سوگند ریاست جمهور و ایامی که در کاخ سفید بوده‌اند اختصاص داده است.
بخوانید: ۸ رمان فمینیستی که باید بخوانیم
برای این لحظه متشکرم
کتاب «برای این لحظه متشکرم» درواقع خاطرات والری تریرویلر بانوی اول سابق فرانسه است. والری تریرویلر خود خبرنگار بود و کتابی هم که نوشته، نثر روان و جذابی دارد چون با یک روایت داستانی نوشته شده است. اما عامل اصلی که این کتاب را جذاب می‌کند، این است که خانم تریرویلر، در آن درباره مباحثی صحبت کرده که نه در فرانسه و نه هیچ جای دیگر دنیا مطرح نشده بودند. این عامل باعث شد که کتاب به سرعت مورد توجه قرار بگیرد.
این اثر مخفیانه نوشته شده است. اما سردبیر مجله پاری‌مَچ بخش‌هایی از آن را یک روز قبل از انتشار مکتوبش، در سایت اینترنتی این مجله منتشر کرد. تریرویلر، در این کتاب درباره مباحثی صحبت کرده که نه در فرانسه و نه هیچ جای دیگر دنیا مطرح نشده بودند. این عامل باعث شد که کتاب به سرعت مورد توجه قرار بگیرد و در دو روز ابتدایی بعد از رونمایی ۲۰۰ هزار نسخه چاپ اول این کتاب تمام شود و به‌سرعت به زبان‌های انگلیسی، آلمانی، ایتالیایی و… ترجمه و منتشر شود.
بخوانید: ۸ کتاب محبوب برای کتابخوان‌های ایرانی در سال ۱۳۹۸
مارگارت تاچر بانوی آهنین
این کتاب زندگینامه مارگرت تاچر، نخست‌وزیر و سیاستمدار سابق انگلستان است. جان بلاندل نویسنده کتاب خود اقتصاددان و دانش‌آموخته مدرسه سیاست و اقتصاد در لندن است و از نزدیک تاثیر سیاست‌های اقتصادی و مدیریتی مارگارت تاچر را در زمان نخست‌وزیری‌اش تجربه کرده است و او را نجات‌بخش اقتصاد در حال سقوط آن روزهای انگلیس می‌داند. درواقع او یکی از تأثیرگذارترین مبارزان نمونۀ اقتصادی بازار آزاد بوده و پیشرفت و رفاه را در سراسر دنیا گسترش داده و به بهترین شکل می‌تواند اصول و باورهای «تاچریسم» را برای آمریکایی‌ها شرح دهد.
در بخشی از مقدمه کتاب درباره وضعیت انگلیس در زمان رهبری تاچر می‌خوانیم: بریتانیا مرد بیمار اروپا بود و این آخرین فرصت نجاتش بود. وضعیت به قدری ناامیدکننده به‌نظر می‌آمد که مفسران عقیده داشتند، آلمان و ژاپن خوش اقبال بودند که نیروی هوایی ایالات متحده‌ی آمریکا روزانه و نیروی هوایی بریتانیا شبانه، کارخانه‌های قدیمی‌شان را منفجر کردند زیرا همین رخداد به آنان کمک کرد که کارخانه‌ها را از نو بسازند؛ درحالی‌که بریتانیا با پایتخت قدیمی خود دست و پنجه نرم می‌کرد. تورم بر کشور حکم‌فرما بود. اداره‌ی اتحادیه‌ها و حتی کشور غیرممکن به‌نظر می‌آمد.
صنعت‌های ملی که عملکردی ضعیف داشتند، پاسخگو نبودند و میلیاردها یارانه را حیف و میل می‌کردند. حتی تولید ناخالص داخلی فرانسه نیز پیشرفت بیشتری نسبت به بریتانیا داشت. راه‌حل‌های سیاست رادیکال نیز قابل اجرا نبودند. بنابراین انجام هر کاری به روش رادیکال اتلاف وقت بود زیرا نوبت طرف مقابل می‌رسد و همه‌چیز به حالت اول برخواهد گشت. بر این باور بودند که آنان به جای تغییر به ثبات نیاز داشتند. بنابراین این موضوع از هر سو به بریتانیایی‌ها گوشزد شد و سرانجام به این باور رسیدند. اما هجده سال بعد بریتانیا با پیشرفتی چشمگیر از رتبه‌ی نوزدهم به دومین جایگاه سازمان توسعه و همکاری اقتصادی صعود کرد. بریتانیا تبدیل به ملتی کارآفرین شده بود که خوداشتغالی نیروی کار را از ۷ درصد به ۱۴ درصد افزایش دا».
در پشت جلد کتاب نیز این سخن از مارگارت تاچر نوشته شده که: یکی از بزرگ‌ترین مشکلات عصر ما این است که توسط آدم‌هایی اداره می‌شویم که بیشتر به احساسات بها می‌دهند تا اندیشه‌ها. پدرم همیشه می‌گفت: ما همان چیزی می‌شویم که همیشه به آن فکر می‌کنیم.
بخوانید: ۱۰ کتاب پیشنهادی تیم پادکست چنل بی و علی بندری
حرمسرای قذافی
کتاب حرمسرای قذافی زندگینامه قذافی نیست و صرفا تنها به یک وجه هولناک از زندگی او پرداخته است. البته وجهی که عملا تبدیل به جزئی از ساختار حکومتی رژیم قذافی شده بود، یعنی تبدیل تعرض جنسی به ابزاری برای استیلا بر دیگران. دیگران هم طبعا طیف وسیعی را شامل می‌شود؛ از بردگان جنسی ساکن در حرمسرا تا رقبای سیاسی بالقوه و بالفعل قذافی و نیروهای شبه نظامی‌ای که در ماه‌های پایانی حیات قذافی علیه او می‌جنگیدند. شدت هولناکی شخصیت قذافی شاید برای خواننده قابل باور و درگ نباشد اما نویسنده آنچنان روی مستندات تاکید کرده جای هیچ تردیدی باقی نمی‌گذارد. آنیک کوژان نویسنده کتاب به خاطر این کتاب چندین جایزه معتبر جهانی را از آن خود کرده است.
وقتی پس از پاییز ۲۰۱۲ مردم لیبی عاقبت موفق به سرنگونی دیکتاتور شدند و لیبی پساقذافی به کشوری چندپاره و از هم گسیخته تبدیل شد؛ خیلی‌ها گفتند که «ای کاش قذافی ساقط نمی‌شد و همچنان بر سر کار بود» آن‌ها بد نیست حتما کتاب حرمسرای قذافی را بخوانند تا متوجه شوند قذافی هیولایی به مراتب قسی‌القب‌تر و دهشتناک‌تر از داعشی بود که پس از او در لیبی جولان می‌دهد. نویسند همی‌گوید با هیچ منطق و استدلالی نمی توان وجود دیکتاتور را توجیه کرد و فراموش نکنیم قذافی یک دیکتاتور متعارف نبود؛ او تجسم شر مطلق و همپیمان اهریمن بود. قذافی این کتاب تنها با جباران خونریز و منحرف نیمه واقعی / نیمه افسانه ای چون کالیگولا قابل مقایسه است.
شخصیت اصلی کتاب یعنی ثریا، خود یکی از قربانیان تجاوز جنسی است که خیلی زودتر از الیسا میلانو شجاعت یافته بود دست متجاوز را رو کند و از تجربیاتش به عنوان یک برده جنسی اسیر در دست یکی از مشهورترین جباران تاریخ برای مردم جهان سخن بگوید. ثریا که یک شخصیت واقعی است، در این کتاب نقاب از چهره مردی بر می دارد که خود را همچون یک رهبر مسلمان انقلابی به مردم کشورش و کشورهای منطقه جا زده بود. اما واقعیت قضیه این بود که معمر قذافی با توسل به ابزار تجاوز جنسی توانسته بود برای مدت چهل و دو سال بر لیبی حکومت کند. در این چهل و دو سال صدها زن و مرد جوان قربانی جرائم جنسی این هول انگیز ترین دیکتاتور تاریخ بشر شدند. اما از بین این قربانیان فقط تعداد معدودی جرئت پیدا کردند که دست به افشاگری بزنند و داستان‌های خود را حکایت کنند.
بخوانید: ۱۰ کتاب از زنان برنده‌ی جایزه نوبل
خانواده نفرین‌شده کندی
نویسنده در کتاب خانوده نفرین‌شده کندی با تکیه بر اسناد و مدارک تاریخی و تحقیق و گفتگو درباره ادگار هوور، گرداننده و رئیس مستبد اف‌بی‌آی، به بیان داستان گونه دوران وحشتناک زندگی او، تاثیرش بر سرنوشت کشور آمریکا و نقش مستقیم و غیر مستقیم او بر برخی حوادث تلخ جهان از جمله جنگ کره و ویتنام، بمباران اتمی ژاپن، بحران موشکی کوبا و… پرداخته است.
ادگار هوور چهل و هشت سال با قدرت استبدادی و با بی‌رحمی تمام بر دستگاه عظیم پلیس فدرال و سازمان جاسوسی و ضدجاسوسی قدرتمندترین كشور جهان چمبره زد، رئیس جمهور به كاخ سفید فرستاد، رئیس جمهور كشت و رئیس جمهور خلع كرد. و تنها مرگ، توانست او را از این مسند قدرت پایین بكشد.
نویسنده با استناد به مستندات تاریخی، نقل گفتارها و توصیف حوادث از زبان دولت‌مردان و روزنامه‌ها، حوادثی نظیر بمباران اتمی ژاپن، جنگ سرد، جنگ كره با ویتنام، ماجرای خلیج خوك‌ها، كشته‌شدن كندی‌‌ها و سرانجام استعفای حقارت‌بار نیكسون را در قالب روایتی رمان‌گونه تعریف می‌كند و پرده از بسیاری اسرار فاش نشده این رویداد‌ها برمی‌دارد.
بخوانید: ۷ کتاب ترجمه شده توسط نجف دریابندری
بازجویی از صدام
کتاب بازجویی از صدام؛ با زیرعنوان تخلیه اطلاعاتی رئیس‌جمهوری، سعی دارد تصویری بی‌طرفانه از یکی از قدرتمندترین حاکمان بدنام عصر ما به خواننده منتقل کند. نویسنده کتاب جان نیکسون نخستین کسی بود که در جلساتی متعدد از صدام بازجویی کرده و به‌همین دلیل توانسته با روایت ماجرای بازجویی‌ها، علاوه بر اطلاعاتی که درباره شخصیت صدام در اختیارمان می‌گذارد، او را چنان در برابر ما بنشاند که گویی صدا و لحن ادای کلماتش را هم می‌شنویم.
نیکسون در این کتاب، طبق توضیح روند بازجویی از صدام که آن را با اصطلاح «تخلیه اطلاعاتی» نام میبرد دیدگاه و موضع سیاسی صدام نسبت به مردمش، کشورهای دیگر، اقوام و گروه‌های مذهبی و سیاسی کشورش را بیان و تحلیل می‌کند. به گفته نیویورک‌تایمز کتاب درواقع یکی از مواد استثایی‌ست که خاطره‌نویسی با موضوع سازمان سیا محافظه‌کارانه، شدیداً ناسیونالیستی و بدتر از همه، ملال‌آور نیست و مههمتر اینکه تحت نظارت شدید و سانسور سیا منتشر نشده است.
جان نیکسون تحلیلگر ارشد رهبری بین سال‌های ۱۹۹۸ تا ۲۰۱۱ در سیا (سی‌آی‌ای) بود. او در جریان فعالیتش در سیا و نیز سفرهایش به عراق، مرتباً رده‌های بالای دولت ایالات متحده را تغذیه اطلاعاتی می‌کرد یا برای آن‌ها مطلب می‌نوشت. او همچنین مباحث تحلیلگری رهبری را در مدرسه «شرمن کنت» به نسل جدید تحلیلگران استخدام‌شده در سیا آموزش داد. از زمان ترک سیا در سال ۲۰۱۱، نیکسون به عنوان مشاور ریسک بین‌المللی در ابوظبی، پایتخت امارات، مشغول به‌کار بوده است. «بازجویی از صدام» نخستین کتاب اوست.
بخوانید: ۷ کتاب برای رد شدن از مرزهای کره‌شمالی
آنگلا مرکل زندگینامه سیاسی
آنگلا مرکل نخستین نامزد زن مقام صدارت عظمی آلمان و نخستین صدراعظم زن در این کشور است. سیاست‌مداری که به‌گونه‌ای قیاس‌ناپذیر با دیگر سیاستمداران، احساس همدلی و اعتبار همگانی را برمی‌انگیزد. کتاب شرح می‌دهد او که در هامبورگ به دنیا آمد، اما ۳۵ سال از زندگی خود را در آلمان شرقی سپری کرد، درباره آلمان چه دیدگاه‌هایی دارد و چه ارزش‌هایی را در سر می‌پروراند؟
آنگِلا مِرکِل با نام تولد آنگِلا دوروتِئا کاسنِر از سال ۲۰۰۵ صدراعظم آلمان بوده و در این مدت، قدرتمندترین زن جهان نیز خوانده شده‌است. او همچنین از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۸، رهبر حزب راست میانه‌گرای اتحادیه دموکراتیک مسیحی (CDU) بوده است. مرکل را رهبر واقعی اتحادیه اروپا، و قدرتمندترین زن می‌دانند، و بسیاری از مفسران، او را رهبر جهان آزاد توصیف کرده‌اند.
