چارلز دیکنز در ۷ فوریه ۱۸۱۲، در پورتس موث کشور انگلستان متولد شد. او دومین فرزند از ۸ فرزند خانواده بود. نام مادرش “الیزابت دیکنز” و نام پدرش “جان دیکنز” بود . سالهای اولیه زندگی چارلز به صورت داستان بوده است. چارلز دیکنز خود را پسری کوچک و نه چندان تحت مراقبت می‌پنداشت و بیشتر زمان خود را در بیرون از خانه می‌گذراند.
چارلز به شکلی سیری ناپذیر و با علاقه ای خاص، رمانهای “توبیاس اسمولت” و “هنری فیلدینگ” را می‌خواند. خانواده چارلز دیکنز تا حدودی ثروتمند بودند و او برای مدتی در مدرسه خصوصی “ویلیام گیلز ” آموزش دید. اما این دوران رفاه ناگهان به سر آمد، زیرا پدرش پول زیادی را صرف امور تفریحی و حفظ موقعیت اجتماعی خود نمود و سرانجام به علت بدهی، در زندان بدهکاران لندن،” مارشالسی“، زندانی شد.
رمانهای چارلز دیکنز با وجود دارا بودن تمامی ویژگی‌های یک رمان موفق، به تفسیر و نقد جامعه نیز پرداخته است. چارلز دیکنز یک منتقد خشمگین نسبت به مسایلی همچون فقر و طبقه بندی های جامعه مربوط به زمان سلطنت “ملکه ویکتوریا” بود. او در تمامی آثارش، تمرکز خود را بر انسانهایی با ویژگی‌ها و شیوه زندگی مشترک قرار میدهد.
چارلز دیکنز در بیشتر داستانهایش با استفاده از شخصیت های آرمان گرا و عاطفی که در تضاد با واقعیت های زشت جامعه است، به توصیف رویدادها پرداخت. برای مثال، صحنه مرگ نل کوچک در رمان “فروشگاه عجایب قدیمی” به طور باور نکردنی، خوانندگان معاصر را تحت تأثیر قرار میدهد.
روزگار سخت
این رمان نظرات زیادی را به خود جلب کرد و منتقدان زیادی درباره‌ی آن اظهارنظر کرده‌اند. بعضی منتقدان این کتاب را بهترین اثر دیکنز می‌دانند و حتی به‌عنوان «نقدی بی‌نظیر بر جامعه‌ی صنعتی» از آن یادشده است. البته کسانی هم بوده‌اند که روزگار سخت را «شورشی پرشور علیه کل نظم صنعتی جهان» دانسته‌اند. آنچه واضح است این است که روزگار سخت چیزی بیش از یک روایت داستانی است. هم عنوان کتاب و هم روند داستان روزگار سخت، هر دو نشانگر علاقه و آشنایی دیکنز به دردها و آلام مردمان عادی است.
به‌طور کلی داستان‌های او و بالاخص روزگار سخت پر از نشانه‌هایی از عادات، رسوم، ساختار اجتماعی و حوادث دوران خود است. با اندکی دقت و مطالعه در زندگی نویسنده و روند ادبیات انگلیس در نیمه قرن نوزدهم به وضوح می‌بینیم که چرا و چگونه آثار او این‌گونه طرفدار داشته و دارد. لویز را به همسری کارخانه‌داری خسیس و حقه‌باز به نام جوسایا باندربی میدهد که سی سال از او بزرگتر است و خلق‌و‌خویی بس خشن دارد و از آن قماش آدم‌هایی است که تمدن صنعتی به وجود می‌آورد.
لویز تا اندازه‌ای از آن جهت به این زناشویی تن در میدهد که تربیتی که پدرش به او داده، او را وقیح و بی‌اعتنا بار آورده و تا اندازه‌ای هم به این جهت که می‌خواهد به برادرش، که تنها کسی است که او دوست دارد، کمک کند…
بخوانید: جایزه هوشنگ گلشیری و ۸ رمان برنده این جایزه
نیکلاس نیکلبی
با فوت Mr.gadfery خاندان نیکلبی دگرگون شد. پسران او نیکلاس و رالف که از غم پدر هیچ دیگر برای از دست دادن نداشتند که در عین حال خاطره خوشی از یکدیگر نداشتند. با فوت آقای نیکلاس غم بسیار بزرگی به وجود آمد. چند سال بعد، رالف به خانواده نیکلاس می‌گوید که در صورتی بهشان کمک می‌کند که نیکلاس به یک مدرسه شبانه‌روزی برود و معلم آن جا باشد. اما آن جا در واقع یک زندان مخروبه است…
چارلز دیکنز، در نیکلاس نیکلبی، چهره زشت فقر و بی عدالتی را به خصوص در حق کودکان نشان می دهد. اما او چون بسیاری از اندیشمندان اصلاح طلب واقعگرا، تلخی و شیرینی را به هم می‌آمیزد و رمان غم انگیزش را با رنگ هایی شاد تزئین می‌کند.
بخوانید: ۷ کتاب در مورد جنگ های جهانی که باید بخوانیم
نامه‌های پیک ویک
یادداشت‌های پیک ویک پیش از هر چیز ما را با عصاره طنز ناب انگلیسی آشنا می‌کند، آن هم از سوی نویسنده‌ای که او را مهم‌ترین نویسنده دوران ویکتوریا دانسته‌اند. طنزی که حاصل نگاه دقیق، موشکافانه و زیرک دیکنز به جامعه پیرامون و آدم‌های اطرافش است. دیکنز بیشتر و بهتر از هر محقق و گزارشگری در رمان‌هایش زمانه خود را ثبت کرده است.
موقعیت‌هایی که او در این کتاب خلق می‌کند، شخصیت‌هایی که هر کدام سودایی در سر دارند و در روابط پیچیده و اتفاق‌های پی در پی داستان ظاهر می‌شوند همه و همه باعث می‌شوند با یک رمان به تمام معنا کلاسیک روبرو باشیم که همچنان جهان تازه‌ای در برابر چشمان‌مان به تصویر می‌کشد. یادداشت‌های پیک ویک را یکی از طنزآلودترین آثار دیکنز دانسته‌اند. دیکنز این رمان را زمانی نوشت که از بحران خانوداگی‌اش خود را بیرون کشیده بود. پدری که به خاطر بدهی در زندان بود و پسر مجبور بود جور او را بکشد.
بخوانید: ۸ مجموعه داستان کوتاه که باید بخوانیم
دیوید کاپرفیلد
کتاب دیوید کاپرفیلد را می‌توان معروف‌ترین رمان چارلز دیکنز در نظر گرفت. این رمان با کودکی دیوید که کودک مورد علاقۀ خود چارلز دیکنز نیز هست؛ شروع شده و تا دوره‌ی میان سالی او ادامه می‌یابد.
دیوید شش ماه بعد از مرگ پدرش به دنیا می‌آید. به نوعی نحسی در زندگی این کودک پیش از تولدش شروع شده است. در ابتدای داستان دیوید با مادری مهربان و شیرین و نازنین همراه است تا این که مشکلات زندگی او را وادار می‌کند با مردی به نام موردستون ازدواج کند مردی با رفتاری خشونت‌آمیز که سرانجام دیوید را به مدرسه‌ای بیرون شهر می‌فرستد. مشکلات دیوید ادامه دارد، بعد از مدتی مادر او نیز می‌میرد و… .
رمان دیوید کاپرفیلد را می‌توان شخصی‌ترین کتاب دیکنز دانست که در پیرنگ آن از تجربیات شخصی خود استفاده کرد. دیکنز هم دوران کودکی سختی را پشت سر گذاشته بود. هنگام تولد او خانواده‌ی دیکنز وضعیت مالی خوبی داشتند اما به‌خاطر سوءمدیریت پدرش ورشکست شدند. پدرش به زندان افتاد و دیکنز خردسال ناچار به کار در محله‌های فقیرنشین لندن شد. مشاهده‌ی وضعیت ناتوانان و فرودستان تاثیر عمیقی بر دیکنز گذاشت؛ به‌طوری که سال‌ها بعد که چاپ آثار دیکنز اوضاع مالی‌اش را بهبود بخشیده بود، او بیشتر وقت خود را به قدم زدن در خیابان‌های محله‌های فقیر لندن می‌گذراند. نگارش مشاهداتش در قالب داستان، جلوه‌ای واقعی به شخصیت‌ها داده و آن‌ها را برای خوانندگان باورپذیر می‌ساخت.
بخوانید: ۵ کتاب برتر آمریکا به انتخاب نشریه بیزنس اینسایدر!
داستان‌های کریسمس
این کتاب در کریسمس ۱۸۴۳ به چاپ رسید. در این کتاب شخصیت اصلی یعنی اسکروج که مردی ثروتمند ولی خسیس و سنگدل است به کمک روح دوستش مارلی وسه روح کریسمس متحول می‌شود. او پس از دیدن رنج مردم تبدیل به مردی سخاوتمند می‌شود که همگان او را دوست دارند.
این اثر با تخیلی بی‌مرز، حس هر مخاطبی را فارغ از ابعاد زمان و مکان برمی‌انگیزد. چارلز دیکنر که از کودکی طعم فقر را چشیده بود، فقیران را خوب می‌شناخت و در داستانهایش می‌کوشید تا با نمایش و انعکاس ناکامی‌های طبقات رنج دیده، نابسامانی‌های اجتماعی را بهبود بخشد. ریتم فوق‌العاده جذاب این داستان باعث شده تا چندین فیلم و انیمیشن از آن تولید شود. کتاب سرود کریسمس برای اولین بار در سال ۱۸۴۳ و دقیقا در کریسمس منتشر شد و تاکنون جزء پرفروش‌ترین کتاب‌های حوزه داستان در سراسر جهان است.
یخوانید: ۸ رمان معمایی که شما را درگیر معمای خود می‌کند
داستان دو شهر
این داستان جوانی کشاورز زاده را تحت تعالیم اشرافی‌گرائی‌های فرانسوی در سالهای منتهی به انقلاب، و خشونت‌های انقلابیون را نسبت به اشراف سابق، در سالهای اول انقلاب فرانسه به تصویر می‌کشد. در این جریانات ماجرای چند نفر دنبال می‌شود، از همه مهمتر چارلز دارنه، اشرافی فرانسوی سابق که علی‌رغم ذات خوبش، قربانی هیجانات ضد تبعیض انقلاب می‌شود و سیدنی کارتن، وکیلی بریتانیایی که فراری است و تلاش می‌کند زندگی ناخوشایندش را با عشق به همسر دارنه، لوسی مانه نجات دهد.
این رمان در چاپ‌های هفتگی و به تدریج منتشر شد. این رمان با فروش ۲۰۰ میلیون نسخه در جهان، به همراه «شازده کوچولو» پرفروش‌ترین کتاب‌های تک‌جلدی جهان در تمام دوران‌ها است. همچنین این کتاب پرفروش‌ترین کتاب تک‌جلدی انگلیسی‌زبان دنیا و یکی از مشهورترین عناوین در ادبیات داستانی است. داستان دو شهر بیشتر آلوده به رنگ دوران آخر عمر دیکنز است.
بخوانید: ۷ رمانی که فلسفه را در داستان روایت می‌کنند
الیور تویست
این کتاب به بررسی اوضاع وخیم یتیم‌خانه‌ها در انگلستان می‌پردازد. اولیور، پسربچه‌ی یتیمی که پس از فروخته شدن از طرف یتیم‌خانه به پیرمرد تابوت‌ساز تصمیم می‌گیرد از شهر فرار کند و به لندن برود، در میانه راه با پسری دزد مواجه می‌شود که برای پیرمردی یهودی در لندن کار می‌کند و اولیور را نزد او میبرد تا ناخواسته آموزش دزدی ببیند. سرانجام، بی‌گناه دستگیر می‌شود. شاکی او، که فردی عاقل است، او را به‌عنوان فرزند در خانه نگهداری می‌کند، اما از بخت بد اولیور در خیابان توسط همان دزدان دزدیده می‌شود و این بار از او برای سرقتی بزرگ استفاده می‌کنند. اولیور در این سرقت تیر می‌خورد، ولی از سوی همان خانه که قصد دزدی داشته، پذیرفته می‌شود و از او مراقبت می‌شود. سرانجام، شخصی به نام مستعارِ مانکس پیدا می‌شود که برادر اولیور است …
بخوانید: ۶ کتاب فانتزی – تخیلی دنباله دار که باید بخوانیم!
آرزوهای بزرگ
کتاب آرزوهای بزرگ یکی از مشهورترین آثار چارلز دیکنز، داستان زندگی پسری ۷ ساله به نام پیپ را روایت می‌کند که با خواهر و شوهرخواهرش در کلبه‌ای روستایی زندگی ناچیز و فروتنانه‌ای دارد. پیپ در طول داستان با آدم‌های مختلفی مواجه می‌شود که روی تصمیمات و آینده او تأثیر به سزایی می‌گذارد. آرزوهای بزرگ داستانی از دردها و مشقت‌هایی است که امکان دارد هر فردی در زندگی خود با آن‌ها روبه‌رو شود. سختی‌هایی که حتی ممکن است هر فردی را از انسانیت دور کند. این کتاب به شما نشان میدهد ثروت باعث تغییر شخصیت نمی‌شود و برای رسیدن به خود واقعی و یافتن انسانیت درون خود باید در مسیر درست قرار بگیرید.
چارلز دیکنز در این کتاب به وسیله اعمال و رفتار شخصیت‌ها تضاد بین صفات مانند خوبی و بدی، خساست و بخشش، سنگدلی و جوانمردی را به تصویر می‌کشد. این همان تصویر آرمانی و واقع‌گرایانه است که باعث درخشیدن آثار چارلز می‌شود.
