هان کانگ نویسنده کره‌ای در رمان اعمال انسانی می‌نویسد: شکنجه‌شده‌ها این عمل را مشابه تجربه‌هایی توصیف می‌کردند که قربانیان آلودگی رادیواکتیو داشتند. مواد رادیواکتیو تا ده‌ها سال در عضلات و استخوان‌ها باقی می‌ماند و باعث جهش و تغییر یافتن کروموزوم‌ها می‌شود. سلول‌های سرطانی می‌شوند. حتی اگر قربانی بمیرد، حتی اگر کالبدش سوزانده و از آن چیزی به جز مشتی خاکسار باقی نماند، مواد رادیواکتیو محو نخواهد شد.
البته شکنجه بالاترین درجه از خشونت محسوب می‌شود اما در دنیای امروزه مصادیق اعمال خشونت کم نیست: ترور، فقر، آزارهای مجازی، عدم امنیت شغلی و روانی و حتی نگرانی‌ها و استرس‌هایی که درباره سلامت غذا و آب متحمل می‌شویم یا حتی خبرهای وحشتناکی که کشتار و آزار حیوانات، غرق‌شدن پناه‌جویان و نابودی جنگل‌ها و محیط‌زیست می‌خوانیم همه به‌نوعی خشونت تعریف می‌شوند.
درواقع خشونت یکی از مهمترین دغدغه‌های انسانی در قرن بیست‌ویکم است. کم نیستند کودکان، زنان و مردمانی که با خشونت خانگی و آزار مواجه هستند یا در خیابان بر سر جای پارک با همدیگر گلاویز می‌شوند یا بر سر یک مسپله آپارتمانی کارشان به نزاع کلامی و فیزیکی می‌کشد.
برای کنترل خشونت اول باید آن را بشناسیم و بفهمیم چگونه روی ما اعمال می‌شود و ما چه‌طور آن را به دیگری که زیردست ما محسوب می‌شود منتقل می‌کنیم. به همین منظور در این گزارش کتاب‌هایی درباره روانشناسی خشونت و چگونگی کارکرد آن گردآورده‌ایم.
آناتومی ویرانسازی انسان
اریک فروم نظریه‌پرداز روانكاو پیرو مكتب انتقادی در این کتاب موضوع ارتباط میان پرخاشجویی و ویرانسازی را مورد بررسی قرار داده و درباره طبیعت و علت‌های پرخاشجویی نوشته است. او می‌گوید همه شورهای انسانی، چه «خیر» و چه «شر» را تنها به عنوان كوششی برای یافتن معنای زندگی و فرارفتن از وجود مبتذل و صرفاً نگهدارنده زیست، می توان درك كرد. هرچند شورهای پیش برنده زندگی می تواند معنای والاتری از قدرت، شادی، تمامیت و زیست ارائه كند تا ویرانسازی و شقاوت. ولیكن اینان به همان اندازه گروه نخست می‌توانند پاسخی به مسأله وجود انسان باشند.
کتاب از غریزه، رفتار و روانكاوی پرداخته و از تفاوت‌ها و شباهت‌های نظریات غریزه‌گرایان و رفتارگرایان می‌نویسد و نظریه‌های بطلان غریزه‌باوری، فیزیولوژی اعصاب، دیرین‌شناسی و انسان شناسی – از گذشته تا حال – را بررسی می‌کند. نهایتا هم نظریه پرخاشجویی و ویرانسازی، گونه‌ها و وضعیت‌های آن را تبیین کرده است.
او البته از تحلیل روان‌کاوانه شخصیت‌های جبار و شقاوت‌پیشه غافل نبوده و مفهوم «مرگ‌دوستی» و تحلیل ماهیت روانكاوانه آن را هم مدنظر داشته است و نهایتا هم پرخاشجویی و ویرانسازی را از دیدگاه فروید بررسی می كند.
بخوانید: ۵ کتاب برتر آمریکا به انتخاب نشریه بیزنس اینسایدر!
خشونت در تاریخ اندیشه فلسفی
در تعریف کتاب ار خشونت نوشته شده است: خشونت، چه خفیف باشد و چه بسیار شدید، همیشگی و همه‌‌جایی است. خشونتِ ضرب و جرح‌هایی كه تمامیت جسم انسان را تهدید می‌كنند (از ناسزا و خشونت زبانی تا قتل عمد)، خشونتِ جنگ‌ها و شورش‌های مسلحانه، خشونتِ آسیب‌رساندن به شئون انسانی (تبعیض، بی‌عدالتی، شكنجه، سوء قصد به جان و اموال شخص)، و نیز سوانح طبیعی، هنگامی كه موجب نابودی انسان می‌شوند (زلزله‌ها، گردبادها، آتش‌فشان‌ها).
درواقع کتاب سعی دارد طیف وسیعی از پدیده‌ها که می‌توانند به خشونت ارجاع داده شوند را بررسی کرده و می‌خواهد برای ما تشریح کند که در پس ذهن‌مان درباره این تجربه‌های فراوان چه می‌اندیشیم؟
کتاب خشونت در تاریخ اندیشه فلسفی متن‌هایی از: لورنتز، فروید، اسپینوزا، هابز کانت، ژیرار، نیچه، هگل، ماکیاول، را شامل می‌شود که توسط اثر هلن فرایا گردآوری شده و به چندین نوبست چاپ هم رسیده است.
بخوانید: ۷ کتاب اقتصادی درباره فقر و چگونگی مواجهه درست با آن
گفتوگو با دخترهایم درباره عدم خشونت
صحبت کردن با نوجوان‌ها در برخی موارد بسیار سخت است. به‌خصوص در مواقعی که ذهن آنها در مواجهه با جهان پیرامون درگیر سؤالات بی‌شمار می‌شود و نیازمند جوابی ساده، روشن و دقیق هستند. این کتاب یکی از مجلدهای مجموعه «گفتگو با…» است که در مجموعه‌ای ۱۲ جلدی، برای یادگیری و اندیشیدن نوجوان‌ها که به صورت پرسش و پاسخ برای کودکان و نوجوانان درباره فلسفه، تاریخ، جنگ، عالم، مرگ، اخلاق و دیگر موضوعات سؤال‌برانگیز تدوین شده است.
این یک واقعیت است که حتی اگر سال‌ها هم درباره «عدم خشونت» مطالعه شده باشد، چگونگی توضیح این موضوع برای کودکان و نوجوانان ساده نیست. کتاب سعی دارد به اغلب سؤال‌هایی که درباره این موضوع برای نوجوانان پیش می‌آید و به زندگی روزمره‌شان مربوط می‌شود پاسخ بدهد. پرسش‌هایی مثل: اگر کسی به من پرخاش کند چه باید بکنم؟ اگر در مدرسه کسی با تهدید و زورگویی خواست چیزی از ما بگیرد، چه بکنیم؟ در برابر تعرض جنسی چه باید بکنیم؟ با خشونت جوانان و نوجوانان چه باید کرد؟
کتاب می‌گوید عدم خشونت دست روی دست گذاشتن نیست. عدم خشونت شیوه‌ای در زندگی و روشی خاص در عمل کردن است که از طریق آن می‌توان به درگیری‌ها پایان داد، علیه بی‌عدالتی به پا خواست و صلح و آرامشی پایدار برپا کرد. نویسنده سعی کرده است از زندگی روزمره و نیز تاریخ بشری نمونه‌هایی ارائه دهد.
بخوانید: ۷ کتاب درباره امید و کارکرد آن در زندگی
خشونت
اسلاوُی ژیژک فیلسوف و منتقد فرهنگی در این کتاب با استفاده از بینش فرهنگی بی‌مانند خود تبیین تازه‌ای از شورش‌های سال ۲۰۰۵ پاریس ارائه می‌کند؛ در سهل‌گیری نسبت به خشونت که براساس انسان‌دوستی انجام می‌شود تردید روا می‌دارد و به شکلی جسورانه به تأمل درباره‌ی تصویر قدرتمند و عزم جزم تروریست‌های روزگار حاضر می‌نشیند.
ژیژک خشونت را به سه قسم می‌داند: کنشگرانه (جنایت، ارعاب)، کنش‌پذیرانه (نژادپرستی، نفرت‌پراکنی، تبعیض) و سیستمی (تأثیرات فاجعه‌بار نظام‌های اقتصادی و سیاسی)؛ و غالباً یکی از شکل‌های خشونت مانع از دیده شدن دیگر شکل‌های آن می‌شود و بدین ترتیب مسائل پیچیده‌ای پدید می‌آید.
او در کتابش با دستمایه قرار دادن تاریخ، فلسفه، کتاب‌ها، فیلم‌ها، روان‌پزشکی لکان و لطیفه‌ها به بررسی شیوه‌های فهم و بدفهمی خشونت می‌پردازد و سعی دارد به این پرسش‌های پاسخ بدهد که آیا پیدایش سرمایه‌داری و در واقع تمدن بیش از آن که جلوی خشونت را بگیرد سبب خشونت نمی‌شود؟ آیا مفهوم ساده‌ی «همسایه» آبستن خشونت است؟ آیا ممکن است شکل مناسب اقدام بر ضد خشونت در زمانهٔ ما صرفاً تعمق و اندیشیدن باشد؟
ژیژک از این پرسش‌ها و پرسش‌های دیگری که به همین اندازه اندیشمندانه است آغاز می‌کند و از خشونتِ سرشته شده در ذات جهانی‌شدن، سرمایه‌داری، بنیادگرایی، و زبان می‌گوید.
بخوانید: ۱۰ کتاب پیشنهادی تیم پادکست چنل بی و علی بندری
خشونت و نظم‌های اجتماعی
کتاب خشونت و نظم‌های اجتماعی چهارچوبی مفهومی برای درک دو نوع نظم اجتماعی دسترسی محدود ودسترسی باز به مخاطب ارائه می‌دهد. نویسندگان سعی کرده‌اند در کتاب مذکور به این پرسش بسیار مهم پاسخ بدهدند که چرا جوامع دسترسی باز از لحاظ سیاسی و اقتصادی توسعه یافته‌تر هستند و معدود کشورهایی موفق به گذار بین این دو نوع جامعه شده‌اند.
آنها می‌خواهند اثبات کنند که رفتار اقتصادی و سیاسی در ارتباط نزدیک با هم هستند مشکل خشونت را درون یک علم اجتماعی بزرگ‌تر و چهارچوب تاریخی ده هزار ساله جای می‌دهند. به‌زعم آنها بیش‌تر جوامع، که آنها حکومت‌های طبیعی می‌نامند با دستکاری و دخالت سیاست در اقتصاد و خلق رانت برای فرادستان، خشونت را محدود می‌کنند. این رانت‌ها اگرچه خشونت از سوی افراد قدرتمند را محدود می‌کند در عین حال مانع توسعه اقتصادی و سیاسی هم می‌شود. برعکس در جوامع مدرن دسترسی باز، سازمان‌های اقتصادی و سیاسی ایجاد می‌شود که رقابت سیاسی و اقتصادی (تخریب خلاق) را تقویت می‌کنند و نتیجه آن نوآوری، رونق و شکوفایی هرچه بیش‌تر است.
نویسندگان مفروض گرفته‌اند که هدف اولیه هر نوع نظم اجتماعی مهار خشونت و اعمال زور است. یعنی ویژگی نظم دسترسی محدود، اندک بودن تعداد سازمان‌ها است. همان تعداد اندک سازمان‌های موجود نیز عمدتاً به حکومت وابسته و مرتبط‌اند، دولت به شدت متمرکز و غیرفراگیر است، روابط اجتماعی بر اساس ملاک‌های شخصی تعریف می‌شوند و قواعد بازی در گستره اجتماع به شکل نابرابر و تبعیض‌آمیز اجرا می‌گردند.
بخوانید: ۷ کتاب ترجمه شده توسط نجف دریابندری
در سایه خشونت
کتاب سیاست، اقتصاد و مسائل توسعه در سایه خشونت مجموعه نوشتارهایی به پژوهش یا گردآوری داگلاس نورث (۲۰۱۵-۱۹۲۰)، برنده جایزه نوبل اقتصاد، جان جوزف والین، استاد اقتصاد دانشگاه مریلند، استیون ب. وب، مشاور بانک جهانی و باری آر. وینگاست، پژوهشگر ارشد مؤسسۀ هوور در دانشگاه استنفورد است. نوشتارهای این کتاب، مجموعه‌ای از مطالعات است که با پشتیبانی بانک جهانی انجام شده و گروهی از اقتصاددانان که به اقتصاددانان نهادگرا معروف هستند بخش‌های گوناگون آن را تالیف کرده‌اند.
این کتاب که اولین بار در سال ۲۰۱۲ منتشر شده، چارچوب‌های مفهومی کتاب «خشونت و نظم‌های اجتماعی» را در ۹ کشور در حال توسعه به کار گرفته و این نمونه‌ها نشان می‌دهند چگونه کنترل سیاسی بر امتیازهای ویژه ی اقتصادی، مورد استفاده قرار می‌گیرد تا خشونت محدود گردد و ائتلاف نهادهای قدرتمند در چارچوب قواعد نگه داشته شود.
نمونه‌های مطرح شده در کتاب در سایه خشونت، صرفا سیاستمداران و افراد پرنفوذ را فاسد معرفی نمی‌کنند بلکه نشان می‌دهند دست‌یافتن به توسعه در جوامعی که در آنها، نقش نهادهای اقتصادی به منظور ایجاد تعادل و ثبات سیاسی تحت کنترل قرار می‌گیرد، بسیار سخت‌تر از جوامع دیگر است.
در بخش‌هایی از کتاب می‌خوانیم: موفقیت در اقتصاد همانند توسعۀ سیاسی در درجۀ اول به بهبود نهادها بستگی دارد. این نکته در طول بیست سال گذشته به اجماعی در میان اقتصاددانان تبدیل شده است؛ در این سال‌ها جهان شاهد نمونه‌های بسیاری از ناکامی‌ها در توسعه به‌رغم وفور سرمایه، منابع طبیعی و جمعیت‌های تحصیل‌کرده بود؛ جمعیت‌هایی که در صورت عدم بهره‌گیری صحیح نهادها از آنها یا دست به مهاجرت می‌زنند و یا راکد می‌مانند. اکنون پرسش این است که کدام نهادها مناسبند؟
بخوانید: ۷ کتاب برای رد شدن از مرزهای کره‌شمالی
گفت‌وگوهایی درباره خشونت
گفت‌وگوهایی درباره خشونت نوشته برد اونز، فیلسوف سیاسی و دانشیار رشته خشونت سیاسی در دانشگاه بریستول انگلستان، گفت‌وگوهایی انتقادی با متفکران برجسته دانشگاهی در رشته‌های مختلف درباره مسئله خشونت را شامل می‌شود. در این مسیر ناتاشا لنارد، روزنامه‌نگار هفته‌نامه نیشن با او همکاری کرده و مجموعه مصاحبه‌های فرا‌رشته‌ای جذابی در کتاب گردآمده است. گفت‌وگوهایی که هرکدام از منظری ویژه مفهوم خشونت، مصادیق و اشکال آن و همچنین علل و زمینه‌های پیدایش آن را برای مخاطبان روشن می‌کنند.
درواقع کتاب می‌گوید خشونت، در اشکال مختلف آن، یکی از معضلات رایج و مهم قرن بیست‌ویکم است. از معضلات نظری این پدیده فقدان نقدی آکادمیک، درخورِ زمانه و با رویکردهای مختلف بر این پدیده است. به زعم نویسنده شکی نیست که برای مبارزه علیه خشونت به ایجاد فضایی برای گفتوگو میان متفکران، فعالان مدنی، هنرمندان و افراد دیگر نیاز داریم و تبیین چهارچوب معقولی که بتوان در آن بحث بهتری را درباره مسئله خشونت آغاز کرد و روابط صلح‌آمیزتری را میان مردم جهان تصور کرد یک گام بلند به سمت حل معضل خشونت است.
