فرید اورهان پاموک، در سال ۱۹۵۲ در خانواده‌ای متمول در استانبول ترکیه به دنیا آمد. داستان اکثر کتاب هایش در همان محله‌ای که به دنیا آمد و بزرگ شد، یعنی نیشان‌تاشی اتفاق می‌افتد. او اولین نویسنده ترک تباری است که موفق شد در سال ۲۰۰۶ میلادی جایزه نوبل را از آن خود کند.
از نظر سیاسى نیز اعطاى جایزه نوبل ادبیات به پاموک، در روز شگفتى اعلام شد: روزى که پارلمان فرانسه قانونى را تصویب کرد که براساس آن، انکار نسل‌کشى ارمنى‌ها در امپراتورى عثمانى، پیگرد و مجازات به‌همراه خواهد داشت، یعنى دقیقا برعکس ترکیه. هر کس که در ترکیه از نسل‌کشى ارامنه سخن بگوید، مورد پیگرد قرار خواهد گرفت
هر چند که خود او یکی از اولین نویسندگانی بود که درباره‌ی نسل‌کشی ارامنه در سال‌های ابتدایی جنگ جهانی اول در ترکیه سخن به زبان آورده است. او در این باره گفته است: سی هزار کرد و یک میلیون ارمنی در این کشور کشته شدهاند. تقریباً هیچ‌کس جرأت نمی‌کند اسمی از آن ببرد. اما من این کار را می‌کنم. نوشته‌های او پر از معصومیت و لطافت است.
با نثر ساده خود شخصیت قهرمانانش را بسیار پرقدرت به تصویر می‌کشد و داستان‌هایش به طرز عجیبی ملموس و آشناست. با اینکه در کشور خودش بسیار سرشناس و نامدار است اما کتاب‌هایش فقط به ترکیه محدود نیستند و به ۵۶ زبان زنده دنیا ترجمه شدهاند. وقتی که در سرنوشت او به کنار گذاشتن تحصیلات در رشته معماری برمی‌خوریم، فقط با درک آثار زیبایش است که سپاسگزار این تصمیم می‌شویم.
موزه معصومیت
موزه معصومیت اولین کتاب اورهان پاموک پس از دریافت جایزه نوبل ادبیات بود و چهار سال تمام وقت او را گرفت. شاید این کتاب واقعی‌ترین کتابی باشد که به عمرتان خوانده باشید. کتاب موزه معصومیت کشف طبیعت عشق است، طبیعتی با طمع داشتن دیگران، این کتاب جاده ایست به عمق استانبول استانبولی که نیمی از آن غربزده شده و مدرن و نیمی دیگر شرقی و سنتی این کتاب بزرگترین دستاورد اورهان پاموک است.
رمان و موزه تصویری از زندگی طبقه مرفه استانبول در بین سال‌های ۱۹۷۰ و ۲۰۰۰ ارائه می‌دهد. این رمان داستان کمال، یک استانبول‌نشین مرفّه است که عاشق یکی از اقوام فقیرتر خود می‌شود و موزه مجموعه‌ای از یادگارهای عشق آنها را نشان می‌دهد. بر اساس وب سایت رسمی موزه، اشیاء موزه آنچه را که شخصیت‌های رمان استفاده می‌کردند، گوش می‌سپردند، تماشا می‌کردند، جمع‌آوری می‌کردند و در رویاهای خود می‌دیدند، با دقّت و ظرافت در جعبه‌ها و ویترین‌ها نمایش می‌دهد.
بخوانید: ۱۰ کتاب پر فروش از لیست نیویورک تایمز که به فارسی ترجمه شدهاند
شوری در سر
رمشاهده این محصول در دیجی کالا
شوری در سر در سال ۲۰۱۵ منتشر شد و به حاشیه‌نشین‌های استانبول، که از روستاهای خاک گرفته‌ی شرق آناتولی در دهه‌ی پنجاه و پس از آن به استانبول رفتند و محله‌هایشان را به وجود آوردند. این اثر اورهان پاموک روح استانبول و انسان حاشیه‌نشین شهری را احضار می‌کند و آن قدر خرده روایت برایش می‌سازد که او در حجم اتفاقات عجیب گم می‌شود .
داستان پر از شخصیت‌های متفاوت است کارگران فصلی، لبنیات‌فروش‌ها، چپ‌های اسلحه به دست، ناسیونالیست‌های خشن، اسلام‌گراها، ماموران رشوه‌گیر دولتی، تازه به دوران رسیده‌ها، گنگسترهای بسازوبفروش و….
پاموک در این اثر به حاشیه نششین‌هایی می‌پردازد که بخش‌های جدیدی را به استانبول افزودند. در سال‌های دهه‌ی پنجاه و شصت میلادی موج مهاجرت به شهر استانبول شتاب چشمگیری داشت. قهرمان او به هیچ‌وجه با هیچ‌یک از این جریان‌ها برخورد مستقیم ندارد اما حضورشان را احساس می‌کند. عوض شدن شکل پیاده‌روها، به قدرت رسیدن حزبِ عدالت و توسعه و امکاناتی که به این حاشیه‌نشین‌ها می‌دهد، کودتای خونین آغاز دهه‌ی هشتاد، نوسازی شتاب‌گرفته‌ی نیمه‌ی دوم دهه‌ی نود و… هر کدام یکی از بخش‌های این روایت هستند.
بخوانید: ادبیات ژاپن، شرقی ترین نقطه ی ادبیات جهان
پدرم
پدرم کتاب کم حجمی است و اورهان پاموک در این کتاب، به شرح مختصری از زندگی خود و پدرش می‌پردازد، پدری که در دوران کودکی او و خانواده‌اش را ترک کرده است اما با این وجود هنوز برای اورهان عزیز است. پدرم یک پشت صحنه‌ی خجالتی و در پرده است از زندگی نویسنده‌ی معروفی که به ما امکان سرک‌کشیدن به درون زندگی‌اش را داده است. جلسه‌ی روان‌درمانی شکافتن خاطرات قدیمی، پیدا کردن زخم‌های کهنه و مرهم گذاشتن بر آنها.
در شروع به نظر می‌رسد که قرار است ماجرای تقدیر پسری قدرشناس از پدرش را بخوانیم اما کتاب به این سادگی دروغین تن نمی‌دهد و به تدریج ما را درون دست‌اندازهایی می‌اندازد که همه‌ی فرزندان با والدین‌شان داشته‌اند، پستی بلندهایی ناشی از اختلافات نسلی، ماجرای همیشگی بلوغ و گسستن از هویت والدینی که در جوانی تمام تلاش‌مان را می‌کنیم که به آنها شبیه نباشیم اما یک روز به خودمان می‌آییم و پدر یا مادرمان را در خودمان می‌بینیم.
بخوانید: معرفی جان اشتاین بک و بهترین آثار او
خانه‌ی خاموش
خانه خاموش که به شیوه جریان سیال ذهن نوشته شده، ماجرای سه نسل در یک خانواده است که هر کدام از طریق تک‌گویی ماجرای زندگی و گذشته خود را بیان می‌کنند. تک‌گویی‌ها مانند حلقه‌های زنجیر به یکدیگر پیوند می‌خورند و ساختار اصلی رمان را تشکیل می‌دهند. این روایت‌ها به حدی جذاب است که اگر کسی کتاب را به دست بگیرد، حتما نمی‌تواند آن را کنار بگذارد.
پنج شخصیت اصلی در این رمان به روایت‌های جداگانه‌ای می‌پردازند؛ اما این روایت‌ها در عین مستقل بودن با یکدیگر هم‌پوشانی داشته و در هم می‌آمیزند و به نوعی کامل‌کننده یکدیگر هستند. این کتاب از ۳۲ فصل تشکیل شده‌است و هر فصل توسط یکی از کاراکترهای داستان نقل می‌شود. نام نقل کننده‌های داستان به ترتیب: رجب، بیوک خانم، حسن، فاروک و متین است.
بخوانید: ۱۰ رمان برتر هاروکی موراکامی که باید بخوانیم
کتاب سیاه
کتاب سیاه در سال ۱۹۹۰ چاپ و منتشر شد و درباره‌ی هویت انسان‌هاست. این پرسش که ما چه کسی هستیم یا می‌توانیم خودمان را تغییر دهیم در داستان به دو چیز وابسته است: هویت استانبول به عنوان یک شهر و هویت مردم ترکیه، همان‌طور که گالیپ در طول داستان به دنبال رؤیا در شهر می‌گردد ما متوجه تفاوت‌های بسیار زیاد مناطق مختلف استانبول می‌شویم، شهری که قسمت شرقی و قسمت غربی، سنت و مدرنیته، فقیر و غنی، شهری و روستایی، مسلمان و سکولار همه و همه با هم در آن وجود دارند.
داستان کتاب سیاه داستان وکیل استانبولی به نام گالیپ است. او برای پیدا کردن همسرگمشده‌اش رویا، تمام استانبول را جست‌وجو می‌کند و در این مسیر اتفاقاتی را پشت سر می‌گذارد که باعث رشد شخصیت و هویت‌ش می‌شود. گالیپ در مسیر داستان متوجه می‌شود که برادرش، جلال هم گم شده است و این اتفاق قصه‌ی گالیپ را پیچیده‌تر می‌کند.
بخوانید: ۶ کتاب برتر درباره جنگ جهانی اول
زنی با موهای قرمز
زنی با موهای قرمز رمان عاشقانه پاموک است که در سال ۲۰۱۶ منتشر شد. اورهان پاموک موضوعات جاری را از طریق افسانه‌های زمان‌های مختلف درهم آمیخته و آن را با عشق، حسادت، و رابطه بین پدر و پسر، به وسیله تصاویری که از حوادث تاریخی ایجاد می‌کند، نشان می‌دهد. با مطالعه این کتاب می‌توان در مورد تجربیات آن دوره صاحب نظر شد. پاموک در این رمانِ جسورانه و خلاقانه اش افسانه ها و اسطوره ها را با واقعیت پیوند می زند و ماجرایی تودرتو وو جذاب با پایانی غافل گیر کننده و فراموش ناشدنی می آفریند. ماجرای این کتاب در مورد جِم است.
پسری جوان که برای تامین مخارج کنکور و دانشگاه به روستایی در اطراف استانبول می رود و شاگرد اوستا محمود چاه کن می شود. پدر جم، او و مادرش را رها کرده است، به همین خاطر این پسر جوان، اوستا محمود را جای پدر خود می بیند اما…در مدت زمانی که شاگر اوستا محمود است، جم عاشق زنی با موهای قرمز می شود، عشقی که زندگی اش را برای همیشه تغییر خواهد داد.
در کنار داستان جم، دو روایت دیگر هم بیان می شود. یکی داستان رستم و سهراب و دیگری روایت اودیپ سوفوکل.
بخوانید: ۹ کتاب از نویسندگانی که تنها یک رمان نوشتند
برف
این کتاب تنش‌ها و مشکلات سیاسی و فرهنگی ترکیه مدرن را به تصویر می‌کشد و توانسته‌است طنز و اوضاع اجتماعی و عرفان و همدلی میان شخصیت‌های داستان را در هم بیامیزد. برف، اثر اورهان پاموک، روایتگر داستانی عاشقانه است که در پس زمینه مشوش ترکیه امروز که سرشارست از تنشهای موجود میان سنت و اصلاح طلبی، دین و خدا ناباوری مدرن و… اتفاق می‌افتد – داستانی عاشقانه که در فضای زیبا –و البته بعضاً فریبکار- شهری مرزی که درگیر بورانی سخت شده است شکل می‌گیرد. داستان درباره جوان شاعری است که میان مبارزات دانشگاهی دستگیر و برای ۱۲ سال به آلمان تبعید می‌شود. او که کاظم نام دارد از دوران کودکی خود را «کا» می‌خواند و شعرهایش را نیز با این نام امضا می‌کند.
کا بعد از دوران تبعید به استانبول باز می‌گردد و همه چیز و همه جا را درگیر تغییر و تحول می‌بیند. به دنبال عشق جوانی که هرگز فراموشش نکرده به کارس، شهری در منطقه شمال شرقی که بسیار سرد و برفی است می‌رود چون کارس زادگاه کا و ایپک است. تمام طول راه برف می‌بارد و در شهر همه جا را برف گرفته است. کا پس از گذشت مدتی درمی‌یابد که افراد گوناگونی، از همسر سابق ایپک گرفته تا تروریستی کاریزماتیک، در تعقیب او هستند. در رمان برف، هدیه ای گمشده به شکلی کاملاً ناگهانی به صاحبش بازمی‌گردد، نمایش یک تئاتر به قتل‌عامی خونین تبدیل می‌شود.
بخوانید: ۷ رمانی که پایان دنیا را روایت می‌کنند
جودت بیک و پسران
این رمان بیانگر داستان سه نسل از خانواده‌ای ساکن یکی از محله‌های اعیان‌نشین استانبول است: بخش اول در اواخر سال‌های امپراطوری عثمانی و دوره مشروطیت دوم سپری می‌شود. در این بخش نویسنده سعی می‌کنند خواننده را با گوشه‌های تاریک آن آشنا کند و گذر از سنت به مدرنیته و نوگرایی را در چشم خواننده آشکارنماید. بخش دوم که می‌توان گفت بخش اصلی رمان است در دهه ۱۹۳۰ اتفاق می‌افتد. در بخش سوم کتاب با نسل سوم این خانواده آشنا می‌شویم که مربوط به سال‌های ۱۹۷۰ می‌باشد، یعنی قبل از کودتای نظامی که در آن سال اتفاق افتاد. نویسنده در این کتاب توانایی‌اش در خلق رمان کلاسیک را نشان می‌دهد.
” بچه نداشته باشی همینه خب. بی وارث می شی. بی ریشه می شی. در حالی که زندگی ریشه می خواد، درست مثل این درختا.
هوا تاریک شده بود و شب آغاز اما از حزن همیشگی‌یی که هر شب درست همان ساعت به آقای جودت دست می داد، هنوز خبری نبود. هر شب همین ساعت ها دکان را بسته و از محله ی سرکه چی ها به سمت امین اونو، مستاصل از حل غم همیشگی، پیاده روی کرده و سعی می کرد خود را با تامل درباره مسائل و مصایب زندگی روزمره مشغول کند ”
بخوانید: جایزه هوشنگ گلشیری و ۸ رمان برنده این جایزه
زندگی نو
این کتاب در مورد زندگی دانشجوی جوان مهندسی در استانبول است که در لابه‌لای صفحات یک کتاب به دنبال کشف زندگی نو است. شخصیت اصلی (عثمان) تعدادی خواننده دیگر را پیدا می‌کند که همانند او تحت تأثیر این کتاب قرار گرفته‌اند و هم‌چنین تعداد کمی از افرادی که می‌خواهند کتاب و خوانندگان آن را به دلیل تأثیرات کتاب بر پیروانش از بین ببرند.
پاموک در رمان زندگی نو با ژانر پست مدرن و با استفاده از ترکیب زاویه دید اول شخص و سوم شخص به تقابل هایی چون زندگی نو در مقابل زندگی کهنه و قدیمی؛ واقعیت ها و عینیت ها در کنار تخیل و ذهنیت ها؛پختگی و تجربه در برابر بی تجربگی و خامی جوانی؛ سنت در مقابل مدرنیته، فرهنگ غرب در برابر فرهنگ شرق می‌پردازد. او از مسائلی چون عشق، مرگ، هستی، تصادف در زمان و مشکلات انسان شرقی در عصر بحران زده و خوشبختی های نامحسوس می‌گوید.
بخوانید: ۸ مجموعه داستان کوتاه که باید بخوانیم
قلعه سفید
وقایع این کتاب در استانبول قرن هفدهم اتفاق می‌افتد. داستان درباره یک مرد دانشمند ایتالیایی است که قصد سفر دریایی از ونیز به ناپل را دارد، که توسط ناوگان امپراطوری عثمانی زندانی شده و به بردگی گرفته می‌شود. نخست در خطر اعدام قرار می‌گیرد اما مردی به نام استاد که شباهت زیادی به او دارد او را به عنوان برده می‌خرد. دانشمند ونیزی به استاد برای پیدا کردن ارج و قرب نزد پاشا که از نزدیکان سلطان است کمک زیادی می‌کند و در نهایت آن دو به سلطان معرفی می‌شوند تا با کمک او اسلحه آهنین قدرتمندی بسازند.
این رمان از طرفی تاریخ رویارویی امپراطوری عثمانی با اروپایی‌ها را به تصویر می‌کشد و از طرفی دیگر یک قصه است. پاموک در آفرینش این اثر که او را یک نویسنده جهانی کرد از تاریخ و فرهنگ و آیین پیشینیان خود الهام گرفته‌است؛ و چگونگی پیشرفت علم در دنیای قدیم را به مخاطبان و خوانندگان امروزی نشان داده است.
