کتابهای روانشناسی مدتی است خیلی محبوب شده‌اند و افراد زیادی در پی خواندن این نوع کتاب‌ها هستند. اما بیشترین نوع این کتاب‌ها کتابهای موفقیت و انگیزشی هستند، در حالی‌که شاید آن تاثیری را که انتظار داریم نداشته باشند. حقیقت این است که ریشه خیلی از مشکلات ما و در مقابل موفقیت و سعادت ما طرز فکر خود ما است و در واقع ریشه‌ی بسیاری از مسائل به خود ما برمی‌گردد. بنابراین هرچه شناخت بهتری از خودمان و دلایل رفتارهایمان داشته باشیم بهتر می‌توانیم به نتیجه برسیم.
کتاب تئوری انتخاب اثر ویلیام گلسر
کتاب حاضر دست مایه کامل تئوری انتخاب به روایت ویلیام گلسر روان‌پزشک و روان شناس مثبت‌گرا است. تئوری انتخاب یک تئوری مبتنی بر روانشناسی کنترل درونی است که توضیح می‌دهد افراد چرا و چگونه رفتار می‌کنند. این نظریه شیوه کارکرد مغز آدمی برای صدور رفتار را تبیین میکند. تئوری انتخاب معتقد است تمام رفتارهای ما از درون ما برانگیخته میشوند و معطوف به هدفی هستند. هدف هر رفتار ارضای یکی از پنج نیاز اساسی است که عبارت‌اند از: عشق و احساس، تعلق/ پیشرفت و خودشکوفایی/ تفریح و لذت/ آزادی و خودمختاری/بقا و زنده ماندن. همچنین در کتاب کاربردهای عملی این نظریه هم در قلمرو سلامت روانی و هم در چهار حوزه مدرسه و روابط معلم و محصل، خانواده و روابط والدین و فرزندان؛ ازدواج و روابط همسران و محیط کار و روابط کارفرما و کارکنان مورد مطالعه قرار می‌گیرد.
بخوانید: ۱۰ کتاب پر فروش از لیست نیویورک تایمز که به فارسی ترجمه شده‌اند
کتاب وضعیت آخر اثر تامس ای. هریس
این کتاب یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌ها در زمینه‌‌ی روانشناسی است. در سال‌های اخیر گزارش‌های زیادی درباره‌ی نارضایتی و بی‌طاقتی مردم از وضع روانپزشکی در همه جا بوده است، از مدت درمان که انگار تا ابدیت طول می‌کشد، از مخارج زیاد، از نتایج نامعلوم و از آن همه واژه‌های مبهم و اسرارآمیز. این نارضایتی و بی‌طاقتی نه‌تنها از طرف مردم بلکه از طرف روانپزشکان نیز ابراز شده است. این کتاب حاصل جست‌وجویی است در جهت یافتن جواب برای مردمی که همیشه سوال می‌کنند و می‌خواهند واقعا بدانند که مغز و فکر آدمی چگونه کار میکند و علت رفتارهای مختلف ما چیست؟
وضعیت آخر شامل همه‌ی پژوهش‌ها و جست‌وجو‌های سی‌ساله‌ی طبابت و دربرگیرنده‌ی همه‌ی مشاهدات و تحقیقات نویسنده است که با روش تحلیل رفتار متقابل مسائل مختلف شخصی و اجتماعی را بررسی و به دقت تحلیل میکند. تحلیل رفتار متقابل یک روش واقع بینانه است زیرا شخص را با این واقعیت مواجه می‌سازد که صرفنظر از هر آنچه در گذشته اتفاق افتاده او خودش مسئول آنچه در آینده اتفاق می‌افتد خواهد بود. علاوه بر این، اشخاص را قادر به تغییر می‌سازد تا بتوانند در خود یک نوع کنترل شخصی و جهت‌یابی شخصی ایجاد کنند، و همچنین به این واقعیت دست یابند که همواره آزادی حق انتخاب دارند.
بخوانید: ۱۰ کتاب برنده جایزه پولیتزر که به زبان فارسی ترجمه شده‌اند
کتاب مامان و معنی زندگی اثر اروین د. یالوم
کتر اروین یالوم استاد روانپزشکی دانشگاه استنفورد و نویسنده‌ی درسنامه‌های معتبری چون روان‌درمانی اگزیستانسیال و رمان‌هایی نظیر “وقتی نیچه گریست”، در این شش داستان مسحورکننده و برگرفته از تجربه‌ی بالینی‌اش یا رهنمون ساختن بیماران ـ و خویش ـ به سوی تحول، بار دیگر ثابت میکند کاشف بی‌محابای روان آدمی است. مامان و معنی زندگی با نگاهی گذرا، به‌غایت ارزشمند و کم‌وبیش ممنوع به درون قلب و ذهن درمانگر، توانایی‌های منحصربه‌فرد هر رابطه‌ی انسانی را روشن می‌سازد.» عنوان شش داستان این مجموعه از این قرار است: مامان و معنی زندگی، همنشینی با پائولا، تسکین از نوع جنوبی، هفت درس پیشرفته در درمان سوگ، رویارویی دوجانبه و طلسم گربه‌ی مجار. در این کتاب یک دورۀ آموزشی جذاب در مورد علم روانشناسی را می‌گذرانیم که البته چندان هم خسته‌کننده نیست.
بخوانید: ۱۰ رمان تاریخی محبوب در بین عاشقان ادبیات
کتاب تضادهای درونی ما اثر کارن هورنای
این کتاب از دو قسمت تشکیل شده است. در بخش اول نویسنده نشان می‌دهد که حساسیت‌ها و ناراحتی‌های روحی به چه طریق در شخص ایجاد می‌شود و به شخصیت او یک حالت عصبی و ناسالم می‌دهد. در قسمت دوم اثرات و عوارضی را که این حالت‌های ناسالم و عصبی به بار می‌آورند تشریح میکند. در قسمتی از کتاب می‌خوانیم: «انسان وقتی قسمت‌های اساسی روح خود یعنی خود واقعی‌اش را سرکوب و محو نماید و از رشد بازدارد، به مقدار زیادی با خودش بیگانه و نا آشنا می‌ماند. البته این جریان به مرور و بدون آگاهی صریح خود شخص صورت می‌گیرد.
رفته شخص نسبت به آنچه واقعا می‌خواهد یا نمی‌خواهد، نسبت به آنچه دوست دارد، یا دوست ندارد، نسبت به اعتقاداتش، به احساساتش و به طور کلی نسبت آنچه واقعا هست منگ و خرفت می‌شود. دید روشنی نسبت به هیچ چیز خود ندارد. بدون اینکه خودش متوجه باشد، در عالم خیال زندگی میکند. چندان علاقه ای به زندگی حقیقی خود ندارد، زیرا از آن دور است.»
بخوانید: ۸ مجموعه کتاب طنز برای کودکان و نوجوانان
کتاب در جستجوی خویشتن اثر ویکی راس
این کتاب به شما چیزهایی دربارۀ اندیشه‌ها و اعتقاداتتان می‌آموزد که کمکتان خواهد کرد به آرامش درون دست یابید. می‌توانید گفتگوی درونی خود را دریابید و بفهمید که این گفتگوی درونی چگونه هدایتگر رفتارتان است؛ چه چیزی شما را برمی‌انگیزد و تغییر می دهد.
ویکی راس در یک چشم‌انداز کلی هماهنگ با تئوری انتخاب معتقد است که ما رفتار خود را براساس ادراک و دریافتی که از پدیده‌های بیرونی و خود داریم، سازمان میدهیم. این دریافت محصول سیستم ادراکی خود ماست که دربردارندۀ حواس پنج‌گانه، مجموعه دانش کلی و سیستم ارزیابی است و از این‌رو هیچ دو انسانی ادراک یا دنیای درونی کاملاً یکسانی ندارند. نکته برجستهای که نویسنده به صراحت بر آن انگشت می‌گذارد و در سرتاسر کتاب به آن می‌پردازد این است که «گذشته را نمی‌‌توانید تغییر دهید. چون گذشته‌ها گذشته‌اند و دیگر در دسترس ما نیستند. اما ما می‌توانیم هر لحظه که بخواهیم چگونه در باره آن فکر کردن و در نتیجه چه حس و حالی از آن داشتن را تغییر دهیم. ما نمی‌توانیم گذشته‌ای که بر ما رفته است را تغییر دهیم و آنچه تجربه کرده‌ایم را پاک کنیم اما می‌توانیم به عنوان ناظر زندگی و افکار خود، کمی عقب بایستیم و از خود بپرسیم: چطور افکارم را تغییر دهم تا احساس متفاوتی داشته باشم؟»
بخوانید: معروفترین رمانهای علمی تخیلی در دنیا
کتاب از حال بد به حال خوب اثر دیوید برنز
این کتاب درباره‌ی روشی انقلابی و درعین‌حال بی‌نیاز از دارو برای درمان افسردگی است که “شناخت‌درمانی” نامیده می‌شود. کلمه‌ی شناخت به مفهوم اندیشه یا درک است. شناخت‌درمانی مبتنی بر نظریه‌ی ساده‌ای است که می‌گوید به جای حوادث بیرونی، افکار و طرز تلقی‌های شماست که روحیه‌ی شما را شکل می‌دهد. حتما متوجه شده‌اید که در هنگام ناراحتی، از خود و از جهان برداشت بدبینانه می‌کنید. در حالت افسردگی ممکن است بگویید: بی‌فایده است، من بازنده هستم، دیگر رنگ شادی را نخواهم دید.
در نگرانی و هراس احتمالا این فکر به ذهنتان می‌رسد: اگر کنترلم را از دست بدهم و سقوط کنم چه اتفاقی خواهد افتاد؟ هنگام بحث با همسرتان ممکن است به خود بگویید: چه خودخواه، چه از خود راضی. با آنکه افکار منفی به‌تنهایی اغلب اشتباه و غیرمنطقی هستند، به گونه‌ای فریبکارانه واقع‌بینانه به نظر می‌رسند؛ به‌طوری‌که گمان می‌کنید وضع به همان بدی است که به نظر می‌رسد. شناخت‌درمانی می‌تواند شما را از شر این قبیل روحیات ناخوشایند نجات دهد و طرز تلقی مثبت‌تر و واقع‌بینانه‌تری در شما ایجاد کند.
بخوانید: ۸ کتاب برای آشنایی و شروع به خواندن فلسفه
کتاب قدرت عادت اثر چارلز داهیگ نشر نوین
کتاب قدرت عادت که در سال ۲۰۱۲ منتشر شد، برای مدت زیادی در لیست پرفروش ترین های روزنامه نیویورک تایمز بود. و از طرفی در لیست تاثیرگذارترین کتاب ها برای مدیران از طرف دانشگاه هاروارد قرار گرفت.
چارلز داهیگ در کتاب قدرت عادت، تحقیقات علمی و اجتماعی را ترکیب کرده و می نویسد: عادت با الگویی روانشناختی به نام «حلقه عادت» شروع می‌شود که سه فرآیند جداگانه دارد. ابتدا نشانه یا انگیزه(سرنخ) وجود دارد که به مغز شما می گوید وارد مرحله اتوماتیک نسبت به رفتاری خاص شود. بعد از آن، مرحله معمول انجام آن رفتار(روتین) است و مرحله سوم، پاداش است؛ نتیجه و حسی که از انجام آن رفتار برای شخص حاصل می‌شود، و اینگونه حلقه عادت شکل می‌گیرد.
این کتاب به سه بخش تقسیم شده است و در مورد چرایی کارهایی که در زندگی و کسب و کار انجام میدهیم بحث میکند. بخش اول بر روی این موضوع تمرکز میکند که عادتها چگونه در زندگی افراد ظاهر میشوند. این بخش در مورد عصب شناسی شکل‌گیری عادت، چگونگی ساختن عادتهای جدید و تغییر عادتهای قدیمی بحث میکند.
بخوانید: ۱۰ رمان عاشقانه کلاسیک برای ادبیات دوستان
کتاب هنر شفاف اندیشیدن اثر رولف دوبلی
فردوسی‌پور در مقدمه بر ترجمه‌ی فارسی این کتاب می‌گوید: «تصور کنید در زمین هیچ خطایی اتفاق نمی‌افتاد. آن وقت واژه‌ای به نام پنالتی، اخطار و اخراج هم معنا نداشت. اشک‌ها و لبخندها محو می‌شدند و زیبایی فوتبال هم رنگ می‌باخت. آدم‌ها شبیه ربات‌های برنامه‌ریزی‌شده بودند که وظیفه‌شان بردن بدون کوچک‌ترین اشتباه بود. حالا تصور کنید که در این جهان پهناور که هزاران زمین فوتبال را در خود جای داده، قرار می‌شد هیچ انسانی دچار خطا و اشتباهی نشود؛ آیا جهان بهتری داشتیم؟ جنگ‌افروزی‌ها به پایان می‌رسید؟ جرم و جنایت از صحنه‌ی روزگار محو می‌شد؟ انسان‌ها با یکدیگر روابط بهتری برقرار می‌کردند؟ پاسخ به این پرسش‌ها و پیش‌بینی جهانی که هرگز تجربه‌اش نکرده‌ایم، کار دشواری است؛ اما آنچه قابل پیش‌بینی است، آن است که هر چه بیشتر خطاهای خود را بشناسیم، رویکرد بهتری به زندگی خود خواهیم داشت. از آنجا که خطاهای بشری در طول حیاتش از الگوهای مشابهی پیروی می‌کنند، امکان شناختن آنها نیز امری ممکن است.
«در بخشی از کتاب آمده است: «آیا تا به حال… زمان صرف چیزی کرده‌ای که در آینده احساس کنی ارزشش را نداشته؟ به انجام کاری که می‌دانی برایت مضر است اصرار کرده‌ای؟ سهام خود را خیلی زود یا خیلی دیر فروخته‌ای؟ موفقیت را نتیجه‌ی کار خود و شکست را نتیجه‌ی تاثیر عوامل بیرونی دانسته‌ای؟ روی یک اسب به اشتباه شرط بسته‌ای؟ این‌ها نمونه‌هایی‌اند از خطاهایی که همه‌ی ما در تفکر روزمره‌ی خود دچارشان می‌شویم. اما با شناخت چیستی آنها و دانستن نحوه‌ی شناسایی‌شان، می‌توانیم از آنها دوری کنیم و تصمیم‌های هوشمندانه‌تری بگیریم.»
بخوانید: ۸ رمان برنده جایزه ادبی بوکر که به فارسی ترجمه شده‌اند
کتاب زندگی خود را دوباره بیافرینید اثر جفری ای.یانگ
این کتاب به یازده نکته مهم از این الگوهای شخصیتی تکرارشونده و نابودگر که در این کتاب از آنها تحت عنوان تله‌های زندگی یاد می‌شود، اشاره میکند. به کمک مجموعه‌ای غنی از پرونده‌های مختلف که از دل تجربه‌های حقیقیِ درمانگاهی بیرون کشیده شده، به خواننده کمک می‌شود تا از دیدگاه شخصی به تله‌های زندگی نگاه کند. البته زبان این کتاب و نوع بیان تلهها راحت و روان است تا همه براحتی متوجه آن بشوند.
یانگ و کلوسکو به عنوان دو تن از بزرگترین روانشناسان حاضر، ریشه بسیاری از مشکلات شخصیتی را در دوران کودکی می‌بینند و علت وجود اینگونه مشکلات را بررسی می‌کنند. پس از آن راه حل‌هایی ساده ولی کاربردی برای چگونگی غلبه بر این دست از مشکلات را ارائه می‌کنند.
بخوانید: ۹ نمایشنامه از نمایشنامه نویس‌های برتر تاریخ ادبیات
کتاب طرز فکر روانشناسی نوین موفقیت اثر کارول دوک
کارول دوک، استاد مشهور روانشناسی دانشگاه استنفورد، در نتیجه ده‌ها سال تحقیق و بررسی خود در زمینه دستاوردها و موفقیت، به ایده‌ای پیش‌گامانه دست یافته است: «قدرت طرز تفکر و نگرش ما» او توضیح می‌دهد که چرا موفقیت ما تنها مرهون قابلیت‌ها و استعداد ما نیست، بلکه نحوه نگرش‌مان به آنها نیز بسیار حایز اهمیت است. او مشخص میکند که چرا ستایش هوش و توانایی افراد باعث سوق دادن آنها به موفقیت و دستاوردهای خوب نمی‌شود، بلکه می‌تواند آن را نیز به خطر اندازد.
او در سه فصل ابتدایی کتاب، ضمن معرفی ایده طرز فکر و مباحث جانبی، بیان میکند برخی افراد به ذاتی بودن توانایی‌ها و استعدادهایشان («طرز فکر ثابت») اعتقاد دارند و برخی دیگر به امکان پیشرفت یا پسرفت خود در زمینه‌های مختلف باور دارند («طرز فکر رشد») و برخی هم با توجه به موضوع مورد بحث، عقیده متفاوتی دارند؛ مثلا برخی افراد باور دارند استعداد نقاشی و هنر ندارند ولی می توانند با تمرین و تلاش، مهارت‌های ریاضی خوبی کسب نمایند. یعنی تعداد زیادی از ما به ثابت بودن برخی از توانایی‌ها و قابل رشد بودن توانایی‌های دیگری اعتقاد داریم.
