مارک تواین، فکاهی‌نویس بزرگ آمریکایی است که توانمندی‌اش به آثار طنز ماندگارش محدود نبوده و این حس خوشایند در جزییات زندگی روزمره‌اش نیز در جریان بوده است. او در سال ۱۸۳۵ در فلوریدا، شهر کوچکی در میسوری، ایالتی که برده‌داری در آن رواج داشت، زاده شد و در شهر بندری هانیبال در کنار رود می سی سی پی بزرگ شد. مارک تواین در سال ۱۸۴۷ پدر خود را از دست داد و برای شاگردی نزد یک نقاش رفت و در عین حال برای نشریه ژورنال نیز به عنوان خبرنگار آغاز به کار کرد. از سال ۱۸۵۷ مارک تواین موفق شد با اخذ گواهینامه به عنوان قایقران در رودخانه می سی سی پی مشغول به کار شود.
یکی از بزرگترین دستاوردهای مارک تواین در داستان “هاکلبری فین” شیوه نوین و بسیار برجسته روایت داستان است که در نوع خود یک انقلاب محسوب شد. وی آنقدر در روایت داستان ظریف و دقیق عمل می‌کند که بدون ذکر مشخصات ظاهری و تنها با تنظیم و انتخاب نوع جملات حتی رنگ پوست قهرمانان را به تصویر می‌کشد. آثار او در زمان آفرینش‌شان به سبب طرح برابری انسان‌ها، افراطی به شمار می‌رفتند و اکنون نیز به سبب استفاده از اصطلاح‌های «کاکاسیاه» و نگرش نژادپرستانه نکوهش می‌شوند. رابرت اسکات کلنر، کارشناس برجسته‌ی آثار مارک تواین، بر این باور است که آثار او نابرابری انسان‌ها را تأیید نمی‌کند بلکه به نقد می‌کشد.
هاکلبری فین
هاکلبری فین نوجوانی است که از پدری الکلی متولد و بعد از چند سال، پدرش گم شده و بعدْ او با تام سایر دوست می‌شود. او را به‌دست فردی به نام بیوه می‌سپارند که همراه با خواهرش دوشیزه واتسون زندگی می‌کند و یک برده سیاه به اسم جیم دارد. پدر هاکلبری فین بالاخره به روستایشان می‌آید و هاک را به کلبه‌ای وسط جنگل میبرد. هاک پس از چند روز از آنجا فرار می‌کند و…
این رمان درخشان از مارک تواین، چندین دهه است که به عنوان یکی از برترین نمونه های ادبیات آمریکا در نظر گرفته می‌شود و شخصیت فراموش نشدنی و فوق العاده جذابی به نام هاک را به مخاطبین معرفی می‌کند. ماجراهای هاکلبری فین با طنزی غنی و انتقادهای گزنده ی اجتماعی، به سفر هیجان انگیز هاک به همراه برده ای فراری به نام جیم می‌پردازد و توصیفات شگفت انگیزی از مکان ها و آدم های حاشیه‌ی رودخانه ی می سی سی پی ارائه می‌کند. این رمان کلاسیک که جامعه ای جنوبی در زمان قبل از جنگ را به تصویر می‌کشد و هجویه ای گزنده درباره ی نگرش‌های واپس‌گرایانه، به خصوص نژادپرستی، است.
بخوانید: ۱۰ رمان برتر هاروکی موراکامی که باید بخوانیم
شانس
کتاب شانس، جلد اول از مجموعه‌ی داستانهای کوتاه مارک تواین است؛ داستان‌هایی که در آنها دیگر از ماجراجویی و شیطنت‌های نوجوانان خبری نیست و تواین با زبان طنز، مسایل اخلاقی و انتقادی را توصیف می‌کند. شاید در ابتدای کتاب فضا و عناصر داستان عجب باشند اما کمی که داستانهای این کتاب را پی می‌گیریم، مشاهده می‌کنیم که تواین توانسته در این ژانر هم ذهن مخاطبان خود را مطابق با چیزی که مد نظر داشت، فرم دهد و توان درک را به مخاطبین ارائه نماید.
داستانهای این کتاب نوعی فکاهی آمریکایی است که از دل روایتهای شفاهی آن فرهنگ نسبتا نوپا استخراج شده است. در ابتدای این کتاب نیز متنی کوتاه با عنوان «چگونه داستان تعریف کنیم؟» آمده و در آن داستان فکاهی و تفاوت آن با داستانهای کمیک به قلم تواین تعریف شده است.
بخوانید: معرفی جان اشتاین بک و بهترین آثار او
شاهزاده و گدا
این کتاب داستان ادوارد و تام را بیان می‌کند که یکی ولیعهد انگلستان است و دیگری گدایی بیش نیست. دست تقدیر به واسطه چهره‌های آنها، که بسیار شبیه هم است، این دو را بر جای یکدیگر می‌نشاند و آن دو زندگی دیگری را امتحان می‌کند. تام و ادوارد هردو در یک روز در خانواده‌هایی کاملاً متفاوت به دنیا آمده‌اند. نویسنده از سویی از نظام فاسد دربار انگلستان و از سویی از فساد اخلاقی در میان مردم فرودست جامعه انگلستان انتقاد می‌کند.
نویسنده شوخ و بذله گوی آمریکایی، هزاران کنایات و استعارات پرمغز و پرمعنی به کار برده و نه تنها صحنه های تاریکی از تاریخ قرن شانزدهم ملت انگلیس را روشن ساخته، بلکه زشتیها و پلیدیهای اجتماع خود را نیز در این آینه صاف و روشن به خوانندگان نشان داده است. شاهزاده و گدا داستانی است که هیچ‌گاه کهنه نمی‌شود.
بخوانید: ۱۰ کتاب پیشنهادی تیم پادکست چنل بی و علی بندری
ویلسون کله‌پوک
ویلسون کله‌پوک داستانی برخاسته از دوران تاریک سال‌های آخر فعالیت مارک تواین و در واقع بهترین محصول آن دوران است. او قسمت بیشتر این داستان را در ناکام‌ترین دهه‌ی زندگی‌اش، دهه‌ی ۱۸۹۰، نگاشته است. در آن دوران او آخرین سال‌های دهه‌ی پنجم زندگی‌اش را سپری می‌کرد، متحمل چندین دشواری و شکست مالی شده بود و همچنین مدت هفت سال بود که به منظور صرفه‌جویی در مخارج زندگی در اروپا زندگی می‌کرد.
همانند جالب‌ترین آثار تواین، این اثر یک کتاب بد است که کتابی خوب در دل آن نهفته و تقلا می‌کند از آن بیرون بیاید، و در آخر هم به طرزی قابل‌توجه موفق به این‌کار می‌شود. داستان ویلسون کله پوک با لحنی پیچیده نوشته شده که به آن حالت نقص و سردرگمی‌هنری و در عین حال، ژرفای عمیق اخلاقی می‌دهد. محصول این رویداد در بسیاری موارد ابهام است؛ اما نه ابهامی‌به دلیل ضعف مشخص در نگارش، بلکه ابهامی زاییده‌ی سخت‌ترین و پیچیده‌ترین نوع به کارگیری صنایع ادبی؛ به کارگیری طنزی مستمر، تند و تیز و دورنگر که تا انتهای داستان ادامه پیدا می‌کند.
بخوانید: ۱۰ کتاب از زنان برنده‌ی جایزه نوبل
زندگی سخت
کتاب زندگی سخت، حکایتی از تجربه زندگی مارک تواین در غرب وحشی و یکی از پر بحث برانگیزترین کتابهای اوست. ماجرایی که در اوج‌گیری تب کشف معادن نقره نوادا برایش اتفاق افتاد. این کتاب، نه یک زندگینامه، نه رمان و نه یک کتاب تاریخی است اما با این حال همه هم هست. سام کلمنس که نوجوان و به گفته خودش نادان و بی‌تجربه است پس از دریافت یک پیشنهاد شغلی از برادرش که به تازگی به یک منصب مهم دولتی در نوادا رسیده، عازم سفر می‌شود. او که هیچوقت از خانه دور نشده است در آرزوی پیشرفت، پولدارشدن و سیاحتی ماجراجویانه راهی غرب می‌شود و این تجربه برایش زندگی سختی رقم می‌زند:
” من قصد داشتم فقط سه ماه در نوادا بمانم ــ قصد بیشتر ماندن نداشتم. تصمیم داشتم تا آنجا که می‌توانم چیزهای جدید و عجیب ببینم، و سپس به‌سرعت برگردم و به کاروزندگی‌ام برسم. به‌هیچ‌وجه فکر نمی‌کردم آن گردش سه‌ماهه، شش هفت سال به درازا بکشد! ”
بخوانید: ۷ کتاب ترجمه شده توسط نجف دریابندری
ماجراهای تام سایر
این کتاب درباره پسر نوجوانی به نام توماس (تام) سایر است که در شهر خیالی سن پترزبورگ، در کناره رود می‌سی‌سی‌پی زندگی می‌کند. تام سایر ویژگی‌های سه بچه‌ای را که نویسنده با آنها آشنایی داشت در وجود یک شخصیت خلاصه می‌کند. خرافاتی که در این کتاب به آن پرداخته شده، در آن دوره‌ای که حوادث این داستان اتفاق می‌افتد، هنوز در میان بچه‌ها و بردگان غرب زنده رواج داشت.
مارک تواین با خلق این رمان که آن را برای مخاطب بزرگسال نوشت، توانست روایتی طنزآمیز و بدیع از دنیای واقعی نوجوانان ارائه دهد. وقتی یک رمان پس از گذشت سال‌ها هم چنان ترجمه و خوانده می‌شود، می‌توان آن را یکی از ماندگارترین رمان‌های جهان دانست. تام سایر یکی از این کتاب‌هاست. این نویسنده آمریکایی اغلب ماجراهای رمانش را از واقعیت‌هایی برگرفته که در نوجوانی از سر گذرانده است.
بخوانید: ۸ کتاب زندگینامه‌ای از افراد مشهور سیاسی
علم علیه شانس
علم علیه شانس ۱۰ داستان دارد که اسامی شان به این ترتیب است:
خانم مک ویلیامز و رعد و برق، مردی که در گَدسبی اقامت گزید، شکار بوقلمون حقه‌باز، علم علیه شانس، ماجرای ازدواج میلز و جرج بنتون، خانواده مک ویلیامز و دزدگیر، داستان عوضی، خلاصه ای از یادداشت‌های روزانه آدم، تاریخچه محرمانه اردوگاهی که سقوط کرد، یادداشت‌های روزانه حوا.
بخش آدم و حوای کتاب داستانهای فکاهی کوتاهی بوده که تواین برای روزنامه‌ها تحت عنوان «یادداشت‌های روزانه آدم» و «خاطرات حوا» نوشته است. بنیان فکری این دو داستان بسیار جالب است: اگر آدم و حوا قادر به نوشتن بودند و از آنها دفترچه خاطراتی به جا می‌ماند، در آن از چه چیزهایی حرف می‌زدند؟ روایت خاطره‌های آدم و حوا، به نوعی تقابل زیستن مردانه و زنانه است و تواین بر تفاوت‌های آنها دست می‌گذارد.
تواین در حقیقت به شکلی کنایی نشان می‌دهد که از بدو حیات بشر این دو جنس، دو نگاه متفاوت به دنیای پیرامون خود داشته‌اند و در شیوه تجربه‌اندوزی و تفسیر دنیا از شگردهایی متمایز بهره می‌بردند. اما در عین حال کنار هم و مکمل یکدیگر بودند و هر یک کمبود‌های جنس دیگر را جبران می‌کردند و به همین دلیل این رابطه از ابتدای تاریخ تاکنون دوام آورده است.
