بیوگرافی و خاطرات آدم‌ها، مخصوصا آن‌هایی که به جبز زمانی و مکانی درگیر برهه‌های حساس تاریخی و اجتماعی و سیاسی میشوند و اتفاقاتی همچون جنگ و خفقان و اشغال و استعمار و … را تجربه کرده‌اند همیشه خواندنی و پرکشش هستند. این کتاب‌ها خود اسناد تاریخی مهمی است که بعضا آنچه که تاریخ روایت‌شده فاتحان ثبت نکرده را به خواننده یادآور میشوند.
روایت‌هایی که هم‌زمان قدرت و توانایی انسان‌هایی برای زیستن در سختی‌ها و بی‌رحمی و شقاوت انسان‌هایی دیگر را به ما گوش‌زد می‌کند تا یادمان بماند که گاهی مرز بین سیاهی و سفیدی چقدر باریک است. بیوگرافی و خاطراتی که به‌نوعی سمت درست تاریخ را نشان می‌دهند و از امکان‌های تک‌تک آدم‌ها در دوران‌های سخت و سیاه می‌گویند، فرقی نمی‌کند نویسنده‌ای در روسیه دوران شوروی باشی یا دخترکی ایزدی اسیر داعش یا زن مسنی که در جنگ جهانی دوم در پاریس آواره شده است. اگر هم صرفا خاطرات یک نویسنده و شاعر موفق باشد که راه و رسم نویسنده و شاعر و هنرمند بودن را برای تو تعریف می‌کنند.
در این گزارش هست کتاب با موضوع بیوگرافی و خاطرات از آدم‌هایی با تجربه‌های زیسته مختلف را به شما معرفی می‌کنیم.
کتاب ۵۰ متفکر کلیدی توسعه
کتاب پنجاه متفکر کلیدی توسعه را می‌توان نوعی دانشنامه توسعه نامید. شاخص‌ترین و در عین حال متنوع‌ترین اندیشمندان حوزه توسعه در این کتاب معرفی شده‌اند. در میان آنها اقتصاددانان و مدیران بلندپایه و بین‌المللی، سیاستمداران و دولتمردانی از کشورهای جهان اول تا جهان سوم، رهبران بزرگ سیاسی و نظریه‌پردازان دانشگاهی به چشم می‌آیند. یکی سوسیالیست و مارکسیست و دیگری نئولیبرالیست و باورمند به سرمایه‌داری است؛ یکی از منظر منطقه‌ای و بومی می‌خواهد راه توسعه را هموار کند و دیگری از راه نهادها و مؤسسات اداری و مالی بین‌المللی؛ یکی توسعه را در ستیز میان جهان اول و سوم و دیگری در آشتی و همکاری میان این دو جستجو می‌کند؛ یکی دغدغه‌اش در نظر گرفتن اصول فمینیستی در برنامه‌های توسعه است و دیگری گمان می‌کند توجه به اصول بوم‌شناختی و زیست‌محیطی اساس ایجاد یک برنامۀ توسعۀ پایدار است.
خواننده پس از مطالعه این کتاب از گستردگی دیدگاه‌ها و نظریه‌های توسعه به شگفت می‌آید، اما می‌تواند مطمئن باشد برای هر رویکرد قابل تصوری از توسعه‌گرایی، سرنخ‌هایی مهم در این کتاب یافت می‌شود. متفکرانی از چهار گوشۀ جهان و از نگرش‌های مختلف و هر یک با کوله‌باری از تجربه‌های سیاسی و اداری در متنوع‌ترین کشورهای دنیا راه‌های توسعه را ترسیم می‌کنند. خوانندۀ ایرانی می‌تواند با این پرسش که به راستی چه راهی برای توسعۀ ایران، چه از جهت ملی و چه به لحاظ منطقه‌ای، مناسب است، با نگاهی تطبیقی به مباحث و نمونه‌های مطرح‌شده در کتاب، به گمانه‌زنی در بارۀ امروز و فردایمان بپردازد.
بخوانید: ۷ کتابی که کمک می‌کند دست رسانه‌ها را بخوانیم
کتاب یک فنجان قهوه با ادگار آلن‌پو
اندرو راجر نویسنده‌ای است که عمری در تحقیق درباره زندگی ادگار آلن‌پور و آثارش گذرانده است و یک فنجان قهوه با ادگار آلن‌پو درواقع یک رمان زندگی‌نامه‌ای است و راجر، حوادث و دقایق زندگی این نویسنده و شاعر بزرگ آمریکایی را درآن به زیبایی به‌تصویر کشیده است. از مرگ مادر ادگار، بزرگ شدنش در خانواده‌ای دیگر، عشقش به سرایش شعر و…..
یک فنجان با ادگار آلن‌پو که اولین بار در سال ۲۰۰۳ منتشر شده نامزد نهایی کتاب برگزیده سال آمریکا هم بوده است. این رمانی تاریخی پر از نامه‌های واقعی پو به سه نامزدش، نویسندگان معاصر خود و دشمنان خونی‌اش است. شخصیت های این رمان جذاب از طریق گفت‌و‌گوهایی به یاد ماندنی جان می‌یابند؛ گفت‌و‌گوهایی که بر اساس مدارک و شواهد تاریخی نگاشته شده‌اند.
بخوانید: ۷ کتاب برای اینکه همه‌جوره سلامت باشیم: جسمی و روحی
کتاب آخرین دختر
کتاب آخرین دختر با زیرعنوان سرگذشت من از اسارت و مبارزه با خلافت اسلامی (داعش) نوشته نادیا مراد و جنا کراجسکی درحقیقت روایت فراز و نشیب زندگی دختری است که توانسته از چنگ داعش جان سالم به در برد.
نادیا مراد در کتاب آخرین دختر سرگذشت خود را از قبل از دوران اسارت، سختی‌ها و رنج‌هایی که در زمان اسارت متحمل شده و چگونگی رهایی‌اش از داعش را روایت می‌کند. روایت‌هایی که امروز همچون شاهدی برای وحشی‌گری های داعش است. نجات‌یافته‌ای از ظلم و تجاوز، یک پناهنده ایزدی که دنیا را مجبور کرده است تا به یک نسل‌کشی در حال وقوع توجه کنند. این اثر یک فراخوان برای دادخواهی و یک گواهی برای میل قدرتمند انسان به بقا و نامه‌ای عاشقانه برای کشوری از دست‌رفته است.
نادیا مراد علاوه بر جایزه صلح نوبل، جایزهٔ حقوق بشر واسلاو هاول و جایزهٔ ساخاروف را نیز دریافت کرده است. او همچنین اولین سفیر حسن‌نیت سازمان ملل در راستای ارج‌نهادن به بازماندگان قاچاق انسان است.
بخوانید: ۸ کتاب درباره ایران باستان و سنت‌های آن
کتاب آنا آندری‌يونا آخماتووا
بیش از بیست و پنج سال از چاپ اول «مجموعهٔ نسل قلم» می گذرد. این کتاب‌ها زندگینامه نیستند، بلکه شرح و تفسیر و نقد آثار و اندیشه‌های نویسندگان هستند و اگر چه حجمشان اندک است اما می‌توانند نقطهٔ شروع خوبی برای خوانندگانی باشند که در پی راه یافتن به مضامین اندیشه‌های این نویسندگان و متفکران هستند.
سام درایور در کتاب «آنا آخماتووا» درباره او می‌‌گوید که «دست هوس‌باز تقدیر» این امکان را به او داد که از تهدید و تعقیب جان سالم به در برد. همچنان که آخرین سال‌های نسبتا آرام زندگی‌اش به پایان نزدیک می‌شد و شعر‌های تازه‌اش بار دیگر در دسترس عموم قرار می‌گرفت، کم‌کم روشن می‌شد که آخماتووا نه‌فقط آخرین شاعر بازمانده از آن دوره غریب؛ بلکه یکی از زبده‌ترین‌هایش هم بوده است.
بخوانید: ۸ کتاب برای آموزش مدیریت دارایی‌های شخصی
کتاب آواز پری‌ها
این کتاب شرح زندگانی پری زنگنه از زبان خودش است و حاوی خاطرات هنری اوست، که با حضور خود ایشان در پاریس و تهران نیز رونمایی شد. از سوی دیگر در این کتاب آنچه از ورود یک شاگرد به کنسرواتوار آموزش داده می‌شود، به صورت خودآموز آواز به خواننده ارائه شده است. کتاب همچنین مطالب بسیار ارزنده درباره چگونگی برپایی هنرستان‌های موسیقی در ایران و نیز سبک‌های آوازی و دیگر اطلاعات با ارزش هنری را در خود جای داده است.
نویسنده این کتاب، خواننده‌ای است نامدار که در بین ایرانیان و موسیقی ایران از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. این هنرمند، از بزرگ‌ترین اپراهای جهان تا آوازهای محلی این سرزمین، کارنامه‌ای هزاررنگ دارد. شاید وی تنها خواننده در موسیقی معاصر ایران باشد که به حیطه خوانندگی محدود نمانده و اپرای عظیم زندگی خود را با هدایت سرنوشت، نوشته و خوانده است. شاید برای همین در مدت یک‌ماه پش از انتشار به چاپ دوم رسید.
در بخشی از کتاب نیز از زبان پری زنگنه می خوانیم: «نت‌ها برای کسانی که زبان موسیقی را آموخته‌اند، در گوش بینا و نابینا یک صدا دارند. صرف بینا بودن کمکی به فراگیری موسیقی به کسی که استعداد نداشته باشد نمی‌کند، همچنان که نابینا بودن مانعی برای هنرآموز مستعد موسیقی نیست.»
خواندن این کتاب به عموم هم میهنان هنردوست ایرانی، بخصوص هنرجویان موسیقی و آواز توصیه می‌شود.
بخوانید: ۵ کتاب برای شناخت بهتر اختلال دوقطبی
کتاب امید علیه امید
کتاب امید علیه امید با زیرعنوان روشنفکران روسیه در دوره وحشت استالینی نوشته نادژدا ماندلشتام ، نویسنده روسی و تصویری از شرایط سخت زندگی روشنفکران منتقد حکومت در دوران شوروی سابق را به نمایش می‌گذارد.
نادژدا ماندلشتام در این کتاب به شرح زندگی خود و همسر شاعرش، اوسیپ ماندلشتام در فاصله سال های ۱۹۳۴ تا ۱۹۳۸ می‌پردازد. همسر او از منتقدان نظام حاکم شوروی بود و سرانجام در اردوگاه‌های کار اجباری در سیبری جان باخت. اوسیپ در پانزدهم ژانویه ۱۸۹۱ در ورشو متولد شد. شهرت وی در دهه قبل از ملاقات با همسر آینده‌اش در ۱۹۱۹، شکل گرفته بود. نادژدا ماندلشتام کتاب «امید علیه امید» را در سال ۱۹۶۴ نوشت. در آن زمان امکان چاپ کتاب در شوروی فراهم نبود و به همین دلیل دستنوشته‌های خانم ماندلشتام پنهانی از شوروی خارج و پس از ترجمه به زبان انگلیسی برای اولین بار در غرب چاپ و منتشر شد. هریسون سالیسبوری یکی از نویسندگان روسی، درباره این کتاب گفته: «هیچ کتابی به اندازه‌ی این کتاب نتوانسته جهنم‌دره‌ای را که روسیه در زیر حکومت استالین به آن مبدل شد، شرح دهد. این کتاب در عین حال شرح درخشانی است درباره‌ی اوسیپ ماندلشتام، بزرگ‌ترین شاعر روسی قرن بیستم، که از زبان بیوه‌ی وفادارش بیان شده است.»
بخوانید: ۷ کتاب درباره بلوغ و آسیب‌های اجتماعی نوجوانانه
کتاب پاریس زیرزمینی
کتاب پاریس زیرزمینی ماجرای زندگی دو زن میانسال با نام اتا و کیتی را بیان می‌کند که در پاریس یک زندگی ارام را برای خود دست و پا کرده بودند و باهم دوران خوش را سپری میکردند. اما مسیر زندگی آنها در بحبوحه جنگ جهانی دوم و در زمان اشغال پاریس کاملا عوض می‌شود. این دو زن که یکی از آنها انگلیسی و دیگری آمریکایی است در حین فرار از پاریس، مانند هزاران نفر دیگر که قصد فرار از این شهر را داشتند به مشکل برمی‌خوردند و نیروهای آلمانی مانع از خروج آنها میشوند. آنها در راه بازگشت با شخصی که خود را خلبان انگلیسی معرفی می‌کند روبه رو میشوند و تصمیم می‌گیرند او را نجات دهند. سرنوشت آنها را در مسیری قرار می‌دهد که به نیروهای مقاومت فرانسه می‌پیوندند تا به فرار سربازان انگلیسی از پاریس اشغال شده کمک کنند. داستان زمانی به اوج خود می‌رسد آنها به چنگال نیروهای نازی می‌افتند و سرنوشت اتا به‌واسطه ملیت آمریکایی به شکل کاملا متفاوتی رقم می‌خورد.
در بخشی از کتاب آمده است: کیتی به پاریس عشق می‌ورزید. به خاطر درآمدش از ملک پدری استقلال مالی داشت و می‌توانست محل زندگی‌اش را خودش انتخاب کند؛ بنابراین دیگر به انگلستان برنگشت. اما چون نمی‌توانست بی‌کار بماند. لباس‌فروشی کوچکی در خیابان ردیه باز کرد. من در آنجا او را ملاقات کردم. سال ۱۹۲۵ که با شوهرم، ویلیام نویز شایبر به پاریس رفته بودم. ما سالی سه ماه به فرانسه می‌رفتیم. دوستانم گفته بودند که این مغازه ساخته شده برای مشتری‌های آمریکایی مثل من که سلیقه‌ی محافظه‌کارانه و جیب پرپولی داریم. به سرعت بین من و کیتی دوستی و الفتی عمیق به وجود آمد. کششی طبیعی از جانب کیتی به خودم احساس می‌کردم: ورای نیاز یک مغازه‌دار به جلب توجه مشتری، و آن را پذیرفتم. از آن پس امان نداشت در سفرهای سالانه‌ام به پاریس به دیدنش نروم.
بخوانید: ۷ کتابی که دست ما را برای نقد ادبی و هنری باز می‌کند
کتاب پسر روی جعبه چوبی
کتاب «پسر روی جعبه چوبی» نوشته لئون لایسن نخستین‌بار سال۲۰۱۳ منتشر شد. کتابی که با خواندن آن می‌توان دریافت حتی در تاریک‌ترین لحظه‌ها جا برای قدرت و شجاعت هست. لئون لایسن تنها ۱۰سال داشت که نازی‌ها به لهستان یورش برده و او و خانواده‌اش را به کراکو بردند. لایسن با خوش‌اقبالی، مقاومت و ثبات‌قدم توانست از سادیسم نازی‌ها جان سالم به در ببرد. در نهایت، سخاوت و زیرکی مردی به نام اسکار شیندلر بود که زندگی او و خانواده‌اش را نجات داد. شیندلر، نام اعضای خانواده لایسن را در فهرست کارگران کارخانه خود قرار داد؛ فهرستی که بعدها شهرتی جهانی پیدا کرد: فهرست شیندلر.
رنا فیندر؛ از بچه‌های شیندلر درباره این کتاب نوشته است: کتاب را دوست داشتم و نمی توانستم آن را زمین بگذارم . خاطرات لایسن مرا به زمانی دیگر ، جهانی دیگر برد که کودکیمان از ما دزدیده شد . جایی که یک شبه به دشمنان کشور تبدیل شدیم ، تا آواره و شکنجه شویم و به قتل برسیم فقط به این دلیل که یهودی بودیم . اسکار شیندلر به حهان یاد داد که یک نفر هم می تواند تفاوت ایجاد کند و لئون لایسن با شریک کردن ما در زندگی و خاطراتش به حتم این تفاوت را ایجاد کرد.
