کتابهای حوزه روانشناسی همیشه جزو پرخوان‌‌ترین آثار مکتوب در لیست‌های فروش هستند. تقریبا می‌توان گفت بازار کتاب تا حد زیادی روی گردش مالی این آثار می‌گردد. متاسفانه به همان میزان که کتاب خوب و ارزشمند روانشناسی و روانکاوی منتشر می‌شود، کتابهای به‌اصلاح زرد و تجاری به‌نام روانکاوی و روانشناسی و برای مثلا نشان دادن راه‌ورسم موفقیت و پشت سر گذاشتن تنش‌های اجتماعی و فردی هم در بازار جولان می‌دهند.
برای همین مهم است که به‌عنوان علاقمند به مطالعه در این حوزه حتما به کتابهای تایید‌شده از نظر علمی و دارای کیفیت محتوایی دسترسی داشته باشید. ما در این گزارش هشت کتاب پرفروش از شناخته‌ترین نویسندگان درباره روانشناسی را به شما معرفی کرده‌ایم. کتاب‌هایی که تمام حوزه‌های شناخت خود و ناخوداآگاه، موضوعات جنسی، شیوه اجتماعی شدن و مقابله با عادتهای بد را شامل می‌شوند.
کتاب گریز از آزادی
کتاب گریز از آزادی، اولین اثر اریک فروم است که نخستین بار در سال ۱۹۴۱ به چاپ رسید. در این كتاب دانشمند آلمانی مسئله وحشت‌زای آزادی را برای نخستین بار مطرح و اعلام خطر كرد كه اگر انسان نتواند به عنوان موجود آزاد زندگی كند و اگر به اهمیت و جنبه حیاتی آزادی خود پی‌نبرد و یا شجاعت دفاع از آن را در خود نبیند خواه ناخواه به نظریه‌های فاشیستی و ایدئولوژی‌های آزادی‌كش متوسل می‌شود و به دنبال آن می‌رود كه دولتی قدرتمند یا دیكتاتوری مطلق‌العنان برای خود بتراشد.
او همچنین به یكی از تضادهای اساسی زمان ما اشاره می‌كند و نشان می دهد كه چگونه مغز انسانی به قرن بیستم رسیده است و حال آنكه قلب بیشتر آدمیان هنوز متعلق به عصر حجر است. انسان وسوسه‌های غیر عقلانی تخریب و كینه و غبطه و انتقام را در خود فرو میبرد… به گفته فروم تا زمانی كه این شكاف بین رشد زیاده از حد فنون و افكار از یك طرف و حالت عقب‌افتادگی عواطف و احساسات از طرف دیگر وجود دارد بشریت چگونه می‌تواند خود را از تخریب و فساد نجات دهد؟ شش سال بعد اریك فروم در كتاب دیگر خود موسوم به انسان برای خویشتن همین مسائل را به‌نحوی دیگر مطرح می‌كند و به مسائل و ارزش‌های اخلاقی كه باید ناظر بر پیدایش آدمیانی آزاد و اجتماعاتی سالم باشد می‌پردازد.
به‌زعم نویسنده انسان‌ها نتوانند با خطرات و مسئولیت های ذاتی آزادی کنار آیند و زندگی کنند، به احتمال زیاد به تمامیت‌خواهی و استبداد روی خواهند آورد. آثار اندکی مانند این کتاب توانسته‌اند عوامل شکل‌دهنده به جامعه مدرن و همچنین چگونگی شکل‌گیری سیستم‌های تمامیت‌طلب را تا این اندازه روشن و جامع مورد تحلیل و بررسی قرار دهند. اگرچه ظهور دموکراسی به آزادی برخی انسان‌ها انجامید، همزمان جامعه‌ای را به وجود آورد که انسان به عنوان فرد، در آن با احساس بیگانگی و تنهایی رو به روست. فروم در گریز از آزادی، با بهره گیری از بینش‌های روانکاوانه به مشکلات تمدن معاصر می‌پردازد.
بخوانید: ۶ کتاب درباره تروریسم و رابطه‌اش با رادیکالیسم
کتاب خیره به خورشید نگریستن
اروین د. یالوم در کتاب خیره به خورشید: غلبه بر هراس از مرگ، تلاش دارد در قالب زبانی روایی، خواننده را با تجربه و فلسفه مرگ آشنا سازد و او را از چنگال هراس از مرگ برهاند.
این کتاب همچون سایر آثار یالوم با روایتی دوستانه و تزلزل‌ناپذیر پیش می‌رود و در باب عمیق‌ترین هراس‌های انسانی، از جمله هراس از مرگ، است. دکتر یالوم در این اثر هنرمندانه، با بهره‌گیری از تجربیات فوق‌العاده ارزشمند خود، ما را یاری می‌کند تا دریابیم این ترس از مرگ است که در تمام اضطراب‌های زندگی رد و نشان آن را می‌توانیم می‌بینیم. او در این کتاب با بلاغتی استثنایی و انسان‌پسند شرح می‌دهد که چگونه می‌توانیم به آرامش برسیم. و اشاره می‌کند که چنین درکی در تجربه‌ای بیداری‌بخش، همانند یک رویا، از دست دادن شخصی یا چیزی ارزشمند در زندگی، بیماری و یا سالخوردگی، فرصت بیشتری برای بروز پیدا می‌کند. یالوم معتقد است به محض این که با فناپذیری خود مواجه می‌شویم، تمایل پیدا می‌کنیم که اولویت‌هایمان را بازآرایی کنیم، با عزیزانمان ارتباط عمیق‌تری داشته باشیم، قدر زیبایی‌های زندگی را بیشتر بدانیم و برای به دست آوردن آرامش در زندگی، دست به خطرهای بیشتری بزنیم.
در بخشی از این کتاب (Staring at the sun: overcoming the terror of death) می‌خوانیم: دو قسم تنهایی وجود دارد: تنهایی روزمره و تنهایی وجودی. اولی بین اشخاص است، رنج گوشه‌‌گیری از مردمان دیگر. این تنهایی که غالبا با ترس از صمیمیت یا احساس طرد شدن، شرم، یا بی‌ارزش بودن همراه است برای همه‌مان آشناست. در حقیقت بیشترین کار روان درمانی متوجه کمک به بیمار و یاد دادن ایجاد روابط صمیمانه‌تر و مستمرتر و پر دوام‌تر با دیگران است.
بخوانید: ۸ کتاب مفید برای اینکه شاد باشم
کتاب ویتگنشتاین و روان درمانی از پارادوکس به حیرت
یکی از اهداف کتاب پیشِ رو اثبات این واقعیت است که روان‌درمانی زمانی بهترین نتیجه را خواهد داشت که درمانگر مانند آینه عمل کند و هیچ آموزه، تشخصیص و «باید» جزم‌اندیشانه‌ای نداشته باشد. آینه صرفاً هرچه را رو به‌رویش قرار دارد منعکس می‌کند. آینه چیزی را تعیین نمی‌کند. بنابراین، درمانگر هم نباید چیزی را تعیین کند. درمانگر برای اثبات چیزی تلاش نمی‌کند، نه در پی اثبات برخورداری‌اش از تکنیک یا نظریه‌ای خاص است و نه تلاشی برای اثبات برخوردار نبودنش از آن‌ها می‌کند.
وقتی بیمار ببیند آنچه می‌گوید در درمانگر همچون آینه بازتاب پیدا می‌کند، می‌تواند درمانگر را به مثابه آینه به رسمیت بشناسد. تحقق این شرایط بسیار سخت است زیرا هم درمانگر و هم بیمار صاحب نظریات، دیدگاه‌ها و تکنیک‌هایی هستند که به آن‌ها تعلق خاطر دارند و، بنابراین، طبق آن‌ها نیز عمل خواهند کرد. یکی دیگر از اهداف این کتاب آن است که نشان دهد چگونه سردرگمی درباره کارکرد واژه‌ها خیالات باطلی ایجاد می‌کند که ما را به بند می‌کشد. این موضع نه فقط برای افرادی که به دنبال کمک هستند، بلکه برای جامعه‌ای نیز که پذیرای خیال باطل است تأثیرات مخربی به همراه دارد.
یکی از خاستگاه‌های نگارش این کتاب، آخرین سال حضور نویسنده در کالج ترینیتی کمبریج است. او می‌گوید دانشجوی رشته پزشکی بودم و در سال آخر می‌خواستم فلسفه بخوانم. از آن‌جا که در پی معافیت موقت از خدمت سربازی بودم، به من گفتند که برای تحصیل فلسفه معافیت صادر نمی‌شود. اما می‌توانستم روانشناسی بخوانم که آن روزها بخشی از علوم اخلاق بود. او همچنین اشاره می‌کند «به من گفتند که علاقه به فلسفه از علایم اولیه اسکیزوفرنی است و باید فلسفه را رها کنم، همچنین یکی از روانکاوها به من گفت که ویتگنشتاین دیوانه بوده، هرچند کاملا مشخص بود که از ویتگنشتاین هیچ نمی‌داند جز اینکه فیلسوف بوده است.» مخاطب کتاب «ویتگنشتاین و روان‌درمانی» مطالبی درباره چگونگی ایجاد خیالات باطل توسط سردرگمی درباره کارکرد واژه‌ها خواهد خواند.
این کتاب، ۷ فصل اصلی دارد که عناوین‌شان به ترتیب عبارت است از: «مقدمه»، «پارادوکس‌ها»، «علم‌گرایی»، «منطق و معنا»، «آغاز یادگیری»، «خود و من»، «اعتماد و تردید». در این فصول درباره نظریه روانکاوی، میل، معنا، معنا-ابژه‌ها، ذهن، واقعیت فرویدی، خودآگاهی، مالیخولیا، عشق، رویا، پارادوکس فرگه، پارادوکس یاس، اپوریا، علم‌گرایی، نگرش بی‌طرف، روان‌شناسی‌گرایی و … بحث می‌شود.
بخوانید: ۷ کتاب درباره شبه‌علم: از نظریه ریسمان تا دنیاهای موازی
کتاب چرا خجالت می‌کشم؟
فیلیپ جی زیمباردو استاد روانشناسی در دانشگاه استنفورد در ییل وی کلینیک استینفورد کمرویی را برای توسعه راه های غلبه بر مشکلات کمرویی تاسیس کرد. تحقیقات وی در مورد کمرویی در سرتاسر جهان ذکر شده است. مطالعات دکتر فیلیپ جی زیمباردو نشان داد که بیش از ۸۴ میلیون نفر خجالتی در آمریکای امروز وجود دارد از جمله افراد مشهور پنهانی خجالتی مانند کارول برنت، زاربارا والترز و جانی کارسون .
در این کتاب پرفروش دکتر زیمباردو شرمساری را با درک شخصی از احساساسات درگیر تجزیه و تحلیل می‌کند. وی سپس راهنمایی، تمرین و تشویق برای کمک به افراد خجالتی در تقویت مهارت‌های اجتماعی و اعتماد به نفس خود ارائه می‌دهد. اگر با کم رویی مشکل دارید خواندن این کتاب می تواند دنیا های جدیدی را به روی شما باز کند.
بخوانید: ۸ کتاب برای آشتی با ناخودآگاه
کتاب عادتهای اتمی
کتاب عادتهای اتمی؛ روشی ساده و اثبات‌شده برای ایجاد عادتهای خوب و تغییر عادتهای بد (تغییرات کوچک، نتایج بزرگ)، به سبکی جالب و روان، به ما یاد می‌دهد که چگونه با شناخت عادتهای کوچک و مدیریت این عادت‌ها، هر روز یک درصد بهتر شویم. هر روز یک درصد بهتر شدن، معادل سالی ۳۷ برابر بهتر شدن است! به قول جیمز کلیر (نویسنده کتاب عادتهای اتمی)، همین رفتارها و عادت های کوچک است که تعیین می کند ۵ سال بعد کجا هستیم و چقدر موفق شده‌ایم یا شکست خورده‌ایم!
جیمز کلیر، به روشی جالب و روان، به ما آموزش می‌دهد که چگونه با شناخت عادتهای کوچک و مدیریت آن‌ها، هر روز یک درصد بهتر شویم. هر روز یک درصد بهتر شدن، معادل سالی ۳۷ برابر بهتر شدن است! او می‌گوید همین رفتارها و عادتهای کوچک است که تعیین می‌کند پس از ۵ سال کجا هستیم و چقدر موفق شده‌ایم یا شکست خورده‌ایم!
اساس کتاب عادتهای اتمی (Atomic habits)، مدل چهار مرحله‌ای نویسنده برای عادت‌ها است، سرنخ، تمایل، پاسخگویی و پاداش و چهار قانون تغییر رفتار می‌باشند که این مراحل را تکامل می‌بخشند. امکان دارد مخاطبانی که پیش‌زمینه‌ی روانشناسی دارند، برخی از این اصطلاحات را در شرطی‌‌سازی عامل شنیده باشند که ابتدا با شرح «تحریک، پاسخ، پاداش» توسط اسکینر در دهه‌ی ۳۰ میلادی بیان شد و اخیرا با عبارت «سرنخ، روتین، پاداش» در کتاب «قدرت عادت» نوشته‌ی چارلز داهیگ محبوبیت یافته است.
در بخشی از کتاب آمده است: ژن‌های ما به گونه‌ای نیستند که نیاز به سخت‌کوشی را از بین ببرند. آن‌ها شفاف‌سازی می‌کنند. آن‌ها به ما می‌گویند باید در این حوزه‌ها تلاش کنی. وقتی نقاط قوت‌مان را متوجه شدیم، دیگر می‌دانیم باید زمان و انرژی خود را در کجا صرف کنیم. می‌دانیم که باید به دنبال کدام فرصت‌ها بگردیم و باید از کدام چالش‌ها اجتناب کنیم. هر قدر ماهیت‌مان را به شکل بهتری درک کنیم، استراتژی ما بهتر خواهد شد.
بخوانید: ۷ کتاب درباره روانشناسی خشونت و کنترل آن در جامعه
کتاب ناخودآگاه جمعی و کهن‌الگو
کتاب ناخودآگاه جمعی و کهن الگو، اثری نوشته کارل گوستاو یونگ است که اولین بار در سال ۱۹۶۹ منتشر شده است. مفهوم «کهن الگوها» و نظریه «ناخودآگاه جمعی»، در زمره شناخته‌شده‌ترین و هیجان‌انگیزترین ایده‌های یونگ هستند. او در این کتاب آموزنده و جذاب به توصیف و تشریح این دو مفهوم مهم می‌پردازد. یونگ در این کتاب ابتدا پایه‌های نظری این مفاهیم را برای مخاطبین خود شرح می‌دهد و سپس، انواع مشخص و متفاوت کهن الگوها را به تفصیل بیان می‌کند. رابطه این مفاهیم با فرآیند فردیت نیز در بخش‌های پایانی کتاب مورد تحلیل و ارزیابی قرار می‌گیرد. کتاب ناخودآگاه جمعی و کهن الگو، یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین آثار کارل گوستاو یونگ محسوب می‌شود.
مطالعات جامعه‌شناسانه یونگ در مورد اسطوره‌ها و مذاهب و ادیان ملل گوناگون جهان که همراه با مسافرت‌هایش به اطراف و اکناف دنیا بوده آثار وی را انباشته از تحلیل‌های روانشناسی تطبیقی و مقایسه‌ای کرده است. یونگ پس از نزدیک به دو دهه مطالعات انزواطلبانه که بر روی خود انجام داد، کلید واژه مهم و تاثیر گذار ضمیر ناخودآگاه را شناسایی و به دنیای علم معرفی کرد. ناخودآگاه جمعی و کهن الگو در ۵ فصل نگاشته شده است.
بخوانید: ۷ کتاب فوتبالی برای فوتبال دستان
کتاب خود ناشناخته
کارل گوستاو یونگ در کتاب خود ناشناخته (فرد در جامعۀ امروزی)، به مباحثی نظیر گرفتاری فرد در جوامع امروزی، خویشتن‌شناسی و مذهب مردم مغرب زمین می‌پردازد. همچنین مذهب را نوش‌دارویی برای تفکرات توده‌ای می‌داند. این کتاب مشتمل بر ۷ فصل است که در ابتدا از کمونیسم و حکومتی که در شوروی برقرار است به تندی انتقاد می‌کند.
در فصل‌های دوم به بعد از نقش خود فرد در جامعه سخن گفته و اینکه فرد به جای اینکه تفکر توده‌ای داشته باشد و به این و آن بپیوندد، باید خود را شناخته و طبق شعور ناخودآگاه خود عمل کند. همچنین به نظر یونگ هیچ چیزی بیشتر از استعداد یادگیری، انسان را از غریزه‌هایش بیگانه نمی‌سازد. در نتیجه انسان تنها با شعور خودآگاه خود آشناست و با شعور ناخودآگاه خود بیگانه.
در این کتاب که نخستین بار در سال ۱۹۵۰ منتشر شده یونگ در این اثر چالشی و تفکربرانگیز استدلال می کند که آینده تمدن به توانایی ما (به عنوان فرد) در مقاومت در برابر نیروهای جمعی جامعه بستگی دارد. تنها از طریق به دست آوردن آگاهی، و درک ذهن ناخودآگاه و ماهیت واقعی خویشتن است که فرد می‌تواند دانشی از خود را به دست آورد که او را در برابر تعصبات و افراط‌گرایی‌های ایدئولوژیک ایمن می سازد. این انجام این کار، مستلزم این است که با ترس خود از ماهیت دوگانه ی ذهن مواجه شویم: وجود خوبی‌ها و ظرفیت بروز بدی‌ها در همه افراد. یونگ در کتاب خود ناشناخته، به شکلی جذاب و مجاب کننده استدلال می کند که تنها پس از انجام این کار است که می‌توانیم با خطرات تحمیل شده توسط جامعه (اجتماع افراد) رو به رو شویم و در مقابل تهدیدهای افراد صاحب قدرت، ایستادگی کنیم.
بخوانید: ۸ کتابی که اعتماد‌به نفس شما را به سقف می‌رساند
کتاب سه رساله درباره نظریه جنسی
کتاب سه رساله درباره نظریه جنسی، اثری نوشته زیگموند فروید است که اولین بار در سال ۱۹۰۵ منتشر شد. این کتاب ارزشمند از فروید به سه مقوله اساسی می‌پردازد: انحرافات جنسی، مسئله جنسیت در کودکی و دوران بلوغ. فروید رساله اول خود را با تفاوت قائل شدن میان «ابزار جنسی» و «هدف جنسی» آغاز می‌کند و می‌گوید که انحرافات ممکن است در رابطه با هر دوی این‌ها به وقوع بپیوندند. رساله دوم بیان می‌کند که کودکان نیز، نیازهایی جنسی دارند که تمایلات جنسی دوران بزرگسالی، به تدریج از آن نیازها نشأت می‌گیرند. فروید در رساله سوم کتاب سه رساله درباره نظریه جنسی، از تفاوت‌های میان تمایلات جنسی در دوران کودکی و بزرگسالی سخن می‌گوید و همچنین به چگونگی شکل‌گیری هویت جنسی در دوران بزرگسالی می‌پردازد.
این روانکاو با طرح نظریه‌های شگفت انگیز در روانشناسی، دری نو به درک انسان از خود گشود. کشف ضمیر ناخودآگاه، بررسی ریشه نارسایی‌های روحی در گذشته خود، طرح‌های شگفت‌انگیز وی در روانکاوی و روانشناسی خواب باعث شد که نظریه‌های او در ادبیات نیز بسیار تأثیر گذار شود و امروزه هیچکس از کسانی که خود را اهل ادبیات می‌دانند بی‌نیاز از خوانش و فهمیدن آثار فروید نیستند. در این کتاب، نویسنده به تبیین نظریه جنجال برانگیز خود درباره عقده‌های ادیپ و الکترا پرداخته که به نوعی پایه و اساس اندیشه های این روانکاو بزرگ و تاثیرگذار در تاریخ این علم است.
