آلمان تنها فلسفه و موسیقی نیست. ادبیات داستانی آلمان با نویسندگانی مثل هانریش بل، اووه تیم، برتولت برشت و گونتر گراس شاهکارهای اجتماعی و تاریخی‌ای را در قالب داستان در اختیار مخاطب می‌گذارد. آنچه در این داستان‌ها پررنگ است وقایع سال‌های جنگ‌جهانی دوم و جنگ سرد است و دیوار برلین و گسست جامعه آلمانی به دو جامعه شرقی و غربی به‌واسطه یک دیوار نیز از المان‌های اصلی و اساسی در این داستان‌ها هستند.
نویسندگان آلمانی که خود دهشت جنگ و کشتار را دیده‌اند در داستان‌هایشان سعی دارند از چیستی و چگونگی خشونت بگویند و به این پرسش پاسخ بدهند که چه‌طور می‌شود جامعه‌ای که فلسفه در آن جایگاه بالایی دارد در بزنگاهی تاریخی تمام داشته‌های روشنگری خودر را رها کرده و به‌دنبال توهی فاشیستی برای عبور از بحران‌هایش راه می‌افتد.
هرچه هست رمان‌های معاصر آلمانی از بهترین منابع مطالعاتی برای آنچه بشر در جنگ‌جهانی دوم انجام داده هستند و به‌خوبی از پس گفتن از تاثیراتی که یک جنگ بین‌المللی می‌تواند بر یک جامعه داشته باشد برآمده‌اند. در این گزارش هشت رمان و داستان از نویسندگان آلمانی را به شما معرفی می‌کنیم که همگی روایت‌هایی خواندنی از اروپای معاصر هستند: اروپایی ظاهرا یک‌پارچه که نام اتحادیه بر خود گذاشته است.
او بازگشته است
رمان او بازگشته است، در سال ۲۰۱۲ در نمایشگاه کتاب فرانکفورت عرضه شد و خیلی زود به لیست مشهور پرفروش‌های نشریه اشپیگل راه یافت. این اثر فقط در آلمان حدود یک میلیون نسخه کتاب و بیش از سیصدهزار نسخۀ الکترونیکی و صوتی فروخته و به ۳۸ زبان نیز ترجمه و منتشر شده است.
کتاب درواقع هجویه‌ای تلخ و گزنده از زنده شدن مجدد هیتلر در تابستان ۲۰۱۱ است، جایی که او را به‌عنوان یک بازیگر به رسمیت می‌شناسند و برنامه‌ای تلویزیونی در اختیارش می‌نهند تا به نشر افکار خود و عوام‌فریبی بپردازد. او بازگشته است، به سخره گرفتن افکار عمومی و تأثیر رسانه‌های عمومی در تغییر نگرش افراد، حتی در جامعه‌ای پیشرفته چون آلمان را روایت می‌کند.
آدولف هیتلر در سال ۲۰۱۱ در یک قطعه خالی در برلین که به نظر می رسد محل باغ خارج از پناهگاهی است که در آن سوزانده شده ، بیدار می‌شود. بدون آگاهی از هر اتفاقی که پس از مرگ وی در سال ۱۹۴۵ رخ داده است. بی‌خانمان و بی بضاعت، او هرچه را که می‌بیند و تجربه می‌کند در سال ۲۰۱۱ از منظر نازی ها تفسیر می‌کند: مثلا ترک‌ها در آلمان برای او نشانه‌ای از کارل دنیز هستند که ترکیه را ترغیب به پیوستن کرد.
بخوانید: ۱۰ رمان عاشقانه کلاسیک برای ادبیات دوستان
مجمع‌الجزایز
این رمان مالکه، درباره سه خانواده از طبقات مختلف اجتماعی است که در آن تاریخ اسپانیا، شکاف‌ها و زخم‌های آن دوره روایت می‌شود. این نویسنده متولد ۱۹۷۷، در اثرش تلفیقی از پیچیدگی روابط خانوادگی و اجتماعی، ارائه می‌کند. داستان درواقع شرحی است بر تاریخ استعمار و دیکتاتورهای قرن بیستم در جزیره تنریف، یکی از هفت جزیره مجموعه جزایر قناری. جایی که ژنرال فرانکو کودتای خود علیه دولت منتخب اسپانیا در تنریف را در سال ۱۹۳۶ آغاز کرد.
اینگر-ماریا مالکه، در مجمع‌الجزایر با روایت زندگی سه خانواده از طبقات مختلف اجتماعی، یک قرن تغییرات اساسی، شکاف‌های اجتماعی و طبقاتی، انتظارهای کوچک و بزرگ مردم و نسل‌ها و نیز دیگر دستاوردهای اجتماعی مردم را در قالب داستان ثبت کرده است. داستانی که در سال ۲۰۱۸ جایزه‌ی کتاب سال آلمان را برایش به‌همراه داشت.
بخوانید: ۹ کتاب از زبان افراد مشهور تاریخ
شبکه امنیتی
هاینریش بل در رمان شبکه امنیتی جامعه ی آلمان در سال های ۱۹۷۰ و اینکه جامعه آلمان پس از جنگ به ویژه از طریق پذیرش سرمایه‌داری و بازار آزاد جهانی‌شده چگونه عمل کرده را تصویر می کشد. داستان بر اساس چندصدایی (پلی فونی) صداها و دیدگاه‌ها روایت می‌شود: در قالب دیدگاه شخصیت‌های آن از جمله تولم، دخترش سابین، هلگا هندلر (همسر عاشق سابین)، هوبرت هندلر (عاشق سابین)، رولف تولم، هولزپوک (رئیس عملیات امنیتی تولم)، ارنا بروئر (همسایه سابین ) و … بل سعی دارد در داستانش انگیزه تمایل به سمت خشونت و شورش برای خواننده روشن کند.
مانند بسیاری از آثار دیگر او شبکه امنیتی نیز در کلن و دهکده‌ها و مزارع اطراف آن می‌گذرد. در داستان فریتز تولم به قدرتمندترین مقام آلمان رسیده است. اما همواره همراه شهرت ترس و آسیب‌پذیری نیز به وجود می‌آید. در نتیجه مقامی که به آن رسیده است زندگی او و خانواده‌اش توسط شبکه امنیتی همه جانبه پلیس نظارت و محافظت می‌شود. تولم همراه خانواده‌اش در خانه زندانی شده‌اند و با وجود شبکه امنیتی، زندگی کل خانواده درگیر یک حس بدگمانی است. بل با ساخت چنین حال و هوایی، مخاطب داستان را با زندگی تک تک افراد این‌خانواده آشنا می‌کند؛ تولم، همسرش و دختر و پسر نوجوانشان. آدم‌های اصلی این‌قصه ظاهرا چاره‌ای ندارند جز اینکه منتظر بمانند و ببینند تروریسم کی و کجا بر آن‌ها غلبه می‌کند.
بخوانید: ۱۰ رمان تاریخی محبوب در بین عاشقان ادبیات
عشق سرخ
عشق سرخ اثر ماکسیم لئو، داستان زندگی یک خانواده در آلمان شرقی را رواست می‌کند. خود او، نسل سوم خانواده‌ای است که در آلمان شرقی به دنیا آمده، آنجا زندگی کرده و شاهد تأثیر تنگناها و محدودیت‌های جامعه‌ی کمونیستی بر جامعه بوده است. لئو در این کتاب، از خاطره‌ها، تجربه‌ها و حسرت آزادی و زندگی در آلمان غربی و از جامعه دو تکه‌شده می‌گوید. کتاب به صورت «من روایت» نوشته شده و گفت‌وگوها گاه از زمان حال به گذشته و برعکس در حرکت است.
لئو در من روایت خود می‌نویسد: بهار سال ۱۹۸۸، تقریباً هر کسی را که می‌شناسم، به طور جدی در فکر رفتن هرچه سریع‌تر و محتاطانه‌تر است. هیچ مهمانی‌ای نیست که در آن این موضوع پیش نیاید. از آن‌هایی که توانسته‌اند بروند، آن‌ها که دارند می‌روند، صحبت می‌شود. دو تا از دوستانم می‌خواهند با مردهای اهل برلین غربی ازدواج کنند که بتوانند بروند، دیگران منتظر تولد هفتاد سالگی مادربزرگ‌شان هستند که بخت خود را بیازمایند. کسانی هم هستند که به استخدام دائم جمهوری فدرال برلین شرقی درمی‌آیند تا بتوانند یواشکی خودشان را به برلین غربی برسانند. از مرگ آلمان شرقی مدت‌ها گذشته، اما در میان خانواده‌ی من هنوز زنده است. مانند روحی است که نمی‌تواند آرامش بیابد. حالا که سرانجام همه‌چیز تمام شده، امیدوار بودیم دوران جدید، زخم‌های کهنه‌مان را درمان کند، اما…
بخوانید: ۱۰ داستان هیجان انگیز برای نوجوانان!
مرگ در ونیز
مرگ در ونیز نوشته توماس مان گرچه در نگاه اول، فقط یک سرنوشت را روایت می‌کند، اما درواقع شرحی است از گوشه‌ای از کژتابی‌های جامعه اروپایی در سرآغاز قرن بیستم، قرن جنگ و انحطاط. مان در داستانش شهر ونیز را به عنوان چهارسویی میان آسیا، اروپا، گذشته و اکنون، به آینه تمام‌نمای یک دوران تبدیل کرده است.
گوستاو فون آشنباخ نویسنده مشهور آلمانی سالخورده‌ای است که دیگر انگیزه و توان نوشتن ندارد. او که سراسر عمرش زندگی منظم با قواعدی مشخص داشته، برای تغییر روحیه‌اش تصمیم می‌گیرد به ونیز، شهری زیبا و هنری سفر کند تا حال و هوایش عوض شود. او در این سفر که برای تقویت توان نویسندگی‌اش به آن تن داده، دلباخته می‌شود. عشقی که آغاز‌کننده درگیری‌های گوستاو بین اخلاق و عاطفه است.
ذهن و خیال شخصیت اصلی داستان به تسخیر خواب‌هایی متأثر از مرگ و ماوراء در آمده است و او در پیروی ناخودآگاه از این خواب‌ها، در گردشی بعد از ظهری، با سفیر مرگ روبه‌رو می‌شود و دیدارها در طول داستان هربار او را به جایی می‌کشاند که در آنجا مرگش مقدر شده است.
بخوانید: ۱۰ رمان برتر از ژانر پلیسی و جنایی
کشف سوسیس کاری
کشف سوسیس کاری مشهورترین رمان اووه تیم است که اولینبار در ۱۹۹۳ منتشر شد و بهسرعت به زبان‌های دیگر نیز ترجمه چاپ شد و حتی با اقتباس از آن فیلم سینمایی و تئاتر هم ساخته شد. رمان از ماه‌های پایانی جنگ جهانی دوم آغاز می‌شود و تا سال‌های انتهایی دهه پنجاه میلادی پیش می‌رود و جامعه آلمان را در خلال سال‌های ۱۹۴۸ ـ ۱۹۴۵، شرح می‌دهد.
کشف سوسیس کاری از مردی می‌گوید که در جست‌و‌جوی گذشته دورش به سال‌های کودکی‌اش بازمی‌گردد و زنی که کنار خیابان در هامبورگ سوسیسی ارزان‌قیمت و ابداعی می‌فروخت که مشهور شد به سوسیس با سُس کاری. اما چرا سوسیس؟ چون این غذا یک غذای ساده و برای مرد نماد جنگ و نشانه‌ای برای او و همنسلانش است. مرد در این سفر زمانی با مرگ‌ها، عشق‌ها، یهودیان ترس‌خورده، نازی‌ها و دستآخر زمانی ازدست‌رفته مواجه می‌شود. زمانی که در آن بوی این خوراک می‌پیچد و حافظه‌اش را فعال می‌کند.
بخوانید: ۷ کتاب در مورد جنگ های جهانی که باید بخوانیم
پایان تنهایی
پایان تنهایی داستانی است درباره عشق ودوست داشتن. داستانی که پس از انتشارش در سال ۲۰۱۶ سی هفته در فهرست ۱۰ کتاب پرفروش جا خوش کرده بود و جایزه انجمن راونسبورگ و جایزه ادبی اتحادیه اروپا را هم از آن خود کرد. در یکی از نظرسنجی‌های انجام‌شده، این کتاب محبوب‌ترین رمان سال ۲۰۱۶ آلمان شده است.
راوی داستان با مرور خاطرات و وقایعی که زندگی او و خانواده‌اش را تحت تأثیر قرار داده از عشق و تنهایی می‌گوید. پیش از شروع متن رمان نیز، این جمله یا شعر از اف.اسکات فیتزجرالد درج شده است: صندلی‌ات را/ تا لبه پرتگاه/ جلو بکش/ آن وقت داستانم را برایت تعریف می‌کنم.
این رمان ۲ بخش دارد که فصولش در در این دو بخش چاپ شده‌اند. دو فصل ابتدایی بخش اول و دوم رمان هم بدون اسم هستند. عناوین فصل‌های این رمان به ترتیب عبارت است از: جریان آب (۱۹۸۰)، بر سر دوراهی (۱۹۸۳-۱۹۸۴)، تبلور (۱۹۸۴-۱۹۸۷)، فعل و انفعلات شیمیایی (۱۹۹۲)، برداشت محصول (۱۹۹۷-۱۹۹۸)، راه بازگشت (۲۰۰۰-۲۰۰۳)، پرواز زمان (۲۰۰۵-۲۰۰۶)، بروز ترس (۲۰۰۷-۲۰۰۸)، جزء تغییرناپذیر (۲۰۱۲-۲۰۱۴)، زندگی‌ای دیگر.
بخوانید: ۶ کتاب برتر درباره جنگ جهانی اول
حمایت از هیچ
کتاب حمایت از هیچ شامل سه داستان است از هارتموت لانگه، یکی از بزرگترین داستان‌نویسان معاصر آلمان. ۳ داستانی که در این کتاب چاپ شده‌اند، درباره شخصیت‌هایی هستند که برای فرار از تهی‌بودن تلاش می کنند. وجه تشابه داستان‌ها نیز این است که همگی با اتفاقات ساده و نه چندان جدی، مثل کنجکاوی یک کارمند بانک در سفری اداری و آواره شدنش در اروپا یا تصادف کوچک و کم اهمیت نوجوانی که به خاطر گذراندن درس‌هایش یک موتور سیکلت از پدرش هدیه گرفته یا دردسرهای یک مستاجر جدید برای زنی حساس، شروع می‌شوند اما این حوادث کوچک، اتفاقاتی بزرگ را رقم می‌زنند.
مثلا در داستان پلاکارد، مدیر آلمانی یک بانک، هم‌چنان که در پارکی در وین قدم می‌زند، نامش را به فهرست گم شده‌ها اضافه می‌کند، و بدین ترتیب، خروج خودش را از زندگی ملالت بارش رقم می‌زند و هنگامی که سوار قطاری به مقصد ونیز می‌شود، با بیگانه‌ای با شولا و سرپوش ملاقات می‌کند.
