جایزه ادبی هوگو یا Hugo Award) جایزه‌ای‌ست از سال ۱۹۵۳ میلادی به بهترین رمان و داستان علمی و تخیلی هدا می‌شود. هدف این جایزه که به افتخار هوگو گرنزبک بنیان‌گذار نخستین مجلهٔ علمی-تخیلی «داستان‌های شگفت‌انگیز»، نام‌گذاری شده این است که خیال‌پردازی را ارج بگذارد و اهمیت آن را یادآور شود.
این جایزه از سوی مجمع جهانی انجمن علمی تخیلی جهان (“WSFS”) اعطا می‌شود و داوران آن جزو هیچ ارگان و سازمانی نیستند و ملاک‌شان هم برای اعطای جایزه این است که جدا از استاندارهای لازم ادبی و نگارشی پیش‌تر در هیچ حوزه و ژانر دیگری کاندید جایزه نشده باشد. این داوران در گروه‌های شش‌نفره بهترین رمان و بهترین داستان کوتاه و بهترین داستان تصویری در موضوع علمی و تخیلی را انتخاب و معرفی میکنند. جالب است بدانید که هوگو هیچ پاداش مادی یا جایزه نقدی به برگزیده‌ها اهدا نمی‌کند.
در این گزارش هفت رمان برگزیده این جایزه در سالهای مختلف را به شما معرفی می‌کنیم تا اگر علاقه‌مند به داستان‌ها و رمان‌های علمی و تخیلی هستید بهترین‌هایشان را بخوانید.
کتاب دروازه ی اوبلیسک
این رمان برنده جایزه هوگو در سال ۲۰۱۷ در واقع دومین جلد از مجموعه رمان زمین متلاشی می‌شود بعد از فصل پنجم و قبل از آسمان سنگی است. قهرمان کتاب اول سه گانه زمین شکسته در کتاب دوم زندگی جدیدی در جامعه ای نو می‌سازد و هدفی تازه برمی‌گزیند. دنیا در برابر نابودی مقاومت می‌کند و این مقاومت از نگاه سه شخصیت آشنا روایت می‌شود: ایسان، دخترش ناسان و محافظشان شافا.
دروازه اوبلیسک دنیای قصه را همچنان زمینه چینی می‌کند و رازهایی که در جریان این کتاب برملا می‌شود، خواننده را به ادامه دادن ترغیب می‌کند تا به آسمان سنگی برسد و به گمشده دیرباز زمین.
ن. کی جمیسین رمان‌نویس، روان‌شناس، مشاوره شغلی اهل ایالات متحده آمریکا است. وی همچنین برنده جوایزی همچون جایزه نبیولا برای بهترین رمان و جایزه ادبی هوگو برای بهترین رمان شده است. جالب است بدانید این نویسنده اولین سیاهپوستی است که جایزه هوگو را دریافت کرده است.
بخوانید: ۸ رمانی که از جنگ می‌گویند / جنگ‌ها لابه‌لای رمان‌ها و داستان‌ها
کتاب ساکن برج بلند
در این داستان جنگ جهانی دوم در سال ۱۹۴۷ پایان یافته است و دولت‌های محور یعنی امپراتوری ژاپن و آلمان نازی در جنگ پیروز شده‌اند و هر کدام حاکم بخش‌هایی از کشور سابق ایالات متحده آمریکا هستند. ماجرای این رمان پانزده سال پس از پایان جنگ یعنی در سال ۱۹۶۲ اتفاق می‌افتد.
رابرت شیلدان عتیقه‌های آمریکایی را به ژاپنی‌ها که فاتحان جنگ جهانی دوم هستند می‌فروشد. از آنها نفرت دارد و در همین حین در آتش شباهت به آنها می‌سوزد. فرنک فینگ «عتیقه‌ها» را در کارگاهش می‌سازد. به دلیل اصل و نصبش، زندگی‌اش در خوف و خفا از آلمان فاتح جنگ می‌گذرد ولی مسیر کاری‌اش چنان پیش می‌رود که ناخواسته در معرض توجه باشد. جولیانا، همسر سابق فرنک با مردی آشنا می‌شود که پنهانی اندیشه قتل در سر دارد.
رمان‌نویس آمریکایی فیلیپ کی. دیک با رمان ساکن برج بلند در سال ۱۹۶۳ برنده جایزه هوگو برای بهترین داستان شد.
بخوانید: ۷ کتاب برنده جایزه حلقه منتقدین آمریکا
کتاب جنگاوران اخترناو
جنگاوران اخترناورمانی تخیلی نوشته رابرت آنسون هاین‌لاین است. این رمان نخستین بار در اکتبر و نوامبر سال ۱۹۵۹، با نام سرباز اخترناو به فرم خلاصه در مجله‌ای فانتزی و علمی تخیلی منتشر شد و سپس در دسامبر ۱۹۵۹ به صورت کتاب به چاپ رسید.
رمان روایتی اول شخص در مورد یک سرباز جوان از فیلیپین به نام «جانی خوان ریکو»، سوء استفاده از جنگ‌افزارهای پیشرفته و مربوط به آینده و روش‌های جنگی نوین است. قسمت‌های هیجان انگیز داستان هنگام جنگ‌های بین ستاره‌ای و با استخدام ریکو به عنوان سرباز شکل می‌گیرند. جریان جنگ او و همراهانش با مردم فضایی عنکبوت گونه‌ای در نهایت سبب رخ دادن بسیاری از اتفاقات داستان می‌شوند که داستان را شکل می‌دهند. از دیگر جنبه‌های مورد بحث مسایل مربوط به شخصیت‌های داستان در زمینه‌های اخلاقی، فلسفی، حق رای عمومی، فضیلت مدنی، بزهکاری نوجوانان، مجازات اعدام و جنگ هستند.
درواقع «جنگاوران اختر ناو» داستان سربازی ساده است… سربازی از سده‌ی بیست و دوم. جوان هجده سالهای مشتاق خدمت که برای آموختن رزم به صف سربازان و جنگاوران مدافع زمین می‌پیوندد و طی این دوره رابطه میان وظیفه و بهایی را که باید برای آزادی پرداخت، در می‌یابد. او به عرصه جنگی بین‌ستاره‌ای و برای دفاع از سرزمینش پا می‌گذارد. در نبردهایی عجیب و باورنکردنی، در برابر دشمنانی بی‌ترحم و خون‌خوار و برای زنده ماندن می‌جنگد ـ شاید که وجودش تنها لحظه‌ای بیشتر سد راه این موجودات برخاسته برای نابودی نژاد بشر و خاستگاهش شود.
اگرچه جنگاوران اخترناو جایزه هوگو برای بهترین رمان در سال ۱۹۶۰ را به دست آورد اما در نقدِ موضوعات اجتماعی و سیاسی این رمان جنجالی برخی از منتقدان ادعا میکنند این رمان ترویج فاشیسم و نظامی گری است. از فیلم جنگاوران اخترناو در فیلم‌های مختلفی اقتباس شده‌است.
بخوانید: ۶ کتاب برای شناخت از چیستی فراماسونری
کتاب خلع‌شدگان
رمان «خلع شدگان» نوشته اورسولا کی.له گوئین داستانی علمی-تخیلی است و حاوی یک پرسش مهم است که از قرن نوزدهم به بعد، سرنوشت انسان را رقم زده است: چگونه می‌توان جامعه‌ای آرمانی بدون فقر، ستم و سرکوب سیاسی ساخت؟ داستان این رمان به این جدال فکری طی دو قرن اخیر می‌پردازد.
نویسنده پیش از شروع متن رمان، ابتدای کتاب نوشته است: تنها چیزی که زندگی را ممکن می‌سازد بی ثباتی دائمی‌و تحمل‌ناپذیر است؛ این که ندانیم چه چیزی انتظارمان را می‌کشد. درواقع نویسنده در داستان این کتاب، سرنوشت بشر درمانده از فقر و نابرابری سرمایه‌داری، سرکوب سیاسی دولت توتالیتر کمونیستی و آینده‌ای را که در آن آزادی سر ستیز با برابری نداشته باشد، به تصویر می‌کشد.
یک توضیح درباره این کتاب که در ۱۳ فصل نوشته شده و دیگر آثار نویسنده مذکور این است که از آن جا که مکان‌ها، زمان‌ها و حتی زبان‌ها در دنیای داستان‌های له گوئین فراواقعی هستند، مرجعی برای تلفظ صحیح آنها وجود ندارد و این نویسنده در بخش پرسش‌های متفاوت وب سایت شخصی اش به مخاطبان گفته نام اماکن و اشخاص را آن طور که دوست دارید، تلفظ کنید!
بخوانید: ۷ رمان مشهور از ادبیات شرق دور
کتاب روح امپراطور
کتاب روح امپراطور، رمانی فانتزی نوشته برندون سندرسون است که برای اولین بار در سال ۲۰۱۲ منتشر شد. شای، زنی خارجی است که می‌تواند نسخه‌ای کاملاً مشابه با اصل هر چیزی را با استفاده از جادو خلق کند. وقتی او در پی جایگزینی عصای سلطنتی با اثر جعلی نسبتاً بی‌عیب و نقصش گرفتار می‌شود، باید برای زندگی‌اش معامله کند. قاتلی، امپراطور آشریون را بی‌هوش کرده و این وضعیت پنهانی با قتل همسرش به پایان می‌رسد. اگر امپراطور بعد از صد روز مهلت برای سوگواری مرگ همسرش خود را نشان ندهد، انجمن شکوه او را توبیخ می‌کند و هرج ومرج امپراطوری را فرامی‌گیرد. درواقع سرنوشت یک امپراطوری به دستان یک دزد سپرده می‌شود.
مأموریت غیرممکنی به شای سپرده می‌شود: تا روح جدیدی برای امپراطور بسازد. او باید این کار را در کمتر از صد روز به پایان برساند. کسانی که او را دستگیر کرده‌اند، هنر جعل او را یک عمل پلید می‌دانند. شای در یک اتاق کوچک و کثیف زندانی شده و مردی که ازش متنفر است از او نگهبانی می‌کند، کارهایش توسط سیاست مداران مورد تفتیش قرار می‌گیرد. شای پشت دری که با خون خودش مهروموم شده گیر افتاده است. تنها حامی او مشاور وفادار امپراطور، گیاتوناست که تلاش می‌کند استعداد حقیقی شای را شکوفا کند.
بخوانید: ۷ رمان و قصه خواندنی از ادبیات اروپای شرقی
کتاب عدل الحاقی
عدل الحاقی رمانی علمی‌تخیلی است نوشته ان لکی در سال ۲۰۱۳ منتشر شد. این کتاب، اولین رمان لکی و اولین جلد سه‌گانه «امپراتوری رادچ» نیز است. کتابهای بعدی این مجموعه به ترتیب، تیغ الحاقی (۲۰۱۴) و مهر الحاقی (۲۰۱۵) نام دارند. داستان درباره سربازی به نام برک (Breq) است که اولین بازمانده یک سفینه جنگی است که در طی توطئه‌ای نابود شده‌است و حال به دنبال گرفتن انتقام سفینه فضایی‌اش است.
داستان آن در آینده‌ای بسیار دور رخ می‌دهد. امپراتوری رادچی تقریباً بیشتر سیارات مسکونی انسان‌ها را در بر گرفته است. روش این امپراتوری در هزاران سال گذشته بر این بوده که با سفینه‌های جنگی هوشمندش که در سه گونه بوده‌اند (عدل، مهر و تیغ) به سیارات حمله می‌کرده و پس از تسلیم ساکنان، به مرور فرهنگ آنها را در فرهنگ خود حل می‌کرده است.
رادچ‌ها کسی را که مثل آنها لباس نپوشد و به زبان آنها حرف نزند غیرمتمدن می‌دانند. ساختار اجتماعیشان بر پایه اشرافی‌گری است و همه خاندان‌های مهم حول یک نفر جمع شده‌اند، لرد رادچ که نامش عناندر میانای است. عتاندر میانای یا لرد رادچ، امپراتور رادچی است. او یک شخص است اما هزاران هزار بدن دارد و در تمام نُه قصر که در کهکشان پراکنده‌اند حضور دارد و حتی در برخی از سیارات همیشه حداقل یکی از او را می‌توان یافت. او از سه هزار سال پیش تا امروز به‌طور پیوسته امپراتور رادچ بوده است.
اما عناندار میانای از هزار سال پیش دچار تضادی در درون خودش شده که هنوز هیچ‌کس به غیر از خودش از آن باخبر نیست. اما یک روز یکی از سفینه‌های عدل از این تضاد باخبر می‌شود و لرد رادچ برای جلوگیری از درز خبر، سفینه را نابود می‌کند. سفینه پیش از نابود شدن موفق می‌شود یکی از الحاقی را ( رادچ‌ها از اسیرانی که در سیارات می‌گرفته‌اند به عنوان سربازان برده در سفینه‌های خود استفاده میکنند بدین‌ترتیب که با گذاشتن تراشه‌هایی در مغزشان آن اسیرها به جزئی از هوش مصنوعی سفینه‌ها تبدیل می‌شوند و به آنها الحاقی می‌گویند) فراری دهد. حال این الحاقی پس از بیست سال به امپراتوری رادچ برگشته و مصمم به گرفتن انتقام سفینه‌اش عدل تورن از عناندر میانای است.
این کتاب موفق شد جوایز بسیاری از جمله جایزه هوگو، جایزه نبیولا، جایزه آرتور سی. کلارک، جایزه لوکاس را از آن خود کند.
بخوانید: ۸ رمان نامزد و برگزیده جایزه ادبی بوک بروز
کتاب کالوکائین
ماجرا زمانی آغاز شد که در آستانه چهل‌سالگی بودم. اگر ضروری باشد خود را بیشتر معرفی کنم، ترجیح می‌دهم در مورد تصوری که از زندگی داشتم، حرف بزنم. کمتر چیزی یافت می‌شود که شخصیت انسان را به میزان تصویری که از زندگی در ذهن دارد، نشان بدهد. اینکه زندگی را جادهای می‌بیند یا میدان جنگی تن‌به‌تن، درخت رویانی می‌بیند یا دریایی خروشان… خود من زندگی را از دید بچه مدرسه‌ای سر به زیری، همچون پلکانی می‌دیدم که نفس‌زنان، به سریع‌ترین شکل ممکن، در حالی که رقیبان دنبالش کرده‌اند. ناگریز است پله پله از آن بدود بالا…
اقامت کارین بویه نویسنده اثر در برلین و مشاهده شیوه فاشیست‌ها که به سوی کسب قدرت می‌خزیدند و نیز سفرش به شوروی در اواخر دهه ۱۹۲۰ انگیزه‌هایی بودند برای نگارش کالوکائین (۱۹۴۰)؛ آخرین اثر او که مهم‌ترین رمان اوست.
