۸ کتاب برتر زیگموند فروید، پدر علم روانکاوی
اولین انسانی که به جای سنگ، فحشی را پرتاب کرد بنیان‌گذار تمدن بود.
زیگموند فروید، پدر علم روانکاوی در سال ۱۸۵۶ در خانواده یهودی و در جایی که اکنون جزء جمهوری چک است به دنیا آمد. عشقی عمیق به مادر و خصومتی شدید نسبت به پدرش داشت. موفقیت او راهی یک شبه نبود و پیش از آن به عنوان دانشجوی پزشکی بارها و بارها برای تشریح مسائلی همچون اندام تولید مثل در مارماهی‌ها تلاش کرد و پس از آنکه توانست خطوط کلی نظریات خود را ترسیم کند، دانش او در کتاب تفسیر رویا به نام روانکاوی پذیرفته شد.
علی‌رغم موفقیت‌هایش همیشه ناراضی بود و مهمترین بیمارش را “زیگموند فروید” می‌دانست. بزرگترین دست‌آورد او از نارضایتی‌ها و اضطراب‌های خصوصی‌ش، کشفیات او درباره‌ی ذهن ناراضی انسان و بخش آگاه و عقلانی ذهن و فراسوی ادراک آگاهانه‌ی انسان بود. نظریات او عجیب، ناخوشایند و طنزآمیز هستند و به ما نشان می‌دهد که انسان بودن کاری دشوار است. سیلی آخری که به صورت انسان خورد از نظریات این روانکاو سختگیر نشات گرفته است:
” عقل و منطق، پادشاه ذهن انسان نیست و ناخودآگاه انسان نقش محکم‌تری در رفتار و گفتار بشر دارد “
فراسوی لذت
فراسوی لذت، در ۱۹۲۰ منتشر شد که نقطه عطف بزرگی در رویکرد نظری فروید محسوب می‌شود. پیش از این کتاب، فروید بیشتر رفتارهای انسان را به غریزه جنسی نسبت می‌داد. فروید با این نظریات، از لذت ساده فراتر رفت و نظریه‌های خود را بسط و گسترش داد. فروید در این کتاب، انسان را در کشاکشی دائمی میان دو میل خلاقیت، هماهنگی و ارتباطات و تولید مثل و دیگری تمایلش به آنچه که فروید Thanatos می‌خواند، که باعث از بین رفتن ، تکرار ، پرخاشگری ، اجبار و خود تخریبی می شود.
درحالي كه موضوع پيچيده ي نزاع روشنفكرانه ي فرويد با ايده‌هاي خودش حل نشده باقي است، ترديد اندكي وجود دارد كه لحن تهاجمي، قاطع و آشكار نوشته هاي او- كه به نظر مي رسد سرشار از يقين و عاري از شك و شبهه است- هيچ نشاني از نزاع و كشمكش فرويد با ايده هاي خود- كه بايد گاهي اوقات ابعاد جسورانه بگيرد- داشته باشد. اين به خاطر صداقت، صراحت و رك گويي تهاجمي فرويد است. به نظر اين طور مي رسد كه پيروان اوليه ي او با ترس آميخته به احترام به بيانات او گوش مي‌دادند، نه اين كه مانند حواريون واقعي، عملا جذب افكار و انديشه هاي او شده باشند.
بخوانید: ۶ رمان خارجی محبوب برای خواندن در تابستان امسال
روانشناسی تحلیلی
این کتاب مقدمه‌ای بر نظریات فروید در زمینه روانکاوی است و شما را با نظریه‌های این دانشمند آشنا می‌کند. فروید در این کتاب با ارائه تحلیل جدیدی از روان انسان که لقب پدر علم روانکاوی را برایش به ارمغان آورد، دو بخش خودآگاه و ناخودآگاه ذهن را معرفی می‌کند. روانشناسی تحلیلی جز آثار کلاسیک و اصلی مبحث روانشناسی به حساب می‌آید و درباره‌ی باورهای این روان‌شناس است. فروید روان انسان را به سه بخش تقسیم کرد. این سه بخش عبارت‌اند از اید، اگو و سوپراگو.
اید بخشی از روان است که مسئول لذت‌های انسانی شناخته می‌شود. اگو بخش حقیق روان انسان است، اگو در واقع بخش کنترل‌گر فرد شناخته می‌شود، چیزی شبیه به وجدان. سوپراگو بخشی از روان انسان است که در قید و بند اخلاقیات است، این بخش در واقع مسئول تنبیه و توجیحات جامعه‌ای است که فرد در آن زندگی می‌کند.
بخوانید: ۹ کتاب از زبان افراد مشهور تاریخ
اصول روانکاوی بالینی
این کتاب منتخب از مقالات فروید درباره‌ی شیوه‌ی روانکاوی کلاسیک است که دومین مرحله از پیش‌درآمد جدید و اساسی روانکاوی به حساب می‌آید. این مقالات، از محبوب‌ترین نظریات فروید است که به طور گسترده‌ای ترجمه و چاپ شده است با این‌حال برخی از نظریات بیان شده در این کتاب، طی سال‌های بعد مورد بازنگری او قرار گرفته و تجدید نظر شدند.
برخی از این روان‌درمانی‌ها عبارتند از: روانکاوی کلاسیک، روان‌درمانی روانکاوانه (خاصه نوع بینش‌گرایانة آن)، انواع روان‌درمانی کوتاه مدت، برخی روان‌درمانی‌های گروهی، روش‌های مبتنی بر تلفیق روان‌درمانی‌های فردی با گروهی. این مقالات، از محبوب‌ترین نظریات فروید است که به طور گسترده‌ای ترجمه و چاپ شده است با این‌حال برخی از نظریات بیان شده در این کتاب، طی سال‌های بعد مورد بازنگری او قرار گرفته و تجدید نظر شدند.
بخوانید: ۸ رمان برنده جایزه ادبی بوکر که به فارسی ترجمه شده‌اند
آسیب‌شناسی روانی زندگی روزمره
برای خواننده‌ای مبتدی که می‌خواهد برای اولین بار اثری از فروید را مطالعه کند، این اثر بهترین است. این کتاب در سال ۱۹۰۱ و پس از انتشار کتاب تفسیر خواب، ارائه شد و طی سال‌های بعد با افزودن نظریات تکمیلی و مثال‌های متنوع، غنای آن بیشتر شد. بحث اصلی این کتاب درباره خطاهایی است که ما به صورت ناخواسته و ناخودآگاه مرتکب می‌شویم و هر چه تلاش می‌کنیم، به شدت این‌گونه از خطاها افزوده می‌شود. این کنش پریشی‌ها بخشی از خطای ما محسوب می‌شوند زیرا که با اراده و تصمیم‌های ما در تضاد هستند.
اما با توجه به نظریات فروید، اگر ناخودآگاه را به میان بحث بیاوریم خطایی رخ نداده است. به نظر فروید، هیچ کدام از این کنش‌پریشى‌ها اتفاقى و تصادفى نبوده و در پس آن‌ها انگیزه‌اى روانى وجود دارد. براى مثال هنگامى که مطلبى فراموش مى‌شود این امر نشانگر وجود مقاومتى است در ضمیر خودآگاه در مقابل به خاطر آوردن آن، زیرا که مطلب فراموش شده تداعى‌کننده خاطره‌اى دردناک است که با مطلب فراموش شده ارتباطى محتوایى یا آوایى دارد.
بخوانید: ۹ نمایشنامه از نمایشنامه نویس‌های برتر تاریخ ادبیات
ملالت‌های تمدن
ملالت های تمدن، یکی از مهمترین کتب فروید است که در سال ۱۹۲۹ منتشر شد. فروید در این کتاب با اتخاذ رویکردی روانکاوانه، تکوین و تکامل فرهنگ و تمدن را مورد مداقه قرار می‌دهد. کشمکش میان سائق‌های فردی و اقتضا‌های اجتماعی که خاستگاه ملالت‌های تمدن می‌باشد، موضوع اصلی این کتاب است.
این کتاب، همچنین یکی از محبوب‌ترین کتاب‌های حوزه فلسفه است و به تعارض میان نیازهای فردی و انتظارات اجتماعی پرداخته است و درباره‌ی تمدن، زندگی اجتماعی بشر، علل شکل‌گیری و تحولات آن صحبت می‌کند. کتاب سایق عشق و سایق مرگ را به عنوان دو عامل محرک برای رشد یا زوال تمدن‌ها در طول تاریخ در نظر گرفته است. فروید بیان می‌کند که کشمکش این دو است که مسیر تاریخ بشر را معین می‌کند.
فروید در ملالت‌های تمدن رابطه‌ی انسان و اجتماع را به شکلی متفاوت تفسیر کرد.
بخوانید: ۸ کتاب برای آشنایی و شروع به خواندن فلسفه
تفسیر خواب
تفسیر خواب ( رویا ) ، در سال ۱۸۹۹ چاپ و منتشر شد. فروید در این کتاب به معرفی نظریه خود از تعبیر خواب با توجه به ذهن ناهشیارِ فرد و عقده اُدیپ می‌پردازد. کتاب تفسیرخواب در بردارنده تلاش فروید در رمزگشایی خواب و به نوعی دربردارنده بخش‌های بزرگی از اصلی‌ترین نظریات فروید در زمینه سرکوب، سانسور، نظریه جنسی و رابطه خودآگاه و ناخودآگاه وی است. فروید خواب را پلی میان واقعیت و ناخودآگاه انسان در نظر می‌گیرد و ابتدا به بررسی نظریه‌های گذشتگان می‌پردازد و بعد نظریه خود را عنوان می‌کند.
در این کتاب، فروید از دو روش برای تحلیل رویا استفاده می‌کند، یکی روش تداعی رویا، یعنی آنکه در آن سعی می‌کند رویای خود را به خاطر آورده و آن را بازگو کند و دوم روش تفسیر نمادها این همان روش قدیمی است که خواب‌گزارها از آن استفاده می‌کردند و توانست ثابت کند که انگیزه و اعمال انسان خارج از خودآگاه او قرار دارند.
او با طرح این معنا که زبان ناخودآگاهی انسان همان نمادهای رؤیاهای او، و هر رؤیایی تحقق آرزوی اوست، جزو معدود اندیشمندانی شد که توانست افقی همیشگی به روی درک معنای پر رمز و راز انسان بگشایند.
بخوانید: معروفترین رمانهای علمی تخیلی در دنیا
کاربرد تداعی آزاد در روانکاوی کلاسیک
این کتاب مشتمل بر برخی مقالات برگزیده تکنیکی در باره شیوه روانکاوی کلاسیک است که دومین مرحله از پیش درآمد جدید و اساسی فرایندهای روان‌درمانی‌های عملی محسوب می‌شود. برخی از این روان‌درمانی‌ها عبارتند از: روانکاوی کلاسیک، روان‌درمانی روانکاوانه (خاصه نوع بینش‌گرایانه آن)، انواع روان‌درمانی کوتاه مدت، برخی روان‌درمانی‌های گروهی، روش‌های مبتنی بر تلفیق روان‌درمانی‌های فردی با گروهی.
بخوانید: ۱۰ کتاب برنده جایزه پولیتزر که به زبان فارسی ترجمه شده‌اند
روانکاوی لئوناردو داوینچی
این کتاب تحلیل زندگی لئوناردو داوینچی هنرمند برجسته عصر رنسانس ایتالیا و جهان به همراه ۳۰ تصویر از نقاشی های وی از زبان زیگموند فروید است. لئوناردو داوینچی و فروید هر دو شخصیت‌هایی هستند که در دوره‌ی خود تاثیر بسیاری بر دانش و علم گذاشته‌اند. داوینچی نابغه‌ای بود که تنها ذکر توانایی‌ها و مهارت‌هایش نزدیک به یک پاراگراف به طول می‌انجامد. از سوی دیگر فروید پدرعلم روانشناسی و بنیان‌گذارنگاه مدرن و امروزی به ساختار اعصاب و روان انسان است.
فروید در این کتاب به بحث در خصوص رؤیای کودکی لئوناردو داوینچی می‌پردازد، رؤیایی که به زعم او کلید شناخت لئوناردو و آثار او را به دست می‌دهد. در این رؤیا لئوناردو سوار بر بال خیال و در دورانی که فاصله او از حیث زمانی با دوران کودکی‌اش محل تأمل است، به طرح مسئله‌ای می‌پردازد که فروید روانکاو آن را نمونه‌ای ژرف برای تحقیق می‌داند و همچنین روانکاو را قادر می‌سازد تا در فحوای آن بستری مناسب برای تحلیل روانکاوانه بیابد.
