بردهداری تاریخی عجیب و طولانی دارد و بدون درک گذشته، مقابله با اشتباهات آن سخت است. امروز بردهداری در همه‌جای دنیا جرم است و غیرقانونی به حساب می‌آید اما ما هنوز در سایه‌ی آن زندگی می‌کنیم و بدون دانستن پیشینه و تاریخ و داستان های نژادهای مختلف، درک پیچیدگی روابط امروزی برایمان مشکل است. آموزش آن‌چه که بردهداری به حساب نمی‌آید از دانستن آن چیزی که بردهداری است سخت‌تر به نظر می‌رسد.
مطمئنا تاریخ بردهداری تاریخی سخت و تلخ است و خواندن آن توان احساسی عمیق و محکمی می‌خواهد اما بدون خواندن آن از فرهنگ عامه‌ی مردم عقب می‌مانیم. از ۱۸۵۰ تا ۱۹۳۰ و در خلال جنگ داخلی آمریکا، جمعیت بسیار زیادی تحت‌تاثیر بردهداری بودند و این تاریخ دوری به حساب نمی‌آید. بردهداری موجب نژادپرستی عمیق در دنیا شد و اگرچه بردهداری ملغی شد اما به صورت کامل از بین نرفت و اثرات آن به صورت نژادپرستی افراطی در دنیا باقی مانده است.
با ما همراه شوید تا با سرنوشت سیاه‌پوست‌هایی که پیش از جنگ‌جهانی، از جامعه طرد شده و تنها به دلیل تفاوت جسمانی به ورطه‌ی گرداب عذاب و رنج بردهداری کشیده شدند آشنا شویم.
نلسون ماندلا تصویری از یک مرد فوق العاده – اثر ریچارد استنگل
نلسون ماندلا بدون شك یكی از راهبران بزرگ سیاسی و مردمی دوران ماست. او قهرمانی جهانی است كه زندگی خود را وقف مبارزه با تبعیض نژادی در آفریقای جنوبی كرده و به پاس این ایثار، جایزه صلح نوبل به او اهدا شد و به ریاست جمهوری كشورش رسید. ماندلا بیست و هفت سال از بهترین سالهای عمرش را در پشت میله‌های زندان گذراند اما لحظه‌ای از مقاومت و مبارزه در راه آرمان خود دست نكشید تا اینكه در سال ۱۹۹۰ در سن هفتاد و دوسالگی دوباره آزادی خود را به دست آورد و درمركز صحنه سیاسی جهانی قرار گرفت.
ریچارد استنگل سردبیر مجله تایم، تقریبا سه سال با نلسون ماندلا در زمینه زندگینامه‌اش همکاری کرده و با او به همه جا سفر کرد و تبدیل به دوست و همکاری صمیمی برای او شد. بعد از مرگ ماندلا، استنگل کتاب «نلسون ماندلا؛ تصویری از یک مرد فوق‌العاده» را به انتشار رساند که در آن چندین ساعت مکالمه خودمانی با ماندلا را در شانزده فصل بازگو کرده است. استنگل در این کتاب به بازگویی لحظاتی پرداخته که در آن پدربزرگ آفریقای جنوبی در ورطه امتحان قرار گرفته و دانش و خردی را که طی زندگی خود آموخته است در اختیار علاقه‌مندانش قرار می‌دهد
بخوانید: ۹ کتاب از زبان افراد مشهور تاریخ
دختر سیاه،دختر سفید – اثر جویس کارول اوتس
کتاب «دختر سیاه دختر سفید» عنوان رمانی است از جویس کرول اوتس نویسنده آمریکایی با درونمایه ضد تبعیض نژادی که وقایع آن در دوران ریاست جمهوری نیکسون در ایالات متحده رخ می‌دهد.
” پانزده سال از مرگ مرموز مینت سوئیفت، دختر نوزده ساله سیاهپوست ، دانشجوی ممتاز بورسیه کالج نمونه اسچایلرو می‌گذرد و حالا هم اتاقی سابقش جنا میده، یک بررسی رسمی در مورد آسیب‌شناسی آن اتفاق را شروع میکند. هم‌زمان با بازسازی فضای شلوغ، متشنج و بحث‌برانگیز کالج در آن دوره تحصیلی، جنا زندگی خود را نیز به عنوان دختر یک وکیل مشهور رادیکال دهه ۱۹۶۰ که موکلینش به خاطر فعالیت‌های ضد جنگ ویتنام و مبارزه علیه دولت مرکزی تحت تعقیب ماموران اف بی آی بودند را بازسازی میکند و..”
بخوانید: ۸ رمان برنده جایزه ادبی بوکر که به فارسی ترجمه شدهاند
خدمتکار – اثر کاترین استاکت
داستان کتاب دربارهی خدمتکاران سیاهپوستی ست که در خانه سفیدپوستان ایالت میسیسیپی کار میکردند. این کتاب نخستین اثر کاترین استاکت است و نگارش آن ۵ سال طول کشید. داستان پرفراز و نشیب با نثری ساده روایت میشود. کاترین استاکت با ظرافت و نازک بینی، غم و نژادپرستی جاری در سالهای ۱۹۶۰ میلادی آمریکا را به تصویر میکشد. دورانی که سیاه‌پوستان آمریکایی دیگر برای سفیدپوستان حکم برده را ندارند، بلکه دارای زندگی مستقل هستند، حقّ تحصیل دارند و در ازای کاری که انجام می‌دهند دستمزد دریافت میکنند.
اما مرزگذاری‌هایی که بین دو نژاد سفید و سیاه در همهٔ اقشار جامعه گسترش یافته، عملا شهر کوچک جکسون را، که یکی از شهرهای ایالت می سی سی پی است و ماجراهای رمان خدمتکار در آن روی می‌دهد، به دو بخش سیاه و سفید تقسیم کرده است؛ دو بخشی که هرگونه تداخل آنها یک تابو بوده و شکستن حریم آن جرمی است که گاهی جزای آن مرگ است. روایت گوشه‌ای از ماجرای مبارزه‌های سیاه‌پوستان با تبعیض‌هایی که در حقّ آنها روا داشته میشود، بیشترین مشغله نویسنده رمان بوده، و شخصیت‌ها و شیوه‌ها و شگردهای روایی، و به‌طور کلّی ساختار روایی، در سایه قصّه قرار داشته و از اهمیت کمتری برخوردار هستند.
بخوانید: ۱۰ رمان محبوب کلاسیک از لیست کتابهای برتر گاردین
کلبه ی عمو تام – اثر هریت بیچر استو
کتاب کلبهی عمو تم روایتگر سرنوشت غمانگیز بردگان سیاهپوست آمریکایی است که با انتشار در سال ۱۸۵۲ انقلابی به پا کرد و تاثیر زیادی بر جنگ داخلی آمریکا گذاشت. این کتاب به پرفروشترین کتاب در قرن نوزدهم و دومین کتاب پرفروش پس از انجیل بود و لغو بردهداری در آمریکا کمک کرد. در چاپ اول ۳۰۰۰ نسخه از آن به فروش رفت و سالهای سال بر پردهی نمایش باقی ماند. به زودی نویسنده آن، یعنی خانم استو را به چهرهای منفور در آمریکا بدل کرد زیرا که جنگ داخلی آمریکا تنها ۹ سال پس از انتشار این کتاب شروع شد و آبراهام لینکن در ملاقاتی با وی گفت : پس شما آن خانمی هستید که باعث جنگ بزرگ شد!!
در دوران رواج برده داری در آمریکا، آقای شلبی، مزرعه دار خوش قلب، بدهکار می شود و سفته هایش به دست مردی می افتد که تاجر برده است. لیزا که از قضیه مطلع شده، شبانه به همراه فرزندش می گریزد اما عمو تام که اربابش را درک می کند، به فروش خود اعتراضی نمی کند، اگرچه نمی داند چه سرنوشت تلخی در انتظارش است.
بخوانید: معرفی کتاب انسان در جستجوی معنا اثر ویکتور فرانکل
دوازده سال بردگی – اثر سالومون نورثاب
سالومون نورثاپ (۱۸۰۸ -۱۸۶۳) یک سیاهپوست آزاد ساکن نیویورک و فرزند یک برده آزاد شده است.
نورثاپ در مزرعه پدرش کار می‌کرد و زمانی که کانال شامپلین بین فورت ادوارد و رود شامپلین در حال تعمیر بود، در آنجا مشغول کار شد.
او همان زمان برای انتقال کلک‌های چوبی بزرگ از رود شامپلین تا تروا چند قرارداد بست. زمانی که «آن»، همسر نورثاپ، در یکی از هتل‌های بزرگ ساراتوگا اسپرینگز در نیویورک کار پیدا کرد، خانواده به نیویورک نقل مکان کرد. نورثاپ، در آنجا به عنوان موزیسین مشغول کار شد.
در ۱۸۴۱ دو مرد سفیدپوست، با یک پیشنهاد کاری خوب، نورثاپ را راضی کردند همراه آنها به «واشنگتن دی‌سی» برود اما در آنجا او را ربودند و به نیواورلئان بردند، جایی که نورثاپ به عنوان برده فروخته شد.
نورثاپ ۱۲ سال بعد را، در یک مزرعه پنبه، در لوئیزیانا بردگی کرد، تا اینکه بالاخره دوستانش در ساراتوگا باعث آزادی او شدند.
نورثاپ، در ۱۸۵۳ خاطرات خود را از آن دوران پرعذاب، در قالب کتاب منتشر کرد و کتاب او مورد حمایت طرفداران الغای بردگی قرار گرفت. نورثاپ سپس با فعالان «جنبش آزادسازی بردگان» همراه شد و به برده‌های فراری کمک کرد تا در شمال شرقی امریکا و کانادا، آزادانه زندگی کنند اما او حول و حوش ۱۸۶۳ در اوج جنگ داخلی، از انظار عمومی خارج شد و دیگر کسی چیزی از وی نشنید.
بخوانید: معرفی کتاب پیرمرد و دریا اثر ارنست همینگوی
خشمگین‌ترین سیاه آمریکا زندگی‌نامه‌ی مالکوم ایکس – اثر الکس هیلی
کتاب حاضر بیانی از سرگذشت مبارز سیاهپوست آمریکایی مالکوم ایکس از زبان خود وی است او بعد از گرایش به اسلام متحوّل گردید و فعالیت‌های گسترده‌ای را علیه تبعیض نژادی در آمریکا سامان داد در بخشی از کتاب آمده است
” من با این حقیقت مواجه هستم و می‌دانم که در هر لحظه از شب یا روز ممکن است مرگ به سراغم بیاید می‌دانم که جوامع اغلب افرادی را که به دگرگون کردنشان کمک کرده‌اند کشته است اما اگر من در حالی بمیرم که نوری آورده یا حقیقتی با معنی ارائه داده باشم که به صورت تمام این‌ها مدیون الله است و فقط اشتباهات از من باشد.”
بخوانید: معرفی کتاب ۱۹۸۴ اثر جورج اورول
نفرتی که تو می کاری – اثر انجی توماس
کتاب نفرتی که تو می کاری، رمانی نوشته ی انجی توماس است که برای نخستین بار در سال ۲۰۱۷ به چاپ رسید. داستان این رمان به نوجوانی شانزده ساله به نام استار کارتر می پردازد که بین دو دنیا در گذار است:
محله ی فقیرنشینی که در آن زندگی می کند و مدرسه ی پرزرق و برقی که برای تحصیل به آن می رود. تعادل نصفه و نیمه ی میان این دو دنیا زمانی از بین می رود که استار، حادثه ی تیراندازی مرگبار یک افسر پلیس به بهترین دوست کودکی اش، خلیل، را مشاهده می کند. خبر کشته شدن خلیل خیلی زود به تیتر اول اخبار کشور تبدیل می شود. چیزی که همه به دنبال فهمیدنش هستند این است که در آن شب واقعا چه اتفاقی افتاد و تنها کسی که می تواند به این سوال پاسخ دهد، کسی نیست جز استار کارتر.
نفرتی که تو می‌کاری بهترین کتاب در سال ۲۰۱۷ به انتخاب اعضای سایت گودریدز بوده و از آن کتابهایی است که از همان اول به لیست پرفروش‌های نیویورک‌تایمز رفت و برای مدت‌ها در آن لیست باقی ماند. این کتاب همچنین با گرفتن هشت ستاره که بیشترین امتیاز ممکن است نامزد جایزه‌ی کتاب ملی آمریکا شده است، کتابی که نویسندگان بزرگی چون جیسون رینولدز، جان گرین و بسیاری دیگر با عباراتی چون میخکوب کننده و خیره کننده از آن یاد کرده‌اند.
بخوانید: ۱۰ کتاب طنز موجود در بازار؛ کتابهایی برای خندیدن و کمی هم ادبیات
ماجراهای هاکلبری فین – اثر مارک تواین
سرگذشت هکلبری‌فین، شاهکار مارک تواین، نویسنده طنزپرداز و قدرتمند آمریکا در قرن نوزدهم است. طنز بی‌نظیر اثر، شخصیت‌پردازی قوی و نگاه جامعه‌شناسانه نویسنده، اثری خلق کرده است که برای همه ی سنین و همه سلیقه ها جذاب و بی‌مانند است. ارنست همینگوی در مورد این کتاب می گوید: “تمام ادبیات امروزی آمریکا از یک کتاب به نام “سرگذشت هکلبری‌فین” سرچشمه می‌گیرد.
تم اصلی این داستان کشمکش های وجدانی و اخلاقی هاکلبرفین با خودش است و این که چگونه این کشمکش ها در طول داستان هاک را تغییر می دهد. هاک در همه زندگیش آموخته که سیاهان پست و انسان هایی درجه دوم هستند و مطابق با همین ایده هم باید با آنها رفتار کرد. داستان ماجراهای هاکلبری فین هم روی نبرد هاک با این فکر متمرکز است و این که هاک تصمیم می گیرد که دیگر این چنین فکر نکند. در پایان داستان او به قدر کافی قوی شده تا همه ایده های نژادپرستانه را از سرش بیرون کند. بر اساس فکری که در ابتدا هاک دارد، آزاد کردن جیم از بردگی از نظر اخلاقی صحیح نیست. چرا که هاک در همه زندگی یاد گرفته که اگر کسی برده ای را از بردگی آزاد کند به جهنم می رود.
بخوانید: کتابهایی از نویسندگانی که نوبل برنده شدهاند
ریشه ها- اثر الکس هیلی
ریشه‌ها، حماسه یک خانواده آمریکایی، کتابی است نوشته آلکس هیلی، نویسنده معاصر آمریکایی. او در این داستان، زندگی خانواده و نیاکانش را به تصویر میکشد. پیام محوری این داستان، وضعیت نابسامان آمریکاییان آفریقایی‌تبار و بیان رنج‌ها و کاستی‌های زندگی ایشان در دوران بردهداری و پس از آن است. در نگاهی دقیق‌تر، نویسنده به شناساندن مفاهیم تبعیض نژادی، بردگی، بیگاری و زیر تملک دیگران بودن می‌پردازد و آن را محکوم میکند. داستان کتاب، حکایت زندگی هفت نسل سیاهپوست که از قبیله ای در آفریقا شروع می شود و از همان اول با بیان فرهنگ و نشان دادن روح اصیل قبایل افریقایی خواننده را تحت تاثیر قرار می‌دهد و با اسارت و بردگی افریقایی در امریکا ادامه پیدا کرده و نسل به نسل پیش میرود.
داستان این هفت نسل، داستان هفت نسلِ پیشینِ خود الکس هیلی نویسنده ی این کتاب است. امروز برادران سیاهپوست هیلی در آمریکا افراد مهمی همچون یک وکیل، یک نویسنده ی بنام و … هستند. و الکس بعد از علاقه ای که به پیدا کردن ریشه های خودش پیدا کرده طی سفری به افریقا با پیشینیان خود آشنا شد و با بهره گیری از کمی تخیل داستان کاملا واقعی ریشه ها را به قلم می کشد. رمان ریشه ها، درنهایت، فقط سیاه پوستان یا سفیدپوستان را مخاطب قرار نمی دهد، بلکه تمامی مردم از همه ی نژادها می توانند از رمان ریشه ها بهره مند شوند، چرا که داستان این رمان، یکی از بهترین گواه ها در نشان دادن انعطاف پذیری و مقاومت انسان در شرایط سخت و دشوار است.
بخوانید: کتابهایی که به فیلم تبدیل شدهاند
دلبند – اثر تونی موریسون
تونی موریسون اولین زن سیاهپوست برندهی جایزه نوبل است که سالهاست کرسی تدریس در یکی از دانشگاهای بزرگ دنیا یعنی دانشگاه پرینستون را دارد. آکادمی نوبل دربارهی آثار او اشاره میکند که رمان های او بخش ضروری از واقعیتهای اجتماعی آمریکا پرده برداشته است. کتاب دلبند از این نویسنده در سال ۱۹۸۸ توانست جایزه پولیتزر را دریافت کند. در سال ۲۰۰۶ روزنامه نیویورک تایمز کتاب دلبند را به عنوان بهترین رمان ۲۵ سال گذشته آمریکا انتخاب کرد. همچنین در سال ۱۹۹۸ فیلم این رمان با کارگردانی جاناتان دمی و تهیه کنندگی و بازی اپرا وینفری – از مشهورترین و مطرح‌ترین مجری‌های تلویزیونی آمریکا و جهان – ساخته شد.
داستان کتاب دلبند در مورد زن سیاهپوستی است که به همراه همسر و فرزندانش از مزرعهای که به بردگی گرفته شدهاند فرار میکنند و به اوهایو میروند. دلبند، شاهکاری بی چون و چراست که با ظرافتی خاص، نثری زیبا و شخصیتهای دوست داشتنی ، اتفاقات شگفت انگیز و تنشهای نژادی دوران بردهداری را وصف میکند. این رمان مسحورکننده که تمرکز خود را معطوف به پرتگاه و جهنم زندگی بردگان کرده است، تاریخ را به داستانی به استواری افسانه های کهن، و به دل نشینی یک لالایی تبدیل می کند
بخوانید: ۵ رمان برتر معمایی از محبوب‌ترین‌های این ژانر ادبیات
