برای همه ما پیش آمده که از فرط علاقه به کودکی به‌زور او را بغل کرده و بوسیده‌ایم. اما این اجبارهای از سردوست داشتن چه تاثیری بر روان و آموخته‌های ذهنی او درباره خودش و بدنش می‌گذارد؟ متخصصان می‌گویند کودکانی که از سن خیلی پایین می‌آموزند که بدنشان به خودشان تعلق دارد و حق دارند هر گونه لمس ناخواسته را رد کنند، در میابند که ناتوان نیستند و بهتر می‌توانند از خودشان درمقابل آزارهای احتمالی مراقبت کنند.
در این سال‌ها مدام خبرهایی درباره آزار و اذیت جسمی و جنسی کودکان خوانده‌ایم و شنیده‌ایم و حتما برای فرزندمان نگران شده‌ایم. اگر می‌خواهیم او را قوی و توانا به مراقبت از خودش بار بیاوریم باید مرزهای اندام‌های خصوصی بدنش را به او بیاموزیم و یاد بدهیم که آغوش دوستانه و مهرآمیز و آغوش آزارگر‌ها چه‌تفاوتی‌هایی دارند و حتما در این مواقع راحت و بلند اعتراض کند.
اگر بنا بر قوانین عرفی و تابوهای موجود برایتان سخت است که از این چیزها با کودک‌تان صحبت کنید نگران نباشید نویسندگان حوزه کودک کار شما را راحت کرده‌اند و ما کتاب‌هایی که با زبان ساده و کودکانه و با تصویرگری سعی کرده مفهوم حفاظت از خود در برابر آزار را به کودک بیاموزد کم نداریم. در این گزارش هشت کتاب در این حوزه را به شما معرفی می‌کنیم. به این امید که همه کودکان دنیا در سلامت و امنیت رشد کنند.
بدن تو مال خودته
این کتاب با هدف تربیت جنسی کودکان و با زبانی غیر مستقیم به موضوع بغل کردن دوستانه و تفاوت آن با سوء استفاده‌ی جنسی پرداخته است. مخاطبان این کتاب کودکان بالای ۷ سال هستند.
نویسنده و تصویرگر این اثر چند ایده ساده را به زبانی گویا با خواننده درمیان می‌گذارند و می‌گویند بدن کودک متعلق به خودش است، یک کودک حق دارد نگذارد کسی به بدنش دست بزند، دیگران هرگز نباید آن قسمت‌های بدن کودک را که زیر مایوی شنا قرار می‌گیرد ببینند.
اسپل‌من نویسنده اثر مددکار اجتماعی بالینی است و در این کتاب به بزرگترها یادآوری می‌کند که چگونه با چالش‌هایی که ممکن است روبه‌روی فرزندشان در این حوزه قرار می‌گیرد مواجه شده و آن را مدیریت کنند.
در بخشی از کتاب « بدن تو مال خودته!» می‌خوانیم: «گاهی هم دوست نداری کسی به تو دست بزند، مثلا بغلت کند یا تو را ببوسد. حتی اگر کسی باشد که خیلی دوستش داری. آن وقت می‌توانی بگویی: «نه! لطفا الان نه!» و با بغل نکردن و نبوسیدن او،یا عقب کشیدن خودت می‌توانی نشان دهی که دوست نداری به تو دست بزند.»
بخوانید: ۷ کتاب برای بالا بردن دانش اجتماعی کودکان
بدن من مال منه
کتاب بدن من مال من است برای کودکان ۳ تا ۸ سال نوشته شده سعی دارد به والدین کمک کند تا درباره امنیت و حریم خصوصی فرزندان به روشی مستقیم و محبت‌آمیز با آنان حرف بزنند.
کتاب درواقع روایت‌های کودکی به نام کلارا از تجربه خودش در ارتباط با بدنش است. کلارای داستان از حس‌هایش که وقتی کنار دیگران می‌نشیند می‌گوید و توضیح میدهد که این حس‌ها می‌تواند متفاوت باشد. مثلاً وقتی روی پای مامان بزرگ می‌نشیند حس نزدیکی و خوبی دارد.
تمام حرف کتاب این است که لمس کردن دیگران و نزدیک بودن به آن‌ها کار خوبی است اما کودک خودش باید بگوید که چه کسی به او می‌تواند نزدیک شود یا او را ببوسد یا بغل کند. ممکن است گاهی او دوست نداشته باشد و بزرگترها باید به این خواسته احترام بگذارند و سعی دارد یاد بدهد اما اگر کسی به خواسته کودک توجه نکرد او باید چه کار کند؟
در معرفی کتاب آمده است: من کلارا هستم و چیزی دارم و چیزی دارم که فقط مال خودم است: بدنم! بدنم فقط مال من است! وقتی خیلی کوچک بودم، بدنم اصلا شبیه الان نبود. اما من بزرگ‌تر و بزرگ‌تر می‌شوم و بدنم پابه‌پای من تغییر می‌کند.
بخوانید: ۷ کتاب مصور و کمیک برای کودکان و نوجوانان
رازهایی که نباید مخفی کرد
رازهایی که نباید مخفی کرد قصه شوالیه کوچک و شجاعی است که با مادرش زندگی می‌کرد. آن‌ها زندگی فقیرانه‌ای داشتند و مادرش هر روز در بزرگ‌ترین قلعه آن سرزمین یعنی قلعه عالیجناب هنری کار می‌کرد. چون شوالیه کوچک بود هر روز پیش عالیجناب هنری می‌ماند تا مادرش کارهایش تمام شود. عالیجناب هنری رفتار صمیمانه‌ای با شوالیه داشت و آن‌ها هر روز باهم بازی می‌کردند. اما بعضی از روزها شوالیه از رفتار عالیجناب هنری ناراحت می‌شد او شوخی‌های بدی می‌کرد و بدن شوالیه را قلقلک می‌داد و وقتی که شوالیه از او درخواست می‌کرد بس کند او توجه نمی‌کرد. تا اینکه شوالیه به مادرش گفت دیگر نمیخواهد پیش عالیجناب هنری برود. اما نتوانست این راز را برای مادرش بگوید تا اینکه …
کتاب از کودک می‌پرسد اگر شما جای شوالیه کوچک بودید چه می‌کردی؟ به چه کسی اعتماد می‌کردید و این راز را می‌گفتید؟ به نظر شما آیا همه رازها باید مخفی بماند؟
بخوانید: ۷ کتاب برای آشنایی کودکان با فلسفه
بلند بگو نه
قصه کتاب درباره یک «نَه» خیلی خیلی کوچک است تنها روی نیمکت نشسته و فعلاً تنهایی را ترجیح میدهد و دلش نمیخواهد کسی کنارش بنشیند. دلش نمیخواهد کسی آبنباتش را بخورد یا کسی بدون اجازه صورتش را ببوسد! فعلا ًحوصله این کارها را ندارد! اما راستش او خیلی خیلی کوچولو است. برای همین کسی صدایش را نمیشنود. کتاب از کودکان مشارکت می‌خواهد و از آن‌ها می‌پرسد برای او که حالا خیلی کلافه و عصبانی شده، چه راهکاری دارند؟ باید چه کار کند که دیگران به خواستههایش توجه کنند؟
این یک واقعیت است که بچه‌ها بارها و بارها تجربه می‌کنند که وقتی آرام اما جدی می‌گویند نه، بزرگترها جدی‌شان نمی‌گیرند به خصوص زمانی که مسئله در رابطه با اعضای بدنشان است و بدون توجه به این که دوست دارند یا نه، نوازش یا بوسیده می‌شنوند.
بخوانید: ۸ مجموعه کتاب طنز برای کودکان و نوجوانان
دیگر سکوت نمی‌کنم
خانم سالوادور معلم جدید کلاس ۲۰۴ است، کلاسی که قوانین خاص خودش را دارد که باعث می‌شود رژینا در آن احساس آرامش داشته باشد، اصلا رژینا ترجیح میدهد بیشتر وقتش را در مدرسه بگذراند چون خانم سالوادور بسیار مراقب بچه‌ها است و حتی نمی‌گذارد آن‌ها به یکدیگر ناسزا بگویند یا با هم بدرفتاری کنند. با این حال او همیشه ساکت است. خانم سالوادور یک روز در کلاس با شاگردانش درباره‌ی غریبه‌ها و لمس اجباری صحبت می‌کند، تمام مدت کلاس، رژینا به رازش فکر می‌کند؛ به رازی که حتی مادرش از آن بی‌خبر است. آیا خانم سالوادور، معلم دوست‌داشتنی کلاس ۲۰۴، می‌تواند به رژینا کمک کند؟
یک روز خانم سالوادور با رژینا و مادرش صحبت می‌کند و کم کم متوجه راز رژینا می‌شود. خانم سالوادور برای همه بچه‌ها درباره جاهای خصوصی بدنشان می‌گوید و محافظت در برابر غریبه‌ها. یک روز رژینا پیش خانم سالوادور می آیند و از رازش می‌گوید. خانم معلم به او کمک می‌کند تا بتواند به ناراحتی‌های‌اش غلبه کند.
بخوانید: ۱۳ سپتامبر روز رولد دال و معرفی معروفترین کتابهایش برای کودکان
کلیدهای آموزش و مراقبت از سلامت جنسی در کودکان و نوجوانان
کتاب «کلیدهای آموزش و مراقبت از سلامت جنسی در کودکان و نوجوانان» نوشته دکتر کریستال دِ فریتاس در واقع یکی از مجلدهای مجموعه کتاب‌های کلیدهای تربیت کودکان و نوجوانان است.
کتاب به این پرسش‌های والیدن پاسخ میدهد که از چه سنی با دختر خودم درباره عادت‌ماهانه صحبت کنم؟ به کودک پیش‌دبستانی خود درباره شکل‌گیری، رشد و تولد خواهر یا برادر جدیدش چقدر اطلاعات بدهم؟ در آینده چقدر باید سرگرمی‌های فرزند خود را کنترل کنم؟
کتاب به والدین کمک می‌کند در زمینه درک رشد جنسی فرزندانتان به لحاظ جسمی و عاطفی از اولین سال‌های زندگی تا سن بلوغ اطلاعات لازم را داشته باشند و آنچه که باید در زمینه جنسیت در تمامی مراحل رشدشان بدانند را همراه با پاسخ‌ها و توصیه‌هایی در مورد سوالات مربوط به جنسیت دریافت کنند.
نویسنده در طول کتاب بر طولانی بودن روند آموزشی مفاهیم جنسیتی و اهمیت تکرار و تداوم آن تاکید می‌کند. توصیه به برگزاری آیین گذر ـ هم‌زمان با شروع مرحله‌ی بلوغ ـ ، پرداختن به مشکلات خانواده‌های امروزی و معرفی شکل‌های جدید خانواده (با تبدیل خانواده‌ی گسترده به انواع جدید) از دیگر موضوعات مورد اشاره در کتاب است.
بخوانید: ۹ کتاب آموزشی در رابطه با محیط زیست برای کودکان
باید بگی نه
شکی نیست که برای والدین، مربیان، و مشاوران سخت است که مرز اندام‌های خصوصی کودکان را به آن‌ها بیاموزند. اما کتاب باید بگی نه از دید یک کودک نوشته شده و همین کار را بسیار ساده کرده است. کتاب باید بگی نه! و با زبانی ساده، تصاویری کودکانه و رویکردی مستقیم به موضوع تعیین مرزهای شخصی پرداخته است.
زاک با بهترین دوستش در و در خانه‌ی او تجربه‌ای تلخ داشته و برای کنار آمدن با موضوع، این کتاب را به همراه مادرش نوشته است که به کودکان کمک کند تا برای روبه‌رو شدن با موقعیت‌های دشوار آماده شوند.
بخوانید: معرفی بهترین کتاب‌ها برای آموزش سواد مالی به کودکان
لمس خوب لمس بد
در این کتاب روش‌هایی برای جلوگیری از سوءاستفاده‌ی جنسی کودکان با خواننده درمیان گذاشته می‌شودو سعی شده با آموزش مهارت‌هایی و با فعال کردن سیستم هشدار درونی کودک به او بیامور که اگر در شرایطی غیرعادی قرار گرفت، به احساس خود اعتماد کند و کمک بخواهد.
این کتاب با نظر متخصصان حوزه سلامت جنسی کودکان نوشته شده و شامل صفحاتی شامل نقاشی‌های برای رنگ‌آمیزی هم می‌شود تا طی آن کودک با مفاهیم لمس خوب و لمس بد آشنا شود .
این کتاب را سندی کلون تالیف کرده و ترجمه آن را جواد کریمی بر عهده داشته است. در موخره این کتاب آمده است: این اثر راهمای مقابله با سو استفاده جنسی کودکان است. همهما به ویژه کودکان به محبت و تماس و بغل کردن نیاز داریم اما باید به کودکان آموزش داد که تماس‌های مخفیانه، فریبکارانه یا اجباری اشتباه است و باید فوراً به بزرگسال مورد اعتماد اطلاع دهند.
