جوایز کتاب Costa مجموعه‌ای از جوایز ادبی سالانه است که کتاب‌های انگلیسی‌زبان نوشته شده توسط نویسندگان مستقر در انگلیس و ایرلند را به رسمیت می شناسد. نویسندگان نیازی به انگلیسی یا ایرلندی بودن ندارند بلکه باید حداقل در هر سه سال گذشته حداقل شش ماه در بریتانیا یا ایرلند اقامت داشته باشند. این جایزه سال ۱۹۷۱ افتتاح شد و تا سال ۲۰۰۶ و تحت عنوان جوایز کتاب Whitbread شناخته می‌شد، هنگامی که Costa Cafe ، یکی از زیرمجموعه‌های Whitbread، حمایت مالی از این جایزه را بر عهده گرفت جایزه داستان کوتاه کاستاک بوک در سال ۲۰۱۲ تاسیس شد.
این جوایز نه فقط به دلیل شایستگی ادبی بالا بلکه برای آثاری که از خواندن حسی لذت‌بخش به مخاطب می‌دهند هستند اهدا می‌شود و هدف آنها تقدیر از انتقال لذت‌بردن از خواندن است. برای همین هم برخی می‌گویند آنها یک جایزه ادبی پوپولیستی هستند و بیشتر از جایزه بوکر عامی‌گرایی دارند. از زمان معرفی جایزه شعر کاستا در سال ۱۹۸۵، پنج دسته جایزه کتاب برای داوری در این رقابت وجود دارد: رمان، رمان اول، کتاب کودکان، شعر و زندگینامه. هرچند دسته کودکان به‌نام جایزه رمان کودکان یا کتاب کودکان سال هم شناخته شده است.
کتاب‌های برنده از میان فهرست‌های کوتاه توسط پنج هیئت داوران مشخص انتخاب می شوند و هر یک از ۵ نویسنده برنده ۵۰۰۰ پوند دریافت می‌کنند. اگر هم كتاب در فهرست كلی قرار بگیرد، مبلغ این جایزه به ۲۵۰۰ پوند برای کتاب برگزیده سال می‌رسد.
در این گزارش هفت رمان برگزیده شده از سوی داوران جایزه کاستا بوک را به شما معرفی کرده‌ایم:
کتاب روزهای بی‌پایان
کتاب روزهای بی پایان، نمایشنامه‌ای اثر یوجین اونیل است که برای اولین بار در سال ۱۹۳۴ منتشر شده است. قهرمان سختی کشیده این نمایشنامه، در کودکی، یک مسیحی کاتولیک مقید و دین‌دار بوده و پس از مرگ والدینش، ایمانش را از دست میدهد. او با گذشت زمان، سوسیالیست، کمونیست و خداناباور می‌شود و با زنی ازدواج می کند که قبلاً ازدواج نامطلوبی داشته اما اکنون به او ایمان کامل دارد و در کنارش احساس خوشبختی می‌کند. اما اهریمن سیاهی که درون مرد کمین کرده، ترسی عجیب در او ایجاد می‌کند؛ ترس از دست دادن آرامش کنونی، همسرش و عشقی که به نوعی دین و مذهب او شده است. این ترس اهریمنی به این سادگی‌ها او را رها نخواهد کرد و خانه، زندگی، خودش و همسرش را تا آستانه نابودی پیش خواهد برد.
این نمایشنامه بیانگر رویارویی انسان مدرن با مکاتب مختلفی است که هر یک با ارائه روایات خود از حقیقت، هویت یکپارچه انسان و یا توهم او از داشتن هویت یکپارچه را درهم می‌شکند. انسان مدرنی که سعی در منطبق نمودن ارزش‌های خود با روح زمانه دارد و همزمان گسست تام از باورهای قدیمی برایش دشوار است، چرا که دلهره گزینش درست همواره در او زنده است.
بخوانید: ۸ رمان جذاب ژانر وحشت که باید بخوانید
کتاب یک دقیقه بعد از نیمه‌شب
رمان «یک‌دقیقه بعد از نیمه‌شب» نوشته سارا کروسان در مورد شخصی به نام «ادوارد مون» است که به اعدام محکوم شده است. «اد» خانواده‌ای نابه‌سامان دارد، پدرش مرده و مادرش زنی الکلی است که بیشتر اوقاتش را بیرون از خانه و با غریبه‌ها می‌گذراند. «جو» ۱۰ سال است برادرش «اد» را ندیده و حالا عازم سفری از نیویورک به تگزاس هست تا برادر محکوم به مرگش را ملاقات کند.
سارا کروسان نویسنده این‌کتاب دانش‌آموخته فلسفه و ادبیات است و در رشته نوآوری و نویسندگی هم مدرک کارشناسی ارشد دارد. برخی از آثار او برنده جوایز مختلف ادبی شده‌اند. او در سال ۲۰۱۸ به‌عنوان سفیر ادبیات نوجوانان در ایرلند معرفی شد و مدال کارنگی را نیز در کارنامه ادبی‌اش دارد. او داستان «یک‌دقیقه بعد از نیمه‌شب» را پس از دیدن فیلم مستند زندگی ادوارد ارل جانسون که به اعدام محکوم شده بود، نوشت. او با تاثیرپذیری از فیلم مذکور، داستان خود را در قالب شعر آزاد نوشته است.
بخوانید: ۷ رمان برتر با شخصیت داستانی زن
کتاب بروکلین
ماجراهای رمان «بروکلین»، در اینیس‌کورتی می‌گذرد؛ همان شهری که توبین در آن دیده به جهان گشوده است. اوایل دهه‌ی ۱۹۵۰ است. ایلیش لِیسی یکی از جوانان پرشماری است که به هر دری می‌زنند، نمی‌توانند شغلی در زادگاهشان برای خود دست‌و‌پا کنند. همین است که وقتی پیشنهاد شغلی در آمریکا به‌دست او می‌رسد، معطل نمی‌کند و بلافاصله چمدانش را می‌بندد. مقصد بروکلین است؛ جایی ناشناخته برای ایلیش. اقامتگاه او پانسیون شلوغی است با زن صاحبخانه‌ای را که مو را از ماست بیرون می‌کشد و همخانه‌‌هایی غرق در حسادت‌های ریز و درشت که همه‌ی این‌ها سرجمع به انزوای هرچه بیشتر او دامن می‌زنند. اما اوضاع به همین منوال نمی‌ماند. لِیسی با ضرباهنگ جدید زندگی‌اش خو می‌گیرد، گرچه عدلی همان‌وقت که عاشق می‌شود، خبر می‌رسد که باید به خانه‌اش در اینیس‌کورتی برگردد.
در بخشی از این رمان می‌خوانیم: کم‌کم به برنامه کالج بروکلین عادت کرد، جلسه‌های سه‌ساعته و زنگ تفریح‌های عجیب ده‌دقیقه‌ای، شیوه‌ی غریبی که همه‌چیز را از پایه و مبانی اولیه توضیح می‌دادند، از جمله مسأله‌ی ساده‌ی نوشتن میزان پولی که به بانک واریز یا برداشت می‌شد، تاریخ و نام شخصی که سپرده گذاشته، برداشت کرده یا چک نوشته، در یک دفترکل معمولی. ساده بود، مثل مبحث انواع حساب‌های بانکی و نرخ‌های مختلف سود بانکی. اما وقتی به تدوین حساب‌های سالیانه می‌رسید، سیستم با آن‌چه آموخته بود تفاوت داشت، معیارهای بسیار بیشتر و ترکیب‌های پیچیده‌تری مثل مالیات‌های شهری، ایالتی و فدرال اضافه می‌شد.
این رمان در سال ۲۰۰۹ انتشار یافت و در همان سال توانست در فهرست جایزه بوکر قرار گیرد اما در نهایت جایزه‌ی ادبی بریتانیایی کوستا را دریافت کرد. اهمیت رمان بروکلین تا بدین جا است که روزنامه‌ی بریتانیایی آبزرور این اثر را در گروه یکی از ۱۰ رمان برتر تاریخی معرفی کرد و ارزش ادبی آن را هم تراز با آثاری همچون جنگ و صلح و تالار گرگ‌ها دانست. در سال ۲۰۱۵ هم فیلمی با اقتباس از رمان بروکلین به کارگردانی جان کرولی ساخته شد. بازیگر نقش ایلیش «سیرشا رونان» بود. این فیلم تواست موفق به کسب جایزه‌ی بهترین فیلم بفتا شود.
بخوانید: ۸ رمان پرفروش به‌انتخاب نیویورک‌تایمز
کتاب جادوی میخک
شخصیت اصلی داستان جادوی میخک ناتالی است. شعل پدر «ناتالی» مدیریت هتل است. آنها برای بازسازی هتلی بزرگ به نام «کاخ» به شهر جدید منتقل می‌شوند. یک روز در بیشه «میخک» را می‌بینند که دختری جسور، دروغگو و بی‌پرواست و فرزند خانواده‌ای خشن با پدری معتاد و مادری منفعل است.
پدر میخک آن قدر با خشونت با خانواده خود و حیوانات برخورد می‌کند که میخک ترجیح میدهد به جای اینکه گربه‌ها به دست پدرش و با شکنجه کشته شوند خود با روشی راحت‌تر و بی‌دردسرتر آنها را سر به نیست کند. این کارها از میخک نیز انسانی قصی‌القلب ساخته است. او و ناتالی با اختراع بازی‌هایی خطرناک به حیوانات و انسان‌ها آزار می‌رسانند و از هیجان ناشی از آن لذت می‌برند.
با اینکه میخک ناتالی را با الفاظی تحقیرآمیز صدا می‌زند اما ناتالی همچنان به دوستی با او ادامه میدهد. به نظر می‌رسد پدر و مادر ناتالی و حتی معلم‌های مدرسه از رفتارهای میخک و دلیل کارهای او باخبرند اما هیچ یک کاری نمی‌کنند. در نهایت یک روز ناتالی تصمیم می‌گیرد زندگی جدیدی را آغاز کند و کم‌کم از میخک فاصله می‌گیرد اما میخک با به آتش کشیدن هتل انتقام خود را از او می‌گیرد. اما برخلاف انتظار، ناتالی از مسبب حادثه چیزی به کسی نمی‌گوید زیرا ناتالی فقط میخک را مسئول بزهکاری‌هایش نمی‌داند بلکه پدر، مادر، مدیران و مربیان مدرسه را نیز به خاطر کمک نکردن به او در شکل‌گیری شخصیت شرور او مقصر می‌داند.
فاین بیش از پنجاه کتاب برای کودکان نوشته و جوایز زیادی همچون کارنگی، اسمارتیز و ویتبرد دریافت کرده. برنده مدال هانس کریستنین اندرسن در سال ۱۹۹۸ بوده و در سال های ۲۰۰۱ و ۲۰۰۳ برنده جایزه دوم کودکان بریتانیا شده‌است. آن فاین کتاب جادوی میخک را در سال ۱۹۹۶ نوشت.
بخوانید: ۷ رمان که موضوعشان سفر در زمان است
کتاب درخت دروغ
کتاب «درخت دروغ» داستان فانتزی بلند و رمز‌آلودی است که با آن که یک دوره تاریخی از انگلستان را در بر می‌گیرد (قرن نوزدهم و زمانی که داروین نظریه معروفش را مطرح می‌کند) اما موضوعاتی را مطرح می‌کند که جهان‌شمول و زمان‌شمولند و خواننده امروزی را شریک می‌کند.
این کتاب به پرسش همیشگی بشر درباره چگونگی خلقت می‌پردازد و بدون جبهه‌گیری و قضاوت دو دیدگاه مذهبی و علمی در این‌باره را مطرح می‌کند. انتخاب نام فیث به معنای ایمان برای شخصیت اصلی داستان هم کنایه‌ای از کنارِ هم قرار گرفتن دروغ و ایمان و مزر باریک بین آن است.
داستان در قرن نوزدهم زمانی که به طور علنی، زن‌‌ها ضعیف تر و کم‌‌خردتر از مردان قلمداد می‌‌شدند رخ میدهد. در آن دوران به این اعتقاد بودند که همانگونه که قُطر جمجمه زنان کمتر از مردان است، کم هوش‌‌تر هم هستند. زن‌‌ها در سایه قرار می‌‌گرفتند و از شیوه های خودشان برای پیشبرد اهداف‌‌شان استفاده می‌‌کردند، بعضی از زیبایی ظاهری‌‌شان، و بعضی به نام و در کنار یک مرد به فعالیت می‌‌پرداختند و افتخارات شان هرگز به نام خودشان ثبت نمی‌‌شد. واقعا دروغ‌های بزرگ خطرناک اند. و اگر قرار باشد به ازای هر دروغ بزرگ، با یک حقیقت بزرگ مواجه شویم می توانند خطرناک تر هم بشوند!
بخوانید: ۸ کتاب بیوگرافی و خاطرات خواندنی در بازار
کتاب زندگی پشت زندگی
«زندگی پشت زندگی» در سال ۲۰۱۳ برنده جایزه «کوستا بوک» برای بهترین کتاب سال شد و مجله‌های معتبر آن را در گروه ۱۰ کتاب برگزیده سال ۲۰۱۳ و فهرست بهترین رمان‌های سال قرن ۲۱ معرفی کردند.
تصور کنید می‌توانستید بارها و بارها زندگی کنید تا اینکه شیوه درست آن را بیاموزید. در شبی سرد و برفی در سال ۱۹۱۰، ارسلا تاد، سومین فرزند یک بانکدار انگلیسی ثروتمند، به دنیا می‌آید. متأسفانه، او قبل از کشیدن اولین نفس، می‌میرد. دقیقا در همان شب سرد و برفی، ارسلا تاد با گریه‌ای که نشان دهنده سلامتی اوست، زندگی‌ای را آغاز می‌کند که بسیار عجیب و غیرمعمول خواهد بود. او همچنان که بزرگ می‌شود و رشد می‌کند، به دفعات و به صورت مکرر، به شیوه‌های مختلفی جان خود را از دست میدهد. روشن است که تاریخ (و البته کیت اتکینسون) برای او خواب‌هایی دیده‌اند: تقدیر ارسلا، چیزی کمتر از سرنوشت یک تمدن ندارد.
رمان زندگی پشت زندگی، بسیار خلاقانه، دارای طنزی سیاه و به شکل حیرت‌آوری گزنده است و اوج نبوغ و تکامل کیت اتکینسون را به نمایش می‌گذارد؛ نویسنده‌ای که تاریخ و زمان را به بازی می‌گیرد و داستانی به مخاطب عرضه می‌کند که به دلیل صراحت و ایجاد حسی بی‌پایان از رضایت در خواننده، بسیار هیجان‌انگیز است.
بخوانید: ۷ داستانی که در آن تلخی واقعیت شما را به خنده می‌اندازد
کتاب وقت هرز
کتاب رمان وقت هرز روایتی است جسورانه و استادانه از زندگی همه ما در یک میهمانی خانوادگی و قدرت بینبریج نیز در همین است: شرح و وصف بی‌نظیر کژکاری‌ها و اختلال‌های خانوادگی. بریل بینبریج در این رمان با مباحث فرهنگی در باب جنسیت و تمایلات جنسی گره نخورده، بلکه شکاکیت و ناباوری وسیع و گاه مطلقی را درباره احساسات عاشقانه نسبت به جنس مخالف و هسته خانواده با خواننده در میان می‌گذارد.
بینبریج در وقت این رمان را از زاویه دید دانای کل، زیر تابلوی «شام آخر» جمع می‌کند تا همزمان با مسیح که از خیانت یکی از حواریونش می‌گوید، ما را وادار کند به اعتراف: «بالاخره یک روز دست همه‌شان رو می‌شود… » او در این کمدی سیاه مخاطبش را کلمه‌به‌کلمه به ضیافت «شام آخر» می‌کشاند؛ هر بار نفسش را با نبض هر کلمه و حس هر تصویر بند می‌آورد، و وادارش می‌کند که بازگردد عقب، به خوانش دوباره و دوباره «وقت هرز» رفته‌های‌مان.
رمان وقت هرز نوشته بریل بینبریج (Beryl Bainbridge) در سال ۱۹۷۷ جایزه ادبی ویتبرد (کاستا) را برای بهترین رمان سال بریتانیا از آن خود کرده و با ترجمه آزاده فانی و از سوی نشر شورآفرین منتشر شده است.
