وقتی اکثر افراد به بیماری آلزایمر فکر می‌کنند، علائمی که معمولاً به ذهنشان خطور می‌کند، مربوط به عملکرد شناختی است: از دست دادن حافظه، مشکلات پیدا کردن کلمات، قضاوت ضعیف در تصمیم گیری و گیجی در مورد روز، زمان یا مکان. در حالی که اینها نشانه‌های بارز آلزایمر و سایر انواع زوال عقل هستند، اما یک علامت دیگر نیز وجود دارد که می‌تواند برای خانواده و دوستان مقابله با آن چالش برانگیز باشد: تغییرات شخصیتی.
نمونه‌ها:
تغییرات شخصیتی همیشه ایجاد نمی‌شوند، اما آنها نتیجه‌ی مکرر بیماری آلزایمر و سایر انواع زوال عقل هستند و می‌توانند برای عزیزان پذیرش سختی داشته باشند. در اینجا چند نمونه از تغییرات شخصیتی آورده شده است:
فردا، مهربان‌ترین، صمیمی‌ترین و مثبت‌ترین زنی بوده است که همیشه می‌خواسته بداند دیگران حالشان چطور است و چگونه می‌تواند کمک کند. از زمانی که آلزایمر گرفته است، دیگر از حال کسی نمی‌پرسد و به نظر می‌رسد همه را نادیده می‌گیرد. در عوض، اگر کسی از حال او بپرسد، دائماً شکایت می‌کند.
سام، که همیشه همسرش را دوست داشته و به او وفادار بوده، اکنون به پرستاران زن که از او مراقبت می‌کنند، پیشنهادهای جنسی می‌دهد.
فرد، یک روانشناس بازنشسته که یک مطب بسیار موفق داشت، اکنون به اطرافیان خود نظرات بی‌ادبانه و ظالمانه‌ای می‌دهد. یکی از نقاط قوت او قبل از آلزایمر، مهربانی و توانایی ارتباط با دیگران بود.
سالی زنی بسیار مذهبی است که همیشه مراقب حرف‌هایش بوده است. او اکنون اغلب مکالماتش را با زبان تند و توهین‌آمیز پر می‌کند.
مارتا، زن سالار خانواده، مدیر غیررسمی روابط اجتماعی خانواده بوده و اغلب مهمانی را ترتیب می‌داده است. اکنون که او آلزایمر دارد، هیچ علاقه‌ای به دور هم جمع کردن اقوام ندارد. وقتی شخص دیگری این کار را هماهنگ می‌کند، او بی‌تفاوت است و دیگر به نظر نمی‌رسد به ارتباط با خانواده اهمیت دهد.
علل:
چندین دلیل احتمالی برای تغییرات شخصیتی وجود دارد. شایع‌ترین علت مربوط به تغییراتی است که در مغز اتفاق می‌افتد و بر ویژگی‌ها و شخصیت فرد تأثیر می‌گذارد.
واقعاً مغز با بیماری آلزایمر از نظر فیزیکی تغییر می‌کند، برخی از قسمت‌های آن تحلیل می‌رود و سایر مناطق نیز بدشکل، پیچ خورده یا به هم چسبیده می‌شوند.
دیگر علل می‌توانند شامل: سردرگمی، سر و صدا یا فعالیت زیاد، کمبود خواب، اضطراب، ترس، افسردگی، درد، عوارض داروها و توهمات باشد.
چگونه کنار بیاییم:
- به خودتان یادآوری کنید که این تغییرات به دلیل بیماری است. او عمداً سعی نمی‌کند احساسات شما را جریحه دار کند یا شما را اذیت کند.
- با او بحث نکنید. کمکی نمی‌کند.
- روی احساساتش تمرکز کنید، نه حرف‌هایش.
- انتظارات منطقی داشته باشید.
- به جای تلاش برای استدلال با فرد، از تغییر مسیر و پرت کردن حواس استفاده کنید.
- هر گونه علت جسمی، محیطی یا روان‌شناختی رفتارهای چالش‌برانگیز را بررسی کنید.
- اگر تغییر شخصیت ناگهانی است، ممکن است لازم باشد با پزشک مشورت کنید تا بررسی کنید که آیا این تغییرات ناگهانی می‌تواند ناشی از هذیان باشد.
خلاصه
گاهی اوقات، تغییرات شخصیتی در زوال عقل می‌تواند برای عزیزان ناراحت‌کننده یا دردناک باشد. در این شرایط، درک اینکه چرا این تغییرات ایجاد می‌شوند و نحوه واکنش به آنها می‌تواند مفید باشد. نفس عمیقی بکشید و به یاد داشته باشید که این تغییرات اغلب بخشی از بیماری هستند و به شما کمک می‌کند همچنان با عشق، مهربانی و احترام با عزیزتان رفتار کنید.
